2892012(e)ko iraila

Gai nagusia

Eguzkia: lilura magnetikoa zeruan

Goizero, Eguzkia agertzen da. Zaila da begiratzeari uztea. Magnetikoa da. Eta zientzialarientzat ere hala da. Iñigo Arregi astronomoak horixe esaten du: "Magnetismoa da Eguzkiari izaera berezia ematen dion ezaugarria". Eta esaldi horrek lilura ez ezik, zientzialariaren lana adierazteko ere balio du. Astronomoek etengabe begiratzen diote Eguzkiari, eta, begiratzearen ondorioz, oraindik ere kontu berriak aurkitzen dituzte izar magnetiko hartan.

Erreportajeak

Smart drugs, garunaren pizgarriak

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Gutxik ikusiko diote alde txarrik goizean edo bazkalondoan kafea hartzeari, gorputza zein burua "esnatzeko" asmoz. Kafeaz gain, baina, beste substantzia …

Analisiak

Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Plana, 2015: Herrialde batek etorkizunaren alde egindako apustua

Campillo, Igor - EHUko Euskampus proiektuaren zuzendaria

Esaten da ekonomian indartsuen diren herrialdeek ez dutela aberats direlako inbertitzen zientzian, baizik eta aberats direla zientzian inbertitzen dutelako. Zientzian …

Mundu digitala

Elhuyarren hizkuntza-teknologiak: Bilaketa eleaniztunak

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Elhuyar Fundazioko hizkuntza-teknologien I+G sailean lantzen dugun alorretako bat IR ( Information Retrieval edo Informazio Bilaketa) da, eduki digitalen kudeaketa …

Istorioak

John Herschel, aitaren lekukoa hartuta

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

"Askotan, nahi nuke zer egiten ari zaren ikusi, zu ohartarazi ahal izateko (beharrezkoa balitz) ez dezazun lan gehiegi egin, zure …

Atarikoa

Eguzkia

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Egunerokoa da, arrunta, hura gabe ezin biziko ginatekeen arren. Kexu gara gogor jotzen badu, baina haren falta sumatzen dugu hodeien …

Umore grafikoa

Gai librean

Adamen zein hezur erabili zuen Jainkoak Eva egiteko?

Txurruka, Jesus Mari - Genetika, Antropologia Fisikoa eta Animalien Fisiologia Saila

Biblia liburu sakratutzat duten erlijioetako fededunentzat galderaren erantzuna erraza da: saihets-hezurra, jakina!

Lehen emakumearen sorrera Bibliako Genesian (2: 21-23) dago …

Liburutegia

Irakurleen gomendioak

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Sare sozialen bidez gustuko liburuak gomendatzeko eskatu dizuegu Elhuyar Zientzia eta Teknologia aldizkariaren irakurleei. Eta hemen daude jaso ditugun gomendioetako …

Albisteak

Giza erretinaren aitzindaria sortu dute laborategian

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Giza zelula ama enbrionarioetatik abiatuta, erretinaren aitzindaria sortu dute Japoniako RIKEN Garapen Biologiako Zentroko ikertzaileek. Zehazki, kupula optikoa izeneko egitura …

Higgs bosoia, zalantzarik gabe

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Albistea CERN laborategian eman dute gaur, Genevan. Bi taldek egin dute lan LHC azeleragailuan Higgs bosoia detektatzeko helburuarekin (CMS eta …

Amuarrainen zelula magnetikoak bakartu dituzte

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

 

Ortzadar-amuarrainaren usaimen-ehunean zelula magnetikoak bereizteko gai izan dira Munich-eko Ludwig Maximilians Unibertsitateko ikertzaileak. Amuarrainek bezala beste hainbat animalia migratzailek …

Alzheimerretik babesten duen mutazio bat aurkitu dute

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Mutazio ezohiko batek Alzheimerren gaixotasunetik eta adinari lotutako narriadura kognitibotik babesten duela aurkitu dute. Naturen argitaratu berri dutenez, …

Plutonen beste ilargi bat aurkitu dute, bosgarrena

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Hubble teleskopioaren behaketen bidez, Plutonen bosgarren satelitea aurkitu dute astronomoek. S/2012 (134340) 1 izen ofiziala eta P5 izen arrunta jaso …

Fitoplanktona egokia da karbono dioxidoa hondoratzeko

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Itsas zientzialarien talde batek esperimentu erraldoi bat egin du jakiteko itsasora burdina gehituta fitoplanktona ugaritzea eraginez lortu daitekeen karbono dioxidoa …

Marmoka artifizial bat sortu dute arratoien bihotzeko zelulekin

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Arratoien bihotzeko zelulez estalitako silikona zati bat da, eta, korronte elektriko baten eraginpean, marmoka baten gisara hasten da igerian. Kaliforniako …

Baterien belaunaldi berriak egonkortasuna lortu du

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Litio-oxigenozko bateriek itxaropen handia ekarri dute auto elektrikoaren industrian: hamar aldiz energia gehiago metatzen dute merkatuan dauden onenek (litio-ioizkoek) baino. …

Curiosity ibilgailua Marten dago

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Laugarren aldiz jarri du NASAk ibilgailu bat Marteko gainazalean. Abuztuaren 6ko lehen orduetan, GMT ordutegian, Curiosity ibilgailua Marteko Gale kraterrean …

Granitoa, bizi iturri

Elhuyar Zientzia -

Bizia zelulabakar soilik izatetik zelulaniztun ere izatera igaro zen duela 1.500 eta 1.200 milioi urte bitartean, eta garai berean sortu …

Sarbide irekiko argitalpenen alde egin dute Erresuma Batuko gobernuak eta Europako Batzordeak

Elhuyar Zientzia -

Diru publikoarekin finantzatutako ikerketen emaitzak denen eskura hasieratik egon daitezen, Erresuma Batuko gobernuak eta Europako Batzordeak sarbide irekiko argitalpenaren aldeko …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila