2312007(e)ko maiatza
Erreportajeak
Marea, ondoan dagoenaren indarra
Espazioan egoteak biratzea dakar; zerbaiten inguruan, eta gorputz bakoitzak bere ardatzaren inguruan ere bai. Sateliteek biratu egiten dute, baita planetek …
Hortz-inplanteen garapen zientifikoa
Anitua, Eduardo - Medikuntzan eta Kirurgian doktorea, aho-kirurgialaria eta BTIko zuzendaria
Andia, Isabel -
Hortz bat edo bat baino gehiago galtzeak, gaixotasun baten, ezbehar baten edo adinaren ondorioz, eragozpen funtzionalak, estetikoak eta psikologikoak eragin …
Kortxoa eta ardoa, konpainia noblean
Kortxoa glamour gutxiko materiala da, itxura batera behintzat; garrantzi gutxikoa dirudi. Material natural noble bat da, ordea. Zer izango litzateke …
Algorri, iragana haitz bihurtua
Deba eta Zumaia arteko kosta berezia da. Paisaia ikusgarria da: labar ikaragarriak, olatuek orain estali eta gero biluzten duten marearteko …
Zero absolutuaren mugan
Lurrean inoiz neurtu den tenperatura baxuena 1983an Antartikako Vostok estazio errusiarrean erregistratu zuten: -89 ºC. Eta, Lurretik kanpora joanez gero, …
Egarriaren abisua
Janari gaziren bat jaten dugunean, eguzkipean izerditan blai egon garenean, kirol-saio bat egin dugunean... gure gorputzak ura eskatzen digu, egarria …
Antena lauak teilatuetan
Orain dela bost hamarkada, gutxi gorabehera, alanbrezko antenak eraikinetako teilatuak 'kolonizatzen' hasi ziren. Antena parabolikoak, berriz, berriagoak dira, eta Nafarroako …
Barrabas-belar motak Euskal Herrian
Aski ezaguna da, batez ere gure baserritarren artean, Oxalis latifolia . Gipuzkoan eta Nafarroan barrabas-belarra izenarekin ezagutzen da, eta Bizkaian …
Zerrautsa energia-iturri
Zur-industriako hondakinak hondakin naturalak dira, eta horiek guztiak aprobetxatzea komeni da. Izan ere, hondakin horietatik uste baino energia gehiago atera …
Elkarrizketak
Manuel Martín Lomas: "Beldur pixka bat ematen dit epe motzerako itxaropen handia izateak"
Biozientziak, edo biziaren zientziak, toki garrantzitsua hartzen hasi dira EAEn, bioBASK 2010 estrategia martxan jarri zutenetik. Horren harira, CIC biomaGUNE …
Albisteak
Eremu magnetikoaren alderantzikatzea laborategian
Lurraren eremu magnetikoak hainbat alderantzikatze izan ditu historian zehar: Hego poloa Ipar polo bihurtu da, eta, alderantziz. Lurraren nukleoaren kanpo-geruzako …
Srinivasa Varadhanek irabazi du 2007ko Abel saria
Aurten, Srinivasa Varadhan ikertzaileari emango dio Abel saria Norvegiako Zientzien eta Letren Akademiak, probabilitatearen teorian egin dituen ekarpenengatik. Batez ere, …
Ozonoari tiro, eta Kyoto ere bota
Ozonoaren arazoari aurre egiteko, hainbat konposatu debekatu zituzten duela hogei bat urte, CFCak, besteak beste. Bada, ozonoari ez ezik, Lurraren …
Aldea? Gene bakar bat
Gizakiak hazitako espeziea da txakurra; eta, aukeraketaren ondorioz, oso arraza desberdinak daude. Esate baterako, Chihuahua ñimiñoaren eta ehiza-txakur irlandar baten …
Distantziaren karratua kolokan
Agian, zuzendu egin beharko da Isaac Newtonen formularik ospetsuena, grabitate-indarra kalkulatzeko balio duena, alegia. Arazoa distantziaren eragina da. Grabitate-indarra gero …
Tolesten den beira
Beiraren antzeko materialak metalezko xafla ultramehe batez egin daitezke. Material gogorrak eta sendoak dira, baina, okertu edo tolestuz gero, erraz …
Sabelarekin bularra berregin
Minbiziagatik erauzitako bular bat berregin daiteke sabeleko azal- eta gantz-zati bat erabiliz --DIEP zintzilikarioa--. Bada, teknika erradiologiko berriei esker, azkartasuna …
Errefrakzio-indize negatiboa infragorrian
Argiarentzat opakuak ez diren materialek errefrakzio-indize positiboa dute. Errefrakzio-indize negatibodun materialik balego, aukera berriak izango lituzke optikaren munduak, baina oraingoz …
Porfiriaren aurkako tratamendua
Nafarroako Unibertsitateko Ikerketa Mediko Aplikatuaren Zentroak (CIMA) eta Amsterdam Molecular Therapeutics BV-k (AMT) aldizkako porfiria akutuaren aurkako tratamendu baten eraginkortasuna …
Bihotzekoak, erloju biologikoaren menpe
Bihotzekoak eta apoplexiak oso maiz izaten dira goizeko lehen orduetan. Garai horretan odolaren presioak gora egiten duelako gertatzen da hori. …
Antzoki perfektuaren sekretua
Kristo aurreko laugarren mendean, antzoki perfektua eraiki zuten antzinako grekoek: Epidaurus. Antzoki hartan, eszenatokitik hirurogei metrora zeuden ikusleek ere argi …
Gaueko txori-ehiztaria
Europako saguzarrak, oro har, intsektujaleak dira. Horregatik, eztabaida izan da gau-saguzar handiaren inguruan (Nyctalus lasiopterus); izan ere, txoriak ere ehizatzen …
EHUko superordenagailua
Euskal Herriko Unibertsitateak, Ikerketa Errektoreordetzako Ikerketa Zerbitzu Nagusien (SGIker) bidez, superordenagailu bat eskuratu du berriki, ikertzaileek nazioarte mailako puntako ikerketak …
Zurrunbilo magnetikoak Eguzkian
Astronomoek aurkitu dute Eguzkiaren eremu magnetikoa izugarri zurrunbilotsua eta dinamikoa dela, uste zuten baino askoz gehiago. Zurrunbilo magnetikoek fenomeno asko …
Ugaztunen boomak dinosauroekin zerikusirik ez
Askotan aipatzen da ugaztunak dinosauroen desagertze handiari esker ugaritu zirela, hau da, nolabait haiek lagatako lekua hartu zutela duela hirurogeita …
I+G+B Joxe Mari Korta Zentroa
EHUko Gipuzkoako campusak eraikin berri bat du, I+G+B Joxe Mari Korta Zentroa. Eraikin hori enpresentzako erreferentzia-puntu izatea nahi dute ikerketa …
Diabetea detektatzeko putz egin
Arnasaren bidez diabetea detektatzeko gailu bat aurkeztu dute Mississipi Estatu Unibertsitateko bi ikertzailek. Gailuak arnasako azetona-kantitatea neurtzen du. Izan ere, …
Buru-eritasuna duten burmuinen lehenengo bankua
EHUko ikertzaile-talde batek buru-eritasuna duten burmuinen lehenengo bankua sortzea koordinatuko du. Javier Meana Medikuntza eta Odontologia Fakultateko katedraduna da burmuin-bankuaren …
Arrantzak txikiagotu ditu bakailao-aleak
Itsasoetako bakailaoa gero eta urriagoa eta txikiagoa da. Ale helduen tamaina % 20 txikitu da 1960ko hamarkadaz geroztik. Horren eragile …
Elektroiman indartsuenaren bila
Erresonantzia magnetiko nuklearrak egiteko orduan, eremu magnetikoa zenbat eta indartsuagoa izan, erresonantziaren emaitzak orduan eta zehatzagoak dira. Northwestern Unibertsitateko talde …
Erradiazioak eragiten ez dion bakterioaren gakoa
Deinococcus radiodurans bakterioa ezaguna da erradiazioa oso ongi jasaten duelako. Gai da 10.000 gray-ko erradiazioa jasateko (giza zelula batek ezin …
Genoma txikia, hegan egiteko
Oro har, hegaztien genoma ugaztunena eta narrastiena baino txikiagoa da. Itxuraz, horrek zerikusia du hegan egiteko ahalmenarekin; baina nola? Zein …
Amerikako lehenengo kultura zalantzan
Amerikako kultura zaharrena zein den ez dago argi. Denbora luzez uste izan dute Clovis kultura zela Amerikara iritsi zen lehena, …
Boro nitruroaren ezaugarriak eskala nanometrikoan
EHUko Materialen Fisikako taldeak, Materialen Fisikako Zentro Mistoko taldeak eta Espektroskopia Mekanikoko Europako Zentroak (ETSF) lehen aldiz ikertu dituzte boro …
Zer gertatzen da Entzeladerekin?
Saturnoren ilargi batzuek normalean baino distira handiagoa dute, Entzelade ilargiak, batez ere. Virginia Unibertsitateko astronomoek Saturno inguruan dagoen Cassini zunda …
Lurra, 3 mila milioi urtez magnetiko
Gaur egungo Lurraren eremu magnetikoa 50 mikrotesla ingurukoa da; duela 3.200 milioi urtekoa horren erdia, gutxi gorabehera. Geologoek ez zuten …
Biofinder, mikrobiologia-diagnostiko azkarrak egiteko sistemak
Inasmet-Tecnaliaren laguntzari esker, besteak beste, sortu zen Biofinder. Enpresa horren eginkizun nagusia da uren mikrobiologia-diagnostiko azkarrak eta banan-banakoak egiteko baliabideak …
Elhuyarren berriak
Basque Research-en aurpegi berria
Basque Research web guneak Euskal Herriko ikerketa, garapen eta berrikuntzaren erakusleiho izatea du helburu, eta, hain zuzen ere, I+G+B hirukotetik …
Jakintza hedatuz
Neuroendekapenezko gaitzetarako jomuga berriak
Euskal Herriko Unibertsitateko Medikuntza eta Odontologia Fakultatean, Neurozientzien Saileko Neurobiologia Laborategian, neuroendekapenezko gaixotasunen oinarri molekularrak eta zelularrak ikertzen dituzte. Gaixotasun …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
