141988(e)ko apirila

Erreportajeak

Ikas ezazu zeure osasunari ispiluan antzematen

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Baina inoiz ohartu al gara ispiluak gure osasun-egoerari buruzko argibide asko eman diezagukeenik? Norberaren itxurak, ondoren ikusiko dugunez, asaldura askoren …

Lurraren bihotza nolakoa da?

Otaolaurretxi, Jon -

Geologoek aspaldian sinetsi dute Lurraren bihotza osatzen duen bola solidoa eta esferikoa dela, baina gaur egun horietako batzuek besterik uste …

Etxebizitzatako zaborren tratamendua

Sagarna, Andoni - Ingeniaria

Ingurugiroarentzat mesedegarri eta aberastasun-iturri izan daitekeen industria bat.
Inork ez du etxe-inguruan zabortegirik nahi, baina aitortu beharra dago era guztietako …

Erle bakartiak

Ostolaza, Helena -

Gehienontzat, erlauntza eta bertan bizi diren ezti-erleen erakunde sozial korapilotsua, erle-bizitzaren ezaugarri bereizgarria da. Baina, errealitatea bestelakoa da: gutxi gorabehera …

Tabakismoa (I). Tabakoa eta minbizia

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Gaur egun ez dago inolako zalantzarik tabakoaren eta minbiziaren arteko harremanetan: tabakoak badu zerikusirik tumore gaiztoen %30en etiologian, kasu bakoitzean …

Untzigintzaren historia (eta XVI): Itsasuntzi superazkarrak

Azkune Mendia, Iñaki -

Artikulu honekin, untzigintzaren inguruko sail honi amaiera emango diogu. "Elhuyar" aldizkarian jaio zen eta "Elhuyar. Zientzia eta Teknika"n bukatzen da. …

Teledetekzioa

Eguiluz Alarcón, Luis -
Martinez-Torres, L.M. -
Ramon-Lluch, R. -

Teledetekzioa objetu edo fenomeno batetik datorren energia somatzeko teknika da, fenomeno edo objetu horrekin kontakturik ez dagoelarik. Honen barnean gehien …

EEBBtako naturgune babestuak

Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Iparrameriketako EEBBek lurralde zabala hartzen dute. Bertan naturak espresiobide desberdin asko hartu du; Mohave basamortuko eremu idorretatik Laku Handien inguru …

Korden paradoxa

Angulo, Patxi -
Larrañaga, Pedro -

Artikulu honetan paradoxaren munduan murgilduko gara, baina sartu baino lehen paradoxa zer den azaltzen saiatuko gara.

Koipua, Europa konkistatu duen indianoa

Aizpuru, Maria Luisa -

Gure artean oraindik ezezaguna bada ere, myocastor coypus espezieko ugaztun txiki hau biziki ari da ugaltzen gure inguruko herrialdeetan eta …

Irudi sintetikoak nola egin

Arizkorreta, Alberto -

Aspalditxoan, irudien munduan dabiltzanen artean Computer Graphic hitzetik hortzera dabil.

Zeruaren iluntasuna: olbers-en paradoxa

Arregi Bengoa, Jesus -

Ikusiko dugunez, ebazpena lortzeko Unibertsoaren big-bang-a aipatu beharrean izango gara. Ikus dezagun, bada, arazoa zertan datzan.

Edarien ekoizpen mikrobiologikoa

Gonzalez, Edorta -

Jatorri mikrobiologikoa duten edariak aspaldidanik ezagunak dira
gizakiarentzat. Aintzinako irazkinak Genesia-n topatzen ditugu ardoa dela
eta. Dirudienez Noek behar baino …

Materiaren egoera berezia: helio superfluidoa

Legarreta, J. A. -

Txikitan ikasi eta egunero ikusten dugunez, materiak hiru agregazio egoera dituela ziurta daiteke: solido-egoera, likido-egoera eta gas-egoera, bakoitzak berezko ezaugarriak …

Motoa: pasatzen ez den moda

Tapia, Xipitri -

Hirietan zehar ibiltzeko ibilgailu asko dago, hala nola, automobila, autobusa, taxisa, etab. Baina, motoa baino egokiagorik ezagutzen al duzu? Edozein …

Egonaldirik luzeena

Oilarra, A. -

Abenduaren 29an Juri Romanenko Mir estazio espaziala utzi eta Lurrera etorri zen. Gertakizun hau ez litzateke azpimarragarri baldin eta Romanenkok …

Txirrindularien banaketa

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Honako hau, txirrindulariak zozketatzen lagunduko dizun programa da.

Elkarrizketak

Antony Hewish, pultsareen aurkitzailea

Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Martxoaren hasieran, Antony Hewish fisikazko Nobel Saria irabazitakoa Donostian izan dugu. Aukera honetaz baliaturik beregana jo dugu eta ondoko elkarrizketa …

Albisteak

Kataluniako berriak

Elhuyar Zientzia -

Akuakultur kontutan japoniarrak dira ikerkuntzaren puntan dabiltzanak, baina zenbait kasutan atzean gelditzen ari dira.

Foka detektibea

Elhuyar Zientzia -

Fokak New York-eko aquariumean entrenatzen ari dira urpeko objetuak berreskura ditzan.

Liluraren amaiera

Elhuyar Zientzia -

Milaka leukaena gaixotzen eta hiltzen hasi dira. Intsektuen erasoetatik libre zegoela uste zen zuhaitz hau, Heteropsylla cubana izeneko zomorroaren biktima …

Jaiotza goiztiarrak ugaltzen

Elhuyar Zientzia -

INSERM institutuak egindako azterketaren arabera, jaiotza goiztiarrak itxuragabe ugaldu dira azken urteotan Frantzian.

Helikoptero berriak

Elhuyar Zientzia -

Munduko helikopterorik handiena, Vertol 360 izenekoa, probatzen hasi ziren joan den udan Boeing-Vertol etxean.

Dinosaurioak berriro ere

Elhuyar Zientzia -

Dinosaurioen bapateko desagerpena bi geokimikari amerikarren ustez, atmosferako oxigenoaren gutxiagotzean egon liteke esplikazioa.

Planeta berria?

Elhuyar Zientzia -

Hawai-ko unibertsitateko E. Becklin eta California-ko unibertsitateko B. Zuckerman astronomoek, planeta berri bat aurkitu dute.

HIES: emakumezkoak arriskuan

Elhuyar Zientzia -

HIESaren birusa oso azkar hedatzen ari da Kampalako (Uganda) emakume gazteen artean.

Sobietarren eskaintza espaziala

Elhuyar Zientzia -

Sobietar Batasuna, mendebaldeko sateliteak espazioan jartzeko bezero bila hasi da.

Komuneko zuloa

Elhuyar Zientzia -

Egun Britainia Haundian erabiltzen diren komunak 9 litro ur erabiltzen dituzte deskarga bakoitzean.

Eguzki hoztailea

Elhuyar Zientzia -

Konpainia bretoi batek, eguzkitiko energiaz baliatzen den munduko lehenengo hozkailua aurkeztu du.

Kaltzio-ioi negatiboa

Elhuyar Zientzia -

Teoria kimikoak esaten duenez, kaltzio-ioi negatiborik ez dago. Kaltzio-ioi guztiak positiboak dira.

Nyos lakua arriskugarria

Elhuyar Zientzia -

Nyos lakuko presa hautsiko balitz 20 m-ko ur-horma batek 30 km egingo lituzke ibarrean behera bi ordutan. Hondamena beldurgarria litzateke …

Seigarren indarra

Elhuyar Zientzia -

Fisikariek indar berri bat aurkitu dute naturan; seigarren indarra alegia. Lan honek grabitateak bi osagai ez-newtondar dituela konfirmatzen du.

Euli bitxia

Elhuyar Zientzia -

1941.etik hona euli erraldoi honen alerik ez zen ezagutzen.

Birusak, etsai arriskutsuak

Elhuyar Zientzia -

Mundu osoan zehar ordenadoreak kutsatzen ari den birus bat azaldu da. Nola ebitatu izurrite honetan kaltetu izatea?

Segurtasun-kopia azkarrak

Elhuyar Zientzia -

Ekipo informatikoa instalatzen dugunean, berehala jabetzen gara segurtasun-kopien garrantziaz.

Pagemaker autoedizio-programa

Elhuyar Zientzia -

Autoedizioaren mundua zabaltzen doan neurrian, ordenadoreari erraztasun eta bitarteko gehiago eskatzen zaio. PageMaker dugu hauetako bat.

Mactablet

Elhuyar Zientzia -

Hona hemen Apple Macintosh-en komertzializatu den MACTABLET taula grafikoa.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila