A Casa de Iniciativas de Tolosa (coñecida como CIT) naceu en 1968. Os participantes traballaron de forma voluntaria desde o principio, pero o froito non foi un broma. Nos primeiros anos organizábanse semanas dedicadas á micoloxía, actividade pioneira en todo o País Vasco. Afortunadamente, noutros pobos fóronse organizando xornadas similares e agora é outra asociación de Tolosa a que se encarga deste tema.
As principais actividades da Casa de Iniciativas de Tolosa son, na actualidade, o concurso coral, o Festival Internacional de Marionetas, a olimpíada popular e as xornadas da natureza Zumardi. Nós centrámonos nestas actividades naturais, xa que esta experiencia que se foi materializando ao longo dos anos é hoxe de alto nivel.
Ao longo dos anos obsérvase una evolución. Pablo Dendaluze, membro do CIT, explícanos así: “Ao principio queriamos achegar a natureza a nenos e mozos cuns xogos, pero co tempo ese proxecto converteuse nunha xornada seria e enriquecedora. Todo é un traballo en serio, polo que pasaron relatores que demostraron o seu valor e teñen moito que dicir”. Fóra de Tolosa hai moita xente que agarraches ás actividades que se celebran ao longo da primavera, así como á exposición que se realiza dentro dela. Os principais contidos do recibido distribúense a diferentes institucións e colectivos, polo que é evidente que o eco da Alameda é moito máis amplo que o que xera no propio municipio.
O tres primeiros anos comezaron a tratar temas xerais. Estas primeiras actuacións centráronse no futuro dos seres vivos e na desaparición dalgunhas especies animais. Con todo, a partir de 1993 comezaron a traballar temas monográficos. Sole Martin organiza que “á xente interésanlle máis estes temas concretos”.
No ano 1993, o río Oria foi totalmente estudado en Alameda e na mesma edición tamén se realizou una exposición de madeira aérea no Colexio Imakulada Konzepdion; en 1994 organizáronse unhas xornadas sobre espazos naturais nas que a exposición se centrou nos escaravellos; en 1995 tratouse un tema moi importante: os lixos. En canto á exposición, presentouse un grupo de fotografías de Rosamond Purcell (por última vez no Colexio Imakulada Konzepdion), nas que o ano pasado falouse de deporte e natureza, coa conferencia do último día impartida polos expertos Joaquín Araujo e Miguel Delibes de Castro na Casa de Cultura. O centro da exposición foi o novo palacio de Aramburu, que nos ofreceu a posibilidade de ver una fermosa colección de fotografías titulada Amundsen hondamente.
Este ano analizouse Auga e Vida nas xornadas que se celebraron do 19 ao 25 de abril. Organizáronse catro mesas redondas: Auga e Terra, Auga e Saúde, Uso e abuso da auga e Que pasa co noso litoral? con titulares. Na conferencia do 25 de abril, o prestixioso Jesús Garzón Heydt falou sobre a Importancia dos Usos Tradicionais na Conservación da Natureza. Este é, por dicilo dalgunha maneira, o final de ouro máis concorrido do último día.
Pola súa banda, no Palacio Aranburu exhibiuse a exposición “Peixes na auga” do 18 de abril ao 3 de maio. O eixo central da exposición deste ano era a simulación dun río. Utilizando paneis que facilitaban a participación do público, explícase a evolución e movementos dos peixes. Achegouse moita xente á exposición, sendo o grupo de escolares dos colexios de ao redor o que maior número tivo. Ademais, entregábaselles una ficha de peces e ríos para que a enchesen na escola. Os organizadores trataron de mergullarse neste tema.
Aínda que o obxectivo era que as exposicións destes anos estivesen relacionadas coas xornadas, a organización díxonos que é difícil acertar sempre. Normalmente, a maioría das exposicións proveñen do Museo Nacional de Ciencias Naturais de Madrid e este ano tamén o fixo.
Non podemos esquecer os concursos que se organizan paira os escolares. Inicialmente entregáronse os premios de escritura e poesía. A competición que máis éxito tivo foi o rally fotográfico, una actividade que gustou moito aos máis pequenos e que tivo moi bo nivel nos últimos tempos. O gañador do rallye fotográfico deste ano foi Amets Hilario. Este ano tamén se organizou un novo concurso, o premio de guións de cine paira mozos de 14 a 17 anos, no que os gañadores da primeira edición foron Iñigo Telleria, Mikel Ibáñez, Iker Pagola e Unai Bilbao, co guión Nature Sport.
A Casa de Iniciativas de Tolosa traballa sen diñeiro paira organizar estas actividades. Con todo, están encantados e din que recibiron una boa resposta por parte da xente. Sole Martin afirma que “o papel dos medios de comunicación é moi importante, porque o fundamental é encher a sala nas conferencias. Non serve de nada facer unha montaxe grande si logo non hai xente. Sabemos que non son actos de masas, pero aos poucos a xente está cada vez máis interesada nestes temas”.
A Casa de Iniciativas de Tolosa está pensada paira os próximos anos. De momento queren tratar temas pouco técnicos paira atraer á xente. Una vez que un tema esperta interese na sociedade, están dispostos a traballar niso. Tamén teñen previsto realizar nas futuro actividades técnicas complementarias, pero paira iso necesitarían moito tempo.
Os patrocinadores económicos das xornadas Zumardi son: Departamento de Ordenación do Territorio, Vivenda e Medio Ambiente e Departamento de Industria, Agricultura e Pesca do Goberno Vasco, Departamento de Agricultura e Medio Ambiente da Deputación Foral de Gipuzkoa e Departamento de Obras Hidráulicas e Urbanismo, Concello de Tolosa e Fundación Kutxa.
A pesar das incidencias, na actualidade as xornadas Zumardi atópanse en bo estado de saúde, cunha participación cada vez maior. Fóra dela, o nome de Zumardi cobrou importancia nos últimos anos. Despois de dar a volta desde Tolosa, podemos asegurarnos de que son xornadas de presente san e prometedor.