Hasiera »   Erreportajeak »   PVCari buruzko eztabaida gizartean

Debate social sobre a PVC

• Zabaldu:
• Twitter
• Facebook
• Emaila

XX. o home viviu sen artes plásticas, pero desde mediados deste século as cousas cambiaron moito. Así, paira a sociedade occidental o plástico foi una invención moi importante. Na actualidade, polo menos un terzo dos obxectos utilizados polo home están feitos de plástico. E entre os plásticos, a industria da PVC adquiriu gran forza nos últimos anos. Con todo, a PVC foi obxecto de controversias desde que Greenpeace declarou ser contaminante. Por outra banda, a industria produtora de plástico di o contrario e defende que non é nociva. Paira a produción deste plástico necesítase cloro e a maioría considera que o cloro é a clave do debate.

O poli (cloruro de vinilo) (PVC) é un plástico moi utilizado. Utilízase principalmente na construción paira realizar marcos de xanelas, tubaxes, muros, persianas e recubrimientos de cables. Tamén se utiliza paira produtos sanitarios (luvas, botellas...), xoguetes, embalaxes e vasos. En produción, o 43% dos seus compoñentes son petróleo, mentres que a outra parte é acedo clorhídrico. E o punto de partida dos principais debates é: Este cloro que se utiliza é nocivo? A produción, o uso e o fin do material (incineración, reciclado) son adecuados? É contaminante a PVC?

Atopamos dúas opinións contrapostas ante estas preguntas, una da industria e outra dos grupos ecoloxistas.

Una industria aparentemente tranquila

José María Salga, portavoz do grupo de PVC de ANAIP-Confederación Española de Empresarios de Plásticos, acudiu recentemente a Donostia paira impartir una conferencia. A Sala, convidada pola Facultade de Química, realizou una intensa defensa do poli (cloruro de vinilo). “Os 16 estudos máis punteiros realizados nos dous últimos anos chegaron ás mesmas conclusións: A PVC non é contaminante.

En Italia o Dr. Maltoni traballou con 1.200 animais analizando o vidro e a PVC; a investigación levada a cabo en Holanda en xullo de 1995 foi moi fiable; a investigación da incineración levada a cabo pola American Society confirmou que a PVC non é nocivo; en Suecia, debido ás presións que se produciron, en 1995 prohibiuse, pero este ano, o Parlamento levantou a prohibición de produción de MECMA. Todos os estudos indican que a PVC non é contaminante. Non hai, por tanto, motivos paira angustiar”.

A Sala considera que a PVC é moi duradeiro, non inflamable, polivalente, 100% reciclable, apto paira a elaboración de numerosos produtos e sen causar danos. Di que a PVC trouxo á sociedade numerosas vantaxes porque ofrece boas condicións desde un punto de vista loxístico. A PVC é o plástico máis producido en Europa. Sábese que Alemaña ten un gran respecto ao medio ambiente e é o primeiro consumidor de Europa. Séguenlle Italia e Francia.

Segundo a industria, só en Suíza prohíbese o uso de envases de PVC, pero debido a que teñen plantas de incineración moi obsoletas, isto é debido ás grandes dificultades de reciclaxe e non porque a PVC sexa contaminante. A Sala di estar a favor do medio ambiente e alegraríase moito si fixésense máis investigacións científicas de alto nivel.

Á hora de analizar o valor total de calquera material hai que ver o seu ciclo de vida, é moi importante analizar como e con que consecuencias realízase a extracción de materias primas, o transporte, a fabricación, o uso, a transformación, a desaparición e a reciclaxe. Desde ANAIPE afírmase que a PVC está a un nivel relativamente bo, pero aínda non se dispón de datos completos.

Boicot de grupos ecoloxistas

Greenpeace afirma que a PVC é contaminante. Este grupo ecoloxista ha alertado do perigo do poli (cloruro de vinilo) e realizou campañas contra este tipo de plásticos. Outros grupos (Eki, Ezker Batua-Berdeak...) tamén se mostraron en contra do plástico.

Din os ecoloxistas que ten un ciclo de vida moi malo, que produce dioxinas e ftalatos. O aspecto deste plástico é limpo e hixiénico, pero segundo Greenpeace “é un cóctel de produtos tóxicos que a industria química introduce nos nosos fogares”. De principio a fin, desde a produción até a eliminación, na transformación ou no uso, a organización ecoloxista afirma que a PVC ameaza o medio ambiente e a nosa saúde: “A PVC fabrícase con cloro e este gas é moi tóxico. Ao mesturar o cloro con sustancias orgánicas fórmanse compostos organoclorados.

A produción de PVC produce miles de toneladas de sustancias organocloradas tóxicas que ven seriamente afectadas pola súa deposición na atmosfera ou a súa vertedura a ríos e mares. Dioxinas, ftalataos e outros compostos danan a saúde dos habitantes da contorna e envenenan o medio ambiente. O transporte de poli (cloruro de vinilo) é tamén moi perigoso, xa que en caso de incendio a PVC emite acedo clorhídrico e dioxinas. Cando os residuos de PVC quéimanse nas incineradoras atopámonos co mesmo problema”.

Este plástico é o máis utilizado na construción debido ao seu baixo custo. Pero Greenpeace considera que estes prezos non inclúen o impacto ambiental da PVC. Como alternativa propoñen outros materiais. Os ecoloxistas coinciden na necesidade de utilizar produtos locais máis naturais utilizando a imaxinación e o deseño.

Nalgúns países europeos os verdes conseguiron reducir o uso de PVC. Con todo, a Unión Europea aínda non adoptou medidas legais contra este plástico. Segundo datos de Greenpeace, máis de 300 cidades de Alemaña, Dinamarca, Luxemburgo, Suecia e Holanda están a reducir o seu uso. As principais empresas dedicadas ao envasado de auga, como Evian, Perrier e Vittel, están a rexeitar a PVC.

Reciclaxe

XX. A finais do século XX a reciclaxe é un tema punteiro a todos os niveis. Díxose que a PVC é difícil e caro de reciclar. Con todo, os responsables de ANAIPE consideran que a PVC é 100% reciclable e o proceso é barato e sinxelo. Convértese en po branco, utilizando diferentes formulaciones paira cada produto.

En canto ao plástico hai que ter en conta que utilizamos moitos envases a diario. O papel e o vidro teñen máis tradición na reciclaxe, pero parece que o PVC se está reciclando cada vez máis. O material reciclado permite elaborar xerseis, bolsas, botellas, recubrimientos de cables, adoites de zapatos, mobles e outros produtos. A empresa guipuscoana BERZIK, con todo, considera complicado a reciclaxe deste plástico. Triturar, limpar e centrifugar a PVC e dispor dun micronizador de pulverización. Ademais, necesita una planta de reciclaxe independente, xa que non é compatible con outros plásticos.

Na Unión Europea aprobouse en decembro de 1994 una norma que non exclúe materiais. O financiamento recaeu en cada un dos Estados, pero fixáronse obxectivos paira un prazo de cinco anos, que van desde a recollida en peso do 50-65% dos plásticos, até a reciclaxe do 25-45% e a recuperación de polo menos o 15% dos materiais. En España recíclase o 6% dos materiais e espérase alcanzar o 15% en cinco anos. Paira iso, en breve utilizarase o sistema de punto verde que xa se está utilizando en Francia: si o envase custa 30 pesetas, véndese a 31 pesetas, que se entregará á empresa encargada da reciclaxe, que xestionará a reciclaxe, pero que será a encargada da recollida dos residuos. Todo iso requirirá a aprobación dun proxecto de lei.

Porcentaxe Peso (kg) Envases Plásticos 25,8155.779,51.115.635PE HD 16,7136.113722.288PVC 5,612.103242.060PET% 3,57.563,5151.288% Tetra Brik 1941.0621.672.480% Metais 15,84.13653%

Que hai en Euskal Herria?

En Hego Euskal Herria existen dúas empresas produtoras de PVC: Compañía Española de Petróleos de Barakaldo e Elf Atochem de Hernani. Pero os residuos deste plástico non se reciclan aquí, envíanse a Barcelona paira a súa reciclaxe.

En Gipuzkoa púxose en marcha un sistema de reciclaxe de plásticos paira adiantarse á lexislación española. En Pamplona tamén se empezou a mover e colocouse o terceiro colector nalgunhas zonas. Pero no resto de países o plástico non se recicla.

Cos residuos da Mancomunidade de Sasieta (Beasain, Ordizia, Lazkao e Olabarria) traballan dúas empresas. Por unha banda, a empresa BERZIK, creada por SAIOLAN, recolle os materiais (a través do 5º colector), distribúeos e clasifícaos. Doutra banda, a empresa REMAPLAST recicla plásticos.

Pero o xerente desta última, José Manuel Fernández, afirma que non reciclan a PVC porque é incompatible con outros plásticos. Na actualidade, Gipuzkoa non dispón de residuos suficientes paira construír una única planta de reciclaxe de PVC, polo que se envía a Barcelona. O xerente de REMAPLAST cre que a PVC, especialmente nos envases, irá desaparecendo. “O mercado cada vez admite menos poli (cloruro de vinilo). O plástico do futuro é o poli(etilen tereftalato), o PET: 100% reciclable, non produce toxinas e é boa paira a incineración”. Cada semana chegan á fábrica tres toneladas de residuos que reciclan o 75%.

Félix Ezkurra, da empresa BERZIK, afirma que o PET e o polietileno son máis rendibles que a PVC. “A PVC ten un ciclo de vida peor e una vez finalizado o proceso non achega diñeiro”. Con todo, parece que a reciclaxe doutros plásticos ten futuro en Euskal Herria. Paira os últimos meses deste ano instalaranse en Donostia entre 200 e 300 colectores de tres metros cúbicos. Así, estímase que paira o ano 2001 Gipuzkoa recibirá o 17% dos envases de plástico. É de esperar que noutras provincias póñanse en marcha sistemas similares.