Áreas de Interese Naturalístico de Gipuzkoa

A última semana de outubro, a última semana da campaña de sensibilización, a Deputación Foral de Gipuzkoa presentou en rolda de prensa o informe titulado “Estudo dos espazos de interese naturalistico de Guipuzcoa”.

Á marxe da data na que foi convocada a rolda de prensa (o Informe podíase presentar exactamente igual una semana despois sen perder o espírito de actualidade tras as eleccións), outra cousa preocupoume aquel día, a actitude das nosas autoridades favorables ao eúscaro paira o uso público da nosa lingua. Sendo os comensais euskaldunes falaron só en castelán ata que nós fixésemos preguntas en eúscaro. A nosa revista quizá non sexa o lugar idóneo paira este tipo de denuncias, pero a dor que nos colleu ese día empúxanos a iso.

Pedra de Aia. (Foto: I.X.I. ).

Tocoulle o fío. Deputado de Urbanismo, Arquitectura e Medio Ambiente de Gipuzkoa, J. J. O señor Zubimendi presentou o estudo realizado paira a definición dos espazos naturais de interese de Gipuzkoa, promovido polo seu departamento. Anteriormente dixo que se realizaron este tipo de estudos, pero que nunca se pasaron por ese paso. A intención do seu departamento sería propor e adoptar medidas de protección una vez definidos os espazos de interese.

A continuación o coñecido biólogo Jesús Elosegi, en nome do equipo que realizou o estudo, expuxo os criterios utilizados. Nun principio dixo que os estudos realizados até a data utilizáronse como punto de partida e ademais pediron a opinión de varios expertos. A selección realizada, ao non aparecer algúns lugares -mencionou o parque de Laurgain da Deputación-, fixo fincapé en que algúns lles sorprendería, pero isto é debido aos criterios utilizados. No entanto, sinalou que estes criterios son discutibles. Ademais, sinalou que a maior parte das zonas seleccionadas teñen una superficie reducida, o que é debido á presión humana existente en Gipuzkoa.

Doutra banda, definíronse outras cinco áreas máis amplas (Jaizkibel, Aiako Harria, Izarraitz, Aizkorri e Aralar) que agrupan zonas máis pequenas e requiren un tratamento especial.

O primeiro criterio utilizado na elección das zonas de protección foi o de non ter en conta os núcleos urbanos e os terreos urbanizables. Outros criterios foron:

  • Dispor de mostras representativas dos ecosistemas orixinais
  • Grao de conservación da vexetación e fauna
  • Existencia de formacións xeolóxicas valiosas, raras ou ameazadas.
  • Alto interese paisaxístico.
  • Interese didáctico.
  • Estar en perigo.

De acordo con estes criterios definíronse 38 zonas que ocupan un total de 4.823,2 hectáreas. Ademais, existen o cinco distritos que mencionamos anteriormente e que poden ser como parques, sumando un total de 20.205 hectáreas.

A modo de valoración

A definición de que parte de Gipuzkoa merece a pena protexer por parte da Deputación Foral de Gipuzkoa parécenos moi adecuada e máis si adóptanse medidas de protección rápidas. E é que Gipuzkoa atópase nunha situación lamentable desde o punto de vista da protección da natureza, tal e como denunciamos no anexo número 13 do TAV. Con todo, eu creo que a elección dos espazos a protexer quedou curta. Creo que se utilizaron criterios minimalistas.

Paréceme curto que se quedaron en tres puntos. En primeiro lugar, utilizouse o obxectivo conservacionista, gardando o pouco que temos. Non se expón a recuperación de zonas ou zonas de interese como a marisma de Zarautz 1. Doutra banda e no momento actual de expor espazos protexidos no mundo, tamén se definen zonas que actuarán como colchóns ante agresións externas (buffer zone en inglés). No presente proxecto non se levou a cabo ningunha destas actuacións e na miña imaxe, dado que os espazos protexidos son moi pequenos (moitos de 1-2 Ha) é necesario definir zonas de colchón.

E por último, mantendo as novas tendencias de protección da natureza, creo que é erróneo non ter en conta o futuro da agricultura e gandaría tradicional que configurou a paisaxe actual. Poñamos un exemplo. Na actualidade, a paisaxe típica de Gran Bretaña (campos e prados rodeados de sebes vexetais e bosquetes dispersos entre todos) está a perderse debido á nova tecnoloxía agrícola que está a cambiar o seu ecosistema. Ao mesmo tempo, o chan estase empobreciendo (cada vez necesitan máis fertilizantes minerais paira manter a súa produción) e moitas especies animais e vexetais teñen problemas de vida. Os británicos están moi preocupados pola desaparición do "traditional British landscape".

1 Aquí quero facer una nota, xa que se mencionou en Leizaran na rolda de prensa. Todos sabemos que na situación actual só o río e os seus arredores (fondo de val) teñen especial interese ecolóxico, xa que o monte está repoboado de piñeiros replantados. Expondo una política de recuperación ecolóxica adecuada, no futuro (dentro duns 25 anos) non se pode negar que Leizaran sexa o parque natural máis importante de Gipuzkoa. Hai moitos exemplos no mundo, pero os políticos optaron polo rendemento a curto prazo.

BASTA!

Basta. Estamos cansados da indiferenza, do desprezo, que mostran algúns dos nosos dirixentes cara ao eúscaro. Os euskaldunes que levamos anos loitando polo euskara, preguntámonos se o noso traballo serve paira algo. Estamos a tentar botarlle a parede da rúa que non ten saída? Buscamos un gran concreto e especial entre os grans de area das dunas do deserto? A miúdo, polo menos así parece, e éntranos o desexo de ceder en caso de desesperación.

A práctica diaria de moitos dos nosos dirixentes que expresan grandes palabras a favor do eúscaro dáme tempo a parafrasear o que di o verso de Goizueta sobre Trabuko: “Palabras belas, accións falsas”.

A que vén esta retolica? O pasado 23 de outubro J. Deputación Foral de Gipuzkoa J. Baséase no sucedido na rolda de prensa ofrecida polo deputado Zubimendi. A rolda de prensa realizouse paira presentar un informe sobre os espazos de interese naturalístico de Gipuzkoa. Os dous relatores participantes, o señor deputado e un dos biólogos que realizaron o estudo, eran vascos. Con todo, toda a presentación foi en castelán e empezaron cando eu mesmo lles preguntei en eúscaro, porque sabía que os dous eran vascos. E é que se non o soubo, igual lles faría en castelán. Ademais, o folleto informativo que se entregou aos asistentes estaba tamén en castelán, fóra dos nomes dos espazos. E o pouco eúscaro era vergoñoso; estaba cheo de erros ortográficos (Aiakoarria, Aitzgorri, Izarraitzko e Aitzkoate).

Señor Zubimendi, creo que os vascos que estabamos alí (como se viu nas seguintes preguntas) mereciamos un pouco máis de respecto. Non solicito que toda a rolda de prensa estea integramente en eúscaro, polo menos bilingüe.

Inaki Irazabalbeitia

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila