"Facer un doutoramento non significa automaticamente que tes uns valores"
Unai Arregi León entrevistou a Milandi. Estudou Dobre Grao en Física e Enxeñaría Electrónica na UPV/EHU, en Leioa, e posteriormente realizou o Máster Erasmus Mundus en Electrónica de Microondas e Óptica nas universidades de Limoges (Francia), Brescia (Italia) e País Vasco. "A pesar de estar moi atado ao País Vasco, como os temas me gustaban moito, animeime a entrar nesta aventura. Grazas ao máster, 16 persoas de 13 países diferentes movémonos/movémosnos nun mesmo grupo dun país a outro, e en Brescia coñecín á miña actual profesora, a de Milán. Así me deu a oportunidade de doctorarme en Milán", explica Arregi.
Os membros do máster falaban moitas linguas, pero entre elas predominaba o inglés. Con todo, Arregi recoñeceu que o eúscaro é parte do seu carácter e que sempre lles explicou que fixo o dobre grao en eúscaro. "Iso sorpréndelles moito e interésalles moito. Pregúntanme, por exemplo, de onde saco as referencias e, ao ver os apuntamentos, dinme que parece alemán". Precisou que, aínda que o traballo de Milán faise en inglés, tamén se fala italiano, polo que tamén se estudou un pouco de italiano. "De todos os xeitos, o eúscaro está moi presente.
Á marxe dos idiomas, considera que a formación académica recibida na UPV/EHU foi moi boa. Agora investiga en óptica non lineal, en física aplicada, pero admitiu que cando empezou a estudar física non era o seu obxectivo: "Eu quería ser meteorólogo. Falaba cos homes do tempo, facía profecías propias á familia desde pequeno... Na carreira coñecín outros campos da física, e vin que me gustou moito o electromagnetismo, e xa empecei a facer o camiño que me trouxo aquí".
Discriminado e, con todo, privilexiado
Aínda que non tivo ningún obstáculo polo idioma nin polo nivel de estudos, non todo foi fácil, xa que tivo que soportar actitudes e comentarios homófobos: "Non no terreo de traballo, pero si na contorna. Cando cheguei, como membro da comunidade LGTBI, alegreime moito ao ver nun armario vello o adhesivo do arco iris. Sei que iso non fai que todo sexa de cor de rosa, pero sentín entre amigos. Pero logo tiven que escoitar comentarios homófobos e outros por boca dalgúns investigadores, e paseino moi mal".
Foi un refacho moi duro, pero coa reflexión e a axuda dos profesores e dos amigos máis próximos estase camiño de superar. Axudáronlle moito o deporte (“convertinme nun corredor fino”), a música, e este tipo de afeccións, e tamén recomendou un libro: “Ama moito a túa cabeza, marikoi” (Quéreche moito, maricón), escrita polo psicólogo Gabriel Martín.
Ten claro que, ademais de desenvolver as súas propias ferramentas, é importante que o sistema dispoña de protocolos e recursos para evitar situacións e, no caso de que se produza, ofrecer solucións. E subliña que ser doutor non é unha boa persoa: "En inglés, o título de doutor chámase Doutor of Philosophy, é dicir, asóciase a uns valores. Pero facer un doutoramento non significa automaticamente ter eses valores, hai que traballalos. E á xente esquéceselle.
Neste sentido, Arregi querería pór o seu granito de area para que outros non teñan que vivir as situacións que viviu. -E iso, sendo un home branco, un cis e un non-indíxena.
É, pois, consciente dos seus privilexios en parte, e o mesmo ocorre na investigación: "Despois do verán, irei a Berlín, ao Instituto Fritz Haber, a facer unha estancia no campo da nanofotónica. Teño moitas ganas, e hai que dicir que temos esa sorte: nós eliximos que investigar, con quen, en que lugar... Non nos faltan razóns para queixarnos, porque temos unha vida moi precaria, pero temos que recoñecer, en parte, que somos privilexiados". Finalizou a entrevista con palabras que demostran unha ilusión polo futuro.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
