Azkune Mendia, Iñaki
Untzigintzaren historia XI: irratitelegrafia eta radarra
Irratitelegrafia asmatu baino lehen, itsasoko untzietan isiltasuna zen nagusi. Portutik irten, itsaso zabalean zehar joan eta helmugara iritsi arte, untziak ezin zuen inolako laguntzarik jaso estutasunak jotakoan.
Untzigintzaren historia X: urpekuntzien sorrera
Urpekuntziaren sorreran, helizea ezartzeak eta torpedoa erasotzeko arma gisa erabiltzeak berebiziko garrantzia izan zuten.
Untzigintzaren historia IX: baporeen hedapena
Robert Fulton-en Clermont baporea, 1807. urteko abuztuaren 17an New York-etik abiatu eta hurrengo egunean iritsi zen Clermont hiriko portura, 180 kilometroko bidea egin ondoren.
Untzigintzaren historia VIII. Baporeak
XIX. mendearen hasieran, 1820. urte inguruan, belauntzi-mota berri eta eder bat egin zuten Estatu Batuetan. "Cliper" izena eman zioten.
Untzigintzaren historia VII: Gerra-untzia
XVII. eta XVIII. mendeetan, gerra-untzia erabat ugaldu zen munduko itsasotan.
Untzigintzaren historia VI: galeratako bizimodu latza
XIV. eta XV. mendeko untzietako bizimodua, oso latza zen. Marinelentzat diziplina gogorra zegoen. Arraunean bestetik, etengabe aritu behar izaten zuten.
Untzigintzaren historia V: Bidaia luzeen aroa
XV. mendean, Atlantiko ozeanoan zehar bidaiak ugaldu zirenez, nabigazioaren segurtasunerako tresna bat behar zen. Mediterranioan edo Mantxako Kanalean ibiltzeko, ez zegoen gauza askoren beharrik. Beti Kostatik hurbil zeudenez, itsasoan ez galtzearren nahikoa zen gehienez ere maparen bat eta haize-arrosa edukitzea. Ozeano zabalean ordea, itsas korronteek, haizeek edo ekaitzek erraz desbidera zitzaketen untziak. Orduko mapak gainera, zehaztasun txikia zuten, eta itsasgizonak itsu-mustuan zebiltzan itsaso zabalean.
Bigarren trenbide transiberiarra
Etxeberria, Isabel -
Orain dela gutxi inaguratu berria da Sovietar Batasunean trenbide berri eta luzearen lehen zatia. Trenbideak 3.000 km. izango ditu.
Untzigintzaren historia (IV): Europa itsasoan gerran
Bi bataila garrantzitsu gertatu ziren itsasoan. Gero, kainoia asmatu zuten, eta horrekin batera itsasoko estrategia, gerra eta batez ere untzigintzaren oinarriak aldatu zituzten.
Untzigintzaren historia (3): Itsasoko deabruak, bikingoak
Erromako inperioa suntsitu zenean, godo, bisigodo, franko eta Europako erdialdeko hainbat herrik heriotza eta hondamena barreiatu zuten bazter guztietan. Denbora igaro ahala ordea, baretuz eta erromatarren ohiturak bereganatuz joan ziren, azkenean haien zibilizazioaren eraginpean geldituz. Baina iparraldean, herri bat gelditu zen inperioaren uhinek irentsi gabe: BIKINGOAK!!
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
