Aizpurua Sarasola, Joxerra
INASMET: materialen muinean
Ikerketa, Herrien garapena neurtzeko bidea dela askotan esan ohi da. Euskal Herrian arlo honetan nola gauden hobeto jakiteko, zenbait zentruren azalpena egingo dugu. Ale honetan INASMETen iragana, oraina eta etorkizuna azaldu nahi da. Horretarako INASMETeko gerente den Alberto Lazarori egindako elkarriz keta eta bertako lankide den Josu Jon Imaz kimikariak zuzendutako bisita ezinbestekoak gertatu
zaizkigu.
Zurgatzaile miragarriak itsasoa garbitu
Maiz samar entzun izan dugu halako petroliuntziak istripuren bat izan duela eta isuritako petrolioak marea beltza sortu eta inguruko kostaldea zikindu duela. Ondorioak ezagunak dira, hots, triskantza ekologikoak, hondartza erabiltezinak, etab.
Roboten ikusmena zertan den
Robotak industri prozesutan parte hartzen hasi zirenetik urte batzuk igaro dira. Jakina da robotak programaketei itsu-itsuan jarraitzen zaizkiela. Itsu hitza azaldu dugunean, edozein makinak daukan ezaugarrietako bat besterik ez dugu aipatu nahi izan. Baina makinak (edo gure kasuan robotak) nolabaiteko ikusmenaz hornitzen badira, erabakiak hartzen has daitezke.
Supereroaleak: atzo fikzio gaur errealitate
Gure munduko historia zientzien historia dela esatea, gehiegi esatea izan daiteke. Baina, zientziek historian izan duten eragina uka ezinezkoa da. Supereroaleek zientzian izango duten eragina aldez aurretik neurtzea zaila da. Hala ere zerbait garrantzitsuren aurrean gaudenaren susmoak badaude. Ea, irakurle, ondoko artikulua irakurri ondoren eritzi berekoa zaren.
Sistema malguak: CAD/CAM-en osagai
Marrazketa eta diseinu automatikoak alde batetik, eta programaz egindako piezen sorkuntza automatikoak bestetik CAD/CAM-a (ordenadorez lagunduriko diseinua/ordenadorez lagunduriko fabrikazioa) osatzen dute. CAD/CAM sistemek eskainitako malgutasuna eta produktu-garapenerako denboraren laburpena, fabrikazioan frogatu behar dira. Hau gertatzeko FMS-ak (fabrikazio malguko sistemak) behar dira, hau da, ZKK-zko (zenbakizko kontrol konputerizatua) makineria bere periferikoekin integratu behar da.
Udal artxiboaren erakusketa Tolosan
Tolosako Kultur Etxeko igogailuan 2. solairura igotzen ari nintzelarik, ez nekien artean metalezko egitura haren barnean zerekin topo egingo nuen. Ezer ikusi aurretik, nire ondoan nituen artxibariek mila xehetasun eman zizkidaten. Horien arteko bi xehetasunek laburbiltzen dute, nire eritziz, bertan ikusitakoa: koordinazioa eta erabilgarritasuna.
Gorosti: natura ezagutuz
Grabagailura kaseta hartu eta ondoko elkarrizketa hau eduki genuen, Tuteran jaioa eta Burlatako Institutuko Biologi Katedratiko den Luis Miguel Garcia Bonarekin.
Jose Luis Munoa oftalmologoarekin solasean
Begiak berdeak, urdinak, ilunak, ..., izan daitezke, baina, beren funtzioa ikustea da. Guk Jose Luis Munoa oftalmologoarengana jo genuen etorkizuna argiago ikustearren. Bere bulegoan argi gutxi zegoen, baina, bere ahotik jariatzen ziren hitzek zeramaten behar zen argia.
Ozono-maila txikiagotzen ari da
Antartikoko atmosferaren ozono-kantitatea %40 txikiagotu da. Aldi berean, Ipar Poloan fenonemo berdina gertatzen ari da, nahiz eta maila apalagoan izan. Hau dela eta, zientzilariak gizakiaren etorkizuna hein handi batean baldintza dezakeen fenomeno honen zergatia ikertzen ari dira.
Skiatzea gero eta errazagoa
86-87ko neguan ohizko skiei material ultraberrituak aplikatzeko aukera egongo da. "Abaraska"-erako ebakidura duten taulak edozein skiatzaileren esku jarriko dira; material batzuk, (kevlar eta karbono-zuntza, adibidez), dauden goimalatik jaitsi egingo dira jende gehiagoretzat eskuragarri izatearren; neguko lehiaketa-skien bibrazioen aurkako materialak ski gehiagotan erabiliko dira merkatu egingo direlako, hots, taula osatzen duten xaflen artean, birak ematerakoan edota jauziak egiterakoan sortutako bibrazioak xurgatzen dituzten materialak sartuko dira. Gaurregun, bota taulari itsasteko dauden tresnen bidez (fijazioen bidez), orain arte bateragarri ez ziren marka desberdinen elkarketak lor daitezke. Horregatik 1987. urtean ski on bat luzea, malgua, izotzarekiko itsatskorra eta elur zanpatugabean pasatzeko modukoa izan daiteke.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
