Un informe de Emakunde mostra que as mulleres recibiron una atención máis inadecuada que os homes nas urxencias de saúde mental do hospital de Cruces (Barakaldo, Bizkaia) durante os anos 2017-2019. No estudo participaron a psiquiatra de Cruces, Marga Saenz Ferreiro, e os investigadores de Neuropsiquiatría de Biocruces, María Recio Barbeiro, así como o médico de emerxencias, Ana Santorcuato Bilbao, o equipo de investigación da OPIK, Amaia Bacigalupe Da Hera, e o psiquiatra, Rafael Segarra Etxebarria.
O obxectivo principal da investigación era comprobar si existían diferenzas na valoración das urxencias psiquiátricas por ser muller ou ser home, nas probas complementarias utilizadas e no tratamento establecido.
Paira una mellor interpretación dos resultados, os pacientes foron divididos en catro grupos, segundo o motivo polo que acudiron a urxencias: alteracións habituais; alteracións severas (esquizofrenia, delirios…); problemas mentais derivados do consumo de sustancias; e trastornos de personalidade e conduta.
En total, 9.789 casos maiores de 15 anos foron atendidos neste período de tres anos. Estes casos corresponden a 6.879 persoas, é dicir, algunhas delas recorreron máis dunha vez a emerxencias. E do total de persoas, o 53,9% foron mulleres. A idade media das mulleres aumentou en dous anos (47 anos e medio). Tendo en conta a localización de Cruces, os investigadores esperaban que a maioría das persoas que acudiron ás urxencias fosen de áreas socioeconómicas baixas, e así era. Neste sentido, non existían diferenzas entre mulleres e homes.
En total, o trastorno máis frecuente foi a ansiedade (case a metade), seguido da esquizofrenia e os relacionados co consumo de sustancias (14,8% e 13,8% respectivamente). Pero si observamos o sexo por separado, nas mulleres son moito máis frecuentes algúns tipos de alteracións. Por exemplo, os trastornos neuróticos e da personalidade representan máis do 65% ás mulleres e un 82,5% ás mulleres relacionadas coa alimentación e outras disfuncións fisiológicas. As relacionadas co consumo de tóxicos son, con todo, moito máis frecuentes nos homes: O 70% son homes.
Os investigadores destacan que a maioría dos casos de mulleres concentráronse na franxa de idade comprendida entre os 45 e os 55 anos. Neste intervalo aparecen, por primeira vez, algúns problemas como a psicose ou os trastornos da depresión. Subliñan que estas patoloxías psiquiátricas están intimamente relacionadas cunha gran variedade de factores de risco en interacción, tanto a nivel biolóxico (alteracións xenéticas e epigenéticas, neuroestructurales, hormonais) como a nivel social e tal (pobreza, violencia, escasa rede de apoio social e emocional…).
Por outra banda, nas probas complementarias, de dous tipos (imaxinarias e analíticas) observáronse diferenzas entre homes e mulleres. En xeral os homes son máis probatorios. É posible que as alteracións graves estean asociadas a condutas agresivas e presenten un maior risco de traumatismo, polo que se pretende observar golpes ou fracturas nos homes. As alteracións relacionadas co consumo de tóxicos tamén son máis frecuentes en homes e as analíticas servirían paira detectar o posible dano dos órganos. Con todo, noutras alteracións non existen diferenzas de risco, aínda que si nas probas realizadas.
Entre os medicamentos destacan os ansiolíticos e os antidepresivos. As dúas diríxense principalmente ás mulleres, sendo especialmente rechamante a cuestión dos antidepresivos, xa que en principio non é adecuada a súa aplicación en situacións de emerxencia, senón en situacións de maior duración do tempo. Ademais, advirten que nos homes a depresión pode estar sub-diagnosticada.
Finalmente, subliñan a crecente presenza de mulleres entre profesionais, que consideran imprescindible a incorporación da perspectiva de xénero no traballo, co fin de reducir rumbos e mellorar a atención. Así mesmo, coméntase que sería conveniente realizar este traballo no Hospital de Cruces noutros lugares paira poder comparar os resultados e completar a visión cun modelo psicosocial.