Hoxe en día e en Euskal Herria non nos queda un medio aberto que o ser humano non transforme dalgunha maneira; con todo, esta influencia humana é moi diferente dunhas zonas a outras e cando falamos de Natureza referímonos á que está máis preto do que serían os ecosistemas naturais. E ao tratarse de terreos de uso agrícola, gandeiro ou forestal, cada vez que queremos protexer a Natureza é imprescindible ter en conta estas actividades.
Neste sentido, tal e como se redactou no primeiro Plan Rural Vasco aprobado no Parlamento Vasco hai cinco anos, o sector agroalimentario, o hábitat natural e a poboación rural, son tres dimensións da mesma realidade que se integran. En consecuencia, a Lei de Conservación da Natureza do País Vasco, no que se refire aos Espazos Naturais Protexidos, obriga a establecer programas de desenvolvemento socioeconómico dos seus habitantes, sempre que se pretenda mellorar os niveis de infraestruturas e servizos das actividades ordinarias.
Por iso, á hora de elaborar os Plans de Ordenación dos Espazos Naturais Protexidos, os obxectivos principais que se teñen en conta son o mantemento e mellora das actividades agrarias. En definitiva, desde o punto de vista da protección, os elementos destes ecosistemas fóronse adaptando a estes efectos ao longo dos séculos e a súa duración e actividade vai unida.
Un claro exemplo diso témolo nos nosos montes; nos montes como Aralar e Aizkorri temos plantas e animais de gran interese, moitos dos cales habitan nos pastos da zona alta, dos seus pastos. Tendo en conta que estes pastos non son propios, senón que forman e manteñen o gando humano, si o gando que se pastorea nestes montes sufrise una diminución ou desaparición do mesmo, o equilibrio destes ecosistemas veríase interrompido e o futuro de moitas especies ameazado.
As aves rapaces máis coñecidas son as grandes, como o voitre leonado, o alimoche, o quebrantahuesos ou a aguia real. Pola súa escaseza, un dos obxectivos dos Espazos Naturais Protexidos será asegurar a súa conservación. Paira iso é imprescindible manter o gando e os pastores. Por iso, a mellor maneira de preservar a singular fauna dos Parques Naturais como Aralar é manter o pastoreo tradicional.
Pero os esforzos por manter estas actividades non se basean unicamente en obxectivos transversais, aínda que estes sexan importantes. Porque os que se atopan en perigo nesta sociedade non son só vexetación ou fauna, senón tamén actividades como o pastoreo ou a agricultura. Por iso, seguindo os principios de protección da natureza establecidos na Comunidade Autónoma, os principais esforzos dos Espazos Naturais Protexidos irán encamiñados a compatibilizar o hábitat natural coa poboación rural.
Iñaki AizpuruTécnico do Departamento de
Agricultura e Medio Ambiente da Deputación Foral de Gipuzkoa.