No País Vasco Norte xa non é necesario o uso de máscaras en lugares interiores, transporte público, centros de saúde, residencias de anciáns, etc. En Hego Euskal Herria tamén se discute o momento da retirada da obrigatoriedade da máscara, una das poucas medidas restritivas que afectan a toda a poboación. Noutros territorios europeos tomáronse decisións similares nos últimos tempos e, en ocasións, do mesmo xeito que no Reino Unido, foron aínda máis lonxe e os contactos directos dos infectados non necesitan realizar probas diagnósticas nin illar si non teñen síntomas.
Algúns expertos piden prudencia. E é que, a pesar de que, grazas á vacinación, a relación entre o nivel da invidencia e os ingresos e as mortes non é a primeira vez que o virus está tan estendido, as persoas vulnerables teñen un alto risco de infección se abandonan todas as medidas preventivas. Non sería, por tanto, xusto nin coherente con eles desde o punto de vista epidemiolóxico.
O doutor Abraar Karan en enfermidades infecciosas, no British Medical Journal, lembrou que non podemos repetir catro erros que se puxeron de manifesto na pandemia: non ter en conta as diferenzas sociais, non silenciar a desinformación, a incoherencia entre as evidencias e as medidas, e non adoptar solucións paira reducir o risco dos patógenos transmitidos por vía aérea, como mellorar a ventilación en espazos pechados.
Na mesma revista, John Middleton, presidente da Asociación Europea de Organizacións de Saúde Pública, escribiu un artigo que leva por título: “Podemos vivir con Covida, pero isto non quere dicir que teñamos que convivir con mortes e discapacidades evitables”. Di que paira os infectados as opcións non poden ser ir ao traballo ou quedar sen traballo. É dicir, hai que tomar medidas sociais paira non aumentar as desigualdades sociais. Ademais, considera que hai que reforzar a atención primaria, os servizos sociais, as escolas, a atención ocupacional, e retroceder, entre outras cousas, cara á privatización do coidado da saúde.
Algúns dos países que apostaron pola estratexia cero covid agora están a pasar á estratexia de convivencia con covid. Entre eles atópanse Hong Kong e Nova Zelandia. En ambos os casos, a envexa máis alta desde o inicio da pandemia, pero as consecuencias son moi diferentes: Aínda que as mortes de Hong Kong tamén creceron considerablemente, en Nova Zelandia segue representando unha porcentaxe moi baixo de mortos. Exprésase parcialmente na zona de efectos, xa que a densidade de Hong Kong é moito maior.
Pero, segundo os expertos, a clave está sobre todo nas vacinas e na vacinación. Por unha banda, as vacinas inactivadas desenvolvidas en Hong Kong en China, teñen una baixa eficacia fronte á variante omicron. Pola contra, en Nova Zelandia vacináronse con mRNA, amén do tipo de refuxio coa infección por omicron, son moi eficaces paira evitar ingresos e mortes. Por outra banda, Hong Kong e Nova Zelandia presentan un nivel de vacinación similar, aínda que con distinta distribución por idades: En Hong Kong moitos anciáns non están vacinados (dous de cada tres maiores de 80 anos non teñen ningunha dose), mentres que en Nova Zelandia case todos os maiores teñen dúas dose e una dose de reforzo.
Por outra banda, en China mantéñense medidas drásticas paira a prevención inicial. Así, agora, fronte a brotes europeos ou doutros lugares, cando tiveron brotes menores en determinados lugares, impuxéronse fortes confinamentos e restricións. Hai que ter en conta que en China hai uns 15 millóns de persoas maiores de 80 anos sen vacinar.
En calquera caso, independentemente do momento no que se considere superada a crise de saúde, non hai que esquecer que esta é una sindemia, e que se non se fai fronte a todo isto, poden aparecer en breve outras pandemias tras o COVID-19.