421990(e)ko abendua

Erreportajeak

Bizikletaren aerodinamika: zorrotza azkarragoa da

Lopez, Luis -

Harrigarri gertatuko zaio askori, baina bizikleta giza indarra higidura bihurtzeko inoiz egin den tresna eraginkorrena da. Errendimenduan aerodinamikak izan duen …

Od gaixotasunen intzidentzia normala 1989an

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

1989an obligazioz deklaratu beharreko gaixotasunen kopurua intzidentzia normala bezala kontsidera daitekeenaren barruan mantendu zen. Hiru izan ziren normaltasunaren muga gainditu …

Gauaren aurkako borroka (II)

Mujika, Alfontso -

40. alean esandakoa llabur-llabur bildu nahi izanez gero, hauxe esan liteke: gizakiak sua egiteko modua aurkitu zuenean, orain berrogei bat …

Galaxiak frantses bidea

Arregi Bengoa, Jesus -

Frantses Bideari dagokionean, disko launaren itxura du, baina zentruan sabeltsuago den nukleoa du. Disko guztia erradio berdineko esfera batez inguraturik …

Gorliz ingurua: Euskal Herriko txoko ederra

Ekolan -

Bilbotik Ipar-ekialderantz, Bizkaiko Uribe-Kosta eskualdean kokatzen da Gorlizeko Udalerria. Herri honek, aukera interesgarri ugari eskaintzen die bisitari naturzaleei urtaroz urtaro.

Zelakantoa: fosil bizidun baten historia liluragarria

Martinez Lizarduikoa, Alfontso -

Deboniar aldiko ur beroetan orain del 400 milioi urte Sarkopterigio deritzon enda sortu zen. Hezurdun arrain berezi haiek airea arnasteko …

Zenbait aholku ongi lo egin eta hobeto esnatzeko

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Oheratzeko ordua oso une latza eta gogorra izaten da gauero lorik hartu ezinean "ibiltzen" den milioika pertsonarentzat. Ohetik jaikitzeko ordua …

Errenazimentuko fisika

Bandres Unanue, Luis -

Gaur egun Fisikak hartzen duen esparruaren ikerketak, Errenazimentu-garaian trantsizio-aro bat izan zuela esan behar da. Fisika modernoa XVII. mendearen erdira …

Abakoaren historia

Angulo, Patxi -

Zifren historiaren hasieran aipatu genuenez, alfabetoa eta zifrak agertu baino lehen gizakiek bi sistema erabiltzen zituzten batez ere zenbatzeko; koska …

Erleekin elkarrizketan

Otaolaurretxi, Jon -

Duela gutxi ikerleek erle artifiziala egitea lortu dute. Erle artifizialak bere hegoak astindu eta abaraska barruko erle arruntei mezuak igortzen …

Galdera-labirintoa

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Urteroko ohiturari jarraituz, opor-garaian joko-moduko programa bat prestatu dugu.

1990eko Nobel sariak: Quarkak, sintesia eta transplanteak

Juandaburre, B. -
Furundarena, E. -

Fisikako Nobel Saria Jerome Friedman eta Henry Kendall iparramerikarrei eta Richard Taylo kanadarrari emateko bide izan dira. Kimikako sariaren irabazlea …

Albisteak

Diapositibatik ordenadore-monitorera

Elhuyar Zientzia -

Kodak iparramerikar argazki-etxeak, argazkigintza iraul dezakeen sistema aurkeztu berri du.

Elefantiasia menperatze-bidean

Elhuyar Zientzia -

Pertsonen gorputz-atal batzuk desitxuratzen dituen bizkarroi baten kontrako lanean arrakasta handia lortu du Indonesiako eta Iparrameriketako ikerlari-talde batek.

Ganadua eta anabolizatzaileak

Elhuyar Zientzia -

1989. urteko urtarrilaren hasieraz gero, europar agindu baten arabera erabat debekatua dago anabolizatzaile naturalak edo artifizialak okeletarako ganaduari ematea.

Patente-bulegoak lanez gainezka Japonian

Elhuyar Zientzia -

Japoniako patente-bulegoetako lan-karga hain handia denez, enpresei 1993. urtean sistema informatikoa martxan jarri arte beren eskeak murriz ditzatela eskatu diete.

Istanbul-eko Santa Sofia

Elhuyar Zientzia -

Istanbuleko tenplu famatu hau, teknikoki sakon aztertuko dute Iparrameriketako Princenton-eko unibertsitateko zientzilariek.

Eremu elektromagnetikoak minbizi-sortzaile?

Elhuyar Zientzia -

Bi urteko azterketaren ondoren adierazi dutenez, eremu elektromagnetikoak minbizia sor dezake.

"Jeti" oraindik bizirik?

Elhuyar Zientzia -

Bi antropologo amerikarrek diotenaren arabera, Txinako goimendi urruti eta bakartietan bizitako orangutan erraldoia litzateke Jeti famatua.

Europako euri azidoaren kalteak

Elhuyar Zientzia -

Europan urtean 118 milioi metro kubiko zur galduko dira euri azidoaren eraginez.

Plastikozko arbolak Sahara berdetzeko

Elhuyar Zientzia -

Aire hotzeko frontea aire beroko beste batekin elkartzen denean, euria egiten du. Hori da, Sahara garai batean bezain berde ez …

Autopistan bidesaria ordaintzeko geratu beharrik ez

Elhuyar Zientzia -

Urte hasieraz gero Paris eta Normandia arteko autopistan, automobila geratu gabe ordaindu ahal izango da bidesaria.

Pedro Migel Etxenike

Elhuyar Zientzia -

Fisikari ezagun hau EEBBetako American Physical Society delakoaren "fellow" izendatu berri dute.

Minitelebista zeure automobilerako

Elhuyar Zientzia -

"Sharp" etxe japoniarrak automobiletan erabiltzeko oso telebista aproposa eta txikia plazaratu du.

Suediako basoak

Elhuyar Zientzia -

Gezurra badirudi ere, Suedian azken ehun urteotan basoak bikoiztu egin dira.

Bakterioak, petrolioa ateratzeko

Elhuyar Zientzia -

Petrolio-eskasiari beldur zaion garai honetan, erregaien prezioek gora noiznahi egiten dute eta baita ekonomia osoaren inflazioak ere. Ikerlari australiar batzuek …

Zementu sintetiko berria

Elhuyar Zientzia -

Asmatu berri dute KH-092 bataiatu duten zementu sintetikoa, arruntak baino bi aldiz erresistentzia handiagoa duena.

Hermann Muller

Azkune Mendia, Iñaki -

Biologo iparramerikar hau 1890.eko abenduaren 21ean jaio zen. 1946. urtean medikuntzako Nobel Saria lortu zuen. Indianapolisen hil zen 1967.eko apirilaren …

Hitz egiten duen ordenadorea

Elhuyar Zientzia -

Screen Reader-ek ordenadoreko informazio guztia soinu bihurtzen du eta horrela erabiltzaileak edozein momentutan pantailan agertzen den informazioaren berri izango du.

Apple-ren eskaintza berriak

Elhuyar Zientzia -

Ordenadore pertsonalak hartzen ari diren pisuaz oharturik, Apple eskaintza berri batekin dator eta oraingo honetan benetan prezio harrigarriekin gainera.

Fakturen ordainketa automatikoa

Elhuyar Zientzia -

Edozein motatako fakturak ordaintzeko balio duen kutxa automatikoa garatu du Centrisa etxeak.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila