2942013(e)ko otsaila

Gai nagusia

Genero-bereizketa medikuntzan

Azken urteotan, hainbat adituk salatu dute osasun-zerbitzuetan genero-bereizketa gertatzen dela. Horren ondorioz, emakumezkoek gizonezkoek baino arreta eskasagoa jasotzeko arriskua dute.

Bestalde, oraindik badago emakumezkoen egoera fisiologikoak patologikotzat jotzeko joera. Baina ohartzea eta salatzea ez da nahikoa, eta hasiak dira egoera aldatzeko pausoak ematen. Azken finean, genero-ikuspegiarekin lan egitea denentzat da mesedegarria, emakumezkoentzat zein gizonezkoentzat.

Erreportajeak

Liztor asiarra erle-ehizan

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Liztor asiarra (Vespa velutina) espezie inbaditzailea da Europan. Euskal Herrira ere iritsi da, eta arazo handia sortzen ari da …

Richard Feynman gogoan

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Duela 25 urte hil zen Richard Feynman, fisikari handienetako bat, bi minbizi-mota arrarok jota. Grabatutako azken hitzak honako hauek izan …

Analisiak

Klima-aldaketaren aferan ez aurrera ez atzera geratu, edo Kyoto v.2 protokolo berrirantz aurrera egin?

Markandya, Anil - Basque Centre for Climate Change zentroko zuzendari zientifikoa
Pascual García de Azilu, Unai - Klima eta Natur Ingurunea / Basque Centre for Climate Change

Datuek aditzera ematen digutenez, munduan gobernuek erregai fosiletarako emandako diru-laguntzak energia berriztagarrietarako emandakoak baino sei halako izan ziren 2011n. Are …

Mundu digitala

Interneteko komunikazioen segurtasuna I: Konfidentzialtasuna

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Gaur egunean informazio oso garrantzitsua ibiltzen da Interneten zehar: posta elektroniko pribatuak, dokumentu konfidentzialak, online zerbitzuetako kontuen pasahitzak, kreditu-txartelen datuak... …

Istorioak

Kumuloninboan behera

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Salto egin behar zuen. Bazekien altuera gehiegizkoa zela, eta presio-jantzirik gabe oso arriskutsua zela. Bazekien azpiko kumuloninboan sekulako ekaitza izango …

Atarikoa

Desberdin, ez bereiz

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Praktika klinikoetan genero-ikuspegia txertatzeko gomendioek ezin dute izan zentzudunagoak: ez tratatzea berdin desberdinak direnean, eta alderantziz, ez tratatzea desberdin berdinak …

Umore grafikoa

Gai librean

Metanoa: energia-iturria soilik?

Lakuntza Irigoien, Oier - Kimikan doktorea

Bere historia guztian zehar, gizakiak hainbat energia-iturri erabili ditu bere eguneroko beharrei aurre egin, eta gaur egungo garapen-maila lortzeko. Betidanik …

Liburutegia

Feynmanen biografia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Ez da erokeria esatea Richard Feynman XX. mendeko fisikaririk ospetsuena dela, Albert Einsteinen atzetik. Eta ospetsuetan bigarrena ez bada, aurreko …

Albisteak

Hilekoaren aurreko nahastea detektatzea errazten duen test bat sortu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Hilekoaren aurretik zenbait emakumezkok izaten dituzten asaldurak detektatzeko tresna bat garatu du Leire Aperribai EHUko psikologoak, bere doktore-tesian. Izan ere, …

Entzumenaren parte bat berreskuratzeko terapia garatu dute

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Massachussettseko Begia eta Belarria zentroko ikertzaileek zaratak gortutako saguek entzumenaren parte bat berreskuratzea lortu dute, kokleako iletxoak birsortzeko gaitasuna eman …

Euli sarraskijaleak ugaztunen dibertsitatea neurtzeko

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Haratustelaz elikatzen diren euliak abilak dira animalien gorpuak aurkitzen, eta abilezia horri etekina atera diote ikertzaile alemaniarrek. Edozein biologok egin …

Oroimenerako gakotzat jotzen zen molekula ez da uste zen bezain garrantzitsua

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Elkarren artean zerikusirik ez duten bi ikerketak frogatu dute orain arte oroimenaren molekula izenarekin ezagutu den entzima ez dela ardatza, …

Busturialdeko biztanleak Santimamiñen bizi zirenen oinordekoak direla frogatu du EHUko talde batek

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Duela 4.000 urte Santimamiñen bizi ziren pertsonak gaur egun Busturialdean bizi direnen arbasoak direla frogatu du EHUko BIOMICS taldeak. …

Ekuazio zahar bat ebazteko ahalegin berria

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Naiara Arrizabalaga matematikariak partikulak deskribatzen dituen Dirac-en ekuazio ospetsuari ebazpideak bilatu dizkio, EHUn egindako doktoretza-tesi batean.

Fisika-ekuazio famatuenetako eta konplexuenetako …

Legenarraren bakterioak zelula ama bilakatzen ditu zelula helduak

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Legenarra eragiten duen bakterioak zelula helduak birprogramatzeko eta zelula ama bilakatzeko gaitasuna duela deskubritu dute Edinburgoko Unibertsitateko ikertzaileek. Legenarra nola …

Tecnalia kazetaritza-saria jaso du Elhuyar aldizkarian argitaratutako “Itxaropen bioartifiziala” lanak

Elhuyar Zientzia -

Elhuyar aldizkarian argitaratutako “Itxaropen bioartifiziala” lanak VI. Tecnalia kazetaritza-saria jaso du Interneteko kategorian, gaur arratsaldean Miramon Teknologia Parkean egindako sari-banaketa …

Malaria tratatzeko kostu txikiko molekula berriak

Elhuyar Zientzia -

Malaria tratatu eta prebenitzeko gai izan litezkeen molekulak sintetizatu dituzte Nafarroako Unibertsitateko Farmazia Fakultatean, Gaixotasun Ahantzien sailean. Klorokinaren antzeko jarduera …

Lau harizpiz osatutako DNA-egitura topatu dute zeluletan

Elhuyar Zientzia -

DNAren egitura klasiko eta ikonikoa helize bikoitza bada ere, laborategian ikertzaileek beste DNA-egitura batzuekin ere lan egiten dute. Adibidez, minbiziaren …

Energia iluna dinamikoa dela proposatu dute EHUko ikertzaileek

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Unibertsoaren % 73 energia iluna da. Energia iluna existituko ez balitz, materiak eragindako grabitazio-erakarpenak balaztatu egingo luke unibertsoaren hedapena, baina …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila