2762011(e)ko ekaina

Gai nagusia

Lurrikarak

Lorcako lurrikarak astindu du azkenekoz gure inguruko iritzi publikoa. Guregandik hurbil gertatu delako izan du halako oihartzuna berez izan duen indarrarengatik baino gehiago. Bestelako adibidea dugu lurrikara bortitz baten ondorioz Japonian martxoaren 11n gertatutakoa. Gertatzen diren unean suntsipen handia eragin badezakete ere, dena den, denbora-eskala handiagoan habitat-aberastasuna handitzen laguntzen dute mugimendu tektonikoek.

Erreportajeak

iSare, etorkizuneko sare elektrikoaren enbrioia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

2012aren bukaerarako mikrosare elektriko bat instalatuko dute Donostian, Miramongo Parke Teknologikoan. Gipuzkoako sare elektriko berritzaile baten hasiera izango da, eraikin …

Genetika medikuntzaren zerbitzura

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Medikuntza pertsonalizatuaren helburua da ezaugarri genetiko berdinak dituzten pertsona-taldeak identifikatzea, ezaugarri horiek kontuan hartuta talde bakoitzari ondoen egokitzen zaizkion prebentzio-neurri, …

Analisiak

Zaharkitzapen programatua

Dannoritzer, Cosima - Comprar, tirar, comprar dokumentalen egilea

Bazen behin... Asmatzaile batek betiereko bizitzako bonbilla bat diseinatu zuen, baina, merkaturatu aurretik, asmatzaile hori hil egin zen bidaiatzen ari …

Mundu digitala

Bideo-jokoen industria, interfazeetan aitzindari

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Ordenagailu eta antzeko gailu digitalekiko interfazeetan apenas izan den aldaketarik urte-mordoxkan: outputa jasotzeko pantaila eta bozgorailuak erabiltzen ditugu, eta inputa …

Gogoetan

Benetako janari afrodisiakoak

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Interneteko foro batean, Basicozero ezizena zuen mutil batek galdetu zuen: "Zer egin dezaket nire emaztearen desio sexuala handitzeko?". Emaztearen libido-kontuak …

Istorioak

Apolloko ordenagailuak ehuntzen

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Bata bestearen ondoan eserita, lerro bat bestearen atzean, ehunka emakume jo eta su ari ziren lanean Massachusettsko fabrika hartan, 1960ko …

Atarikoa

Fokuak eta planoak

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Lurraren ezaugarri dira lurrikarak, den bezalakoa egiten duten propietate-multzoen parte. Tektonikarik gabe, plaken etengabeko mugimendurik gabe, bestelakoa izango zatekeen paisaia, …

Umore grafikoa

Gai librean

Arnas aparatuko gaixotasunak ikertzeko irudi-teknika berriak

Artaetxebarria Artieda, Xabier - Telekomunikazio-ingeniaria

Enfisema, bronkitisa, infekzioak, minbizia... Biriketako gaixotasunak munduko hilgarrienen artean daude, bai herrialde aberatsetan eta baita txiroenetan ere. Sendagaiak bilatzeko orduan, …

Liburutegia

Hilezkortasunaren bila

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Liburuaren izenburua oso adierazgarria da: bizia luzatzearen zientzia aztertzen dute egileek. Gizakiaren betiko nahia izan da bizia luzatzea; hitzaurrean esaten …

Albisteak

Inbaditzaile edo zaurgarri, kromosomen sorta-kopuruaren arabera

Elhuyar Zientzia -

Delhiko Unibertsitatean egindako ikerketa batean, ikusi dute landareetan lotuta daudela kromosomen sorta-kopurua eta landarearen izaera (inbaditzailea edo zaurgarria). Mundu osoan …

Australopitekoen metatarsoak, lurrean ibiltzeko egokiak

Elhuyar Zientzia -

Behatz bateko hezur fosil batek erakutsi du Australopithecus afarensisek ez zituztela oin zapalak --alegia, bi hanketan ibiltzeko fisionomia egokia zutela-- …

Ozono-geruza, inoiz baino ahulagoa Artikoan

Elhuyar Zientzia -

Udaberri honetan, Artikoaren gaineko ozono-geruzaren galera inoizko handiena izan da, Metereologiaren Mundu Erakundearen arabera (MME). Erakunde horren idazkari nagusi Michel …

Eskala nanometrikoko laginetarako espektroskopia infragorriko sistema bat garatu dute CIC nanoGUNEn

Elhuyar Zientzia -

Ohiko espektroskopia infragorriko sistemak halako ehuneko bereizmena duen infragorrien espektrometro bat garatu dute CIC nanoGUNEko eta Neaspec GmbHko (Alemania) ikertzaile-talde …

Bakailaoak, harrapatuak izateko trebatuta

Elhuyar Zientzia -

Islandiako ikertzaile-talde batek arrantza-teknika jasangarri gisa proposatu dute arrainak trebatzea. Reykjavikeko Itsas Ikerketaren Institutuko biologo batzuek trebatutako arrainetan ...

Neandertalek eta gizaki modernoek Europan topo egin ote zuten, zalantzan

Elhuyar Zientzia -

Datazio berriek erakutsi dute neandertalen fosilak uste baino zaharragoak direla. Neandertalak uste baino lehenago desagertu ziren, PNAS aldizkarian argitaratutako artikulu …

Esporak ernatzea saihesteko isurtzen dute onddoek onddo-usaina

Elhuyar Zientzia -

Euskal Herriko Unibertsitateko Kimika Zientzien Fakultateko ikertzaile-talde batek aurkitu du zer funtzio duen onddo-usainak. Hain zuzen, ikusi dute onddoen espora …

Titanen nitrogenozko atmosfera

Elhuyar Zientzia -

Titan, Saturnoren ilargi handiena, nitrogenozko atmosfera trinko batez estalita dago; argazkian ikusgai dago, Titanen inguruko geruza urdin baten modura. Titanen …

Hizkuntza-teknologiako ikerketen berri BerbaTek webgunean

Elhuyar Zientzia -

Berbatek proiektuko bost eragileek --Elhuyar Fundazioa, EHUko Ixa eta Aholab ikerketa-taldeak eta Vicomtech eta Robotiker zentro teknologikoak--, Eusko Jaurlaritzako Industria …

Koloretako lehenengo holograma egonkorra

Elhuyar Zientzia -

Koloretako lehenengo holograma egonkorra garatu dute Japoniako Osaka Unibertsitateko ikertzaileek. Ohiko hologramak ez dira gai kolore uniforme bat mantentzeko. Alegia, …

Ama estrespean egonda, txitei gehiago hazten zaizkie hegoak

Elhuyar Zientzia -

Harraparietatik errazago ihes egiten lagundu diezaiekete hego luzeak eta gorputz txikiak izateak. Kaskabeltz handi ama obulatzen ari dela harrapariak sumatzen …

Eguzki-izpiak, eraikinen barnealdera

Elhuyar Zientzia -

Argi naturalaren bitartez pabiloiak argiztatzen dituen sistema bat diseinatu dute Agustin Revuelta eta Ivan Rodriguez argiketariek, hura barrualdera garraiatzeko hodi …

Hesteetako mikrobioen arabera sailka daitezke pertsonak

Elhuyar Zientzia -

Hiru enterotipo nagusi daudela aurkitu dute ikertzaileek Pertsonak odol-taldeen arabera sailka daitezkeen bezala, enterotipoaren arabera ere bana daitezkeela diote nazioarteko …

Garuneko geneen lehen mapa argitaratu du Allen Institutuak

Elhuyar Zientzia -

Giza garunaren lehen mapa genetiko eta anatomiko osoa argitaratu du Allen Institutuak, garun-zientzietan espezializatutako institutu estatubatuarrak. Gainera, datu guztiak ikertzaileen …

Makako bat Lezetxikin

Elhuyar Zientzia -

EHUko arkeologoek 100.000 urtetik gorako tximu bat aurkitu dute Duela 100.000 urte inguruko klima ikertzeko laginak hartzen ari zirela, masailezur …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila