1942004(e)ko urtarrila

Erreportajeak

Sentsazioz blai!

Ingurura ondo egokitzen ez diren animaliek ez dute eboluzioan aurrera egiten. Horretarako, ezinbestekoa dute inguruan gertatzen dena sumatzeko gai izatea; …

Umeak sortzeko tailerrak

Umea ekarri nahi, eta ezin. Bikote askoren errealitatea da hori, % 15 estatistiken arabera. Gaur egun, hala ere, ugalkortasun-arazoak dituzten …

Michelangelok ere garbitu behar izaten du aurpegia

Denbora ez da gelditzen; horren aurka ez dago ezer egiterik. Baina denborak aurrera egiteak ekartzen dituenak desagerraraz, zuzen edo estal …

Mikroaerosorgailu bat martxan Elgoibarren

Joan den urritik, Elgoibarko Aubixa euskal girotze-barnetegiko lau hozkailuak energia berriztagarriarekin elikatzen dira. Izan ere, Fatronik enpresak han instalatu du …

Gizakiak arrastoa uzten du

Askok ez dituzte sinesten Planetaren etorkizun ilunari buruzko iragarpenak, edo ez entzunarena egiten dute. Aztarna ekologikoak garbi erakusten du, ordea, …

Zetaren sekretua

Armiarma langile saiatuak zeta metro ugari ekoitzi behar ditu elikatu nahi badu. Zuntz likatsua da zeta, eta, hortaz, intsektuak ehizatzeko …

Ordenagailu kuantikoak XXI. mendeko ordenagailuen hastapenak

Askotan mekanika kuantikoa teoria zail eta abstraktua dela esan izan dute: giza ulermenetik oso urrun dagoela, logikaren eraikuntza hausten duela… …

Nautilus, itsaspean errege

Jules Vernek Hogei mila legoa itsaspean eleberrian kontatu zuenez, Nautilus itsaspekoa ikusi zutenek itsas munstro bat zela pentsatu zuten, narbal …

Palpitazioak, ba ote kezkatzeko arrazoirik?

Palpitazioak edo bihotz-taupada nabarmenak edonor kezkatzeko moduko sintoma dira. Baina, egia esateko, kasurik gehienetan ez daukate aparteko larritasunik. Sarritan gertatzen …

Diabeteari aurre egiteko dieta

Odoleko glukosa-maila ohi baino handiagoa denean esaten da pertsona bat diabetikoa dela. Gizakiotan, diabetea bi motatakoa izan daiteke. Diabetikoen gutxiengo …

Elkarrizketak

Bernat Soria: "Enbrioiak gutxienez bi hilez bizi behar du umetokian gizaki izateko"

Espainiako legeria atzerakoia dela dio, eta horrek urte luzez atzerrian ikertzera bultzatu du. Zelula amekin egiten du lan, eta argi …

Jesus Mari Ugalde: "Praktikoena teoria on bat da"

Jesus Mari Ugalde kimikariak hil honen amaieran jasoko du 2003ko Ikerketako Euskadi saria. Donostiako Kimika Fakultateko irakaslea da, Euskal Herriko …

Albisteak

Ekaitzek Eguzkiaren azala garbitzen dute

Eguzki-ekaitzen oinarri diren gas-erupzio itzelek Eguzkiaren eremu magnetikoaren zikloan eragina dutela ikusi dute.

Genoma-diseinatzaileak

Phi X174 birusaren sekuentzia genetikoa ezaguna denez, horren berdina den sekuentzia sortu dute PCRaren antzeko teknika baten bidez.

Metalez estalitako mendiak Artizarrean

Berun eta bismuto ugari dago Artizarreko mendietan, planeta hori aztertu duten radarren seinaleen arabera.

GPSa darabilen eskuko ordenagailua

Nafarroako Unibertsitate Publikoko telekomunikazio-ingeniari batek GPS kokapen-sistema erabiltzen duen aplikazio bat garatu du eskuko ordenagailuentzat.

Kalamuak esklerosi anizkoitzaren sintomak arintzen ditu

Kalamuak esklerosi anizkoitzaren sintomak arintzen ditu. Hori da Plymouth-eko Unibertsitateko ikerketa batek frogatu duena.

Arterietan ere badira zelula amak

Arterietan zelula amak aurkitu dituzte UCLAko ikertzaileek.

Beroa neurtzeko nanotermometroak

Japoniako ikertzaile-talde batek 323 eta 823 kelvin arteko tenperaturak neurtzeko gai den nanotermometroa garatu du.

Hilekoak zerikusia du metastasiarekin

Hilekoaren zikloak uste baino eragin handiagoa du minbizian. Kanadako ikertzaile batzuek saguekin egin dituzte saiakerak.

Urrea merke

Urre nitrurozko geruzak sortzeko metodo merke bat garatu dute fisikari batzuek.

Hozkailu berriak

Ikertzaile-talde bat hozkailu termoelektriko bat diseinatzen ari da BSH Siemens enpresarentzat.

Gure galaxiako zulo beltza biraka ari da

Nazioarteko astrofisikari-talde batek gure galaxiaren erdi-erdian dagoen zulo beltza biraka ari dela ikusi du.

Ozeano osoa zeharkatu zuen olatua

1700. urtean, tsunami erraldoi bat iritsi zen Japoniako kostaldera. Uholdeak eragin eta herriak suntsitu zituen.

Basoak katagorri grisak nahiago

AEBetako Indiana estatuan katagorri grisaren eta arruntaren portaera aztertu dute, basoen zabalkuntzan zein eragin duten jakiteko. Hala, katagorri grisaren memoria …

Itsas hondoko uhin sismikoak detektatzeko teknologia

Itsas hondoan sortzen diren uhin sismikoen prozesamenduari buruzko ikerketa bat egin dute Nafarroako Unibertsitate Publikoan.

Karbono monoxidoa neurotransmisore

Duela hogei urte inor gutxik pentsatuko zuen gas batek neurotransmisore gisa joka zezakeela. Orain, karbono monoxidoa ere neurotransmisorea dela jakinarazi …

Lehorteen eraginez hazi dira hainbeste Andeak

Bi geologok hipotesi interesgarri bat azaldu berri dute Andeen garaieraren inguruan. Lehortearen ondorioz hazi omen zen hainbeste Hego Amerikako mendikate …

Eurosolar saria Energiaren Euskal Erakundearentzat

Energiaren Euskal Erakundeak Eurosolar saria jaso du ikastetxeetan eguzki-panelak instalatzeko proiektuarengatik.

Zalantzarik gabe, arra!

425 milioi urteko fosila aurkitu dute Erresuma Batuan.

Pubertaroa abiarazten duen genea aurkitu dute

Orain arte bazekiten pubertaroan gene asko izaten direla aktibo, baina ez zekiten horietatik zein zen pubertaroa abiarazten zuena. Orain, ordea, …

Siliziozko fotodiodoak, azkenean!

Badirudi siliziozko diodoa erabili ahal izango dela seinale optikoa txipetan sartzeko. Izan ere, dopatutako siliziozko fotodiodoa garatu dute Harvard Unibertsitatean.

Ar ezagunak nahiago

Otso-armiarma emeek nahiago omen dituzte lehendik ezagutzen dituzten arrak kopulatzeko.

Ura, elektrizitate-iturri berria

Uraren ezaugarriak aprobetxatuz indar elektrikoa sortzeko metodo bat garatu dute kanadiar zientzialari batzuek: ura oso tamaina txikiko kanaletatik pasaraziz lortu …

Itsas trikua uste baino gehiago bizi da

Berrehun urte izatera hel omen daiteke itsas trikua. Orain arte, hamabost bat urte bizi zela uste zuten. Ondorio horretara iristeko, …

Mikroorganismoak orain arteko pH basikoenean

Chicagotik gertu dagoen Calumet aintziran mikroorganismoak aurkitu dituzte. Albisteak ikertzaileen jakin-mina piztu du, aintzirak duen pH basikoa dela eta ez …

Karniboroa izatekotan, txikia hobe

Karniboroa bazara, handia izatea ez da hain ona. Ipar Amerikako fosilekin egindako ikerketa baten arabera, kanidoek handiago egiteko joera zuten.

DVDen bateragarritasun-neurketa

DVD grabagarrien eta DVD erreproduzitzaileen arteko bateragarritasuna % 85ekoa baino ez da, ikerketa batek dioenez.

Gezurrezko birusak Ebolaren kontra

Ikertzaileek saguak immunizatzea lortu dute kanpotik birusaren berdinak diren partikula hutsak erabiliz.

Apo azazkalduna, fisikarien lilura

Municheko fisikari batzuek Xenopus laevis apoaren neuronen jarduera azaldu dute eredu matematiko baten bitartez.

SRY proteina sexu-alderanzketarekin lotuta

Swyer sindromea izeneko sexu-aldaketa SRY proteinaren funtzionamenduarekin lotuta dagoela ikusi dute.

Alderantzizko Doppler efektua

Alderantzizko Doppler efektua ikusi ahal izan dute lehen aldiz laborategian.

Jakintza hedatuz

Acinetobacter baumannii, ospitaleetako oportunista

Acinetobacter baumannii bakterio oportunista da, eta ospitaleetako infekzio larriak sortzen ditu, besteak beste, pneumonia.