1502000(e)ko urtarrila

Erreportajeak

Etorkizunean ahotsak aginduko du

Lehen belaunaldietako ordenagailuei aginduak emateko, zulatutako txartelak erabiltzen ziren, gerora teklatuek bete dute funtzio hori, eta gaur egun saguekin zein …

Atzerako kontaketa

Adituek esaten dutenez demografi eztandarekiko beldurra lekuz kanpokoa da. Datorren mendean, jaiotza-tasa txikiez arduratuko gara, ez handiez.

Neke kronikoaren sindromea

Ostiral arratsaldea da lerro hauek idazten ari naizenean, eta bost eguneko “akueduktu” luzea daukagu aurrean, bost egun lanik egin gabe …

Satelite-konstelazioak: Lurra amaraunean harrapaturik

Informazioaren globalizazioaren aroan bete-betean sartu gara eta komunikazio-sistema globalak behar ditugu. Zer da hori?
Edozein motatako informazioa —testuak, irudia, soinua, …

Eboluzioari ihes egin dioten izakiak

Zelula anitzetako espezie baten bizi-iraupena milioi bat eta hamabost milioi urte bitartekoa da. Lurrean bizi izan diren espezieen % 99,9 …

2000. urtea, besteak beste, Matematikaren urtea

2000. urtea, zenbaki biribila, Matematikaren eta Matematikarien urtea. Nazioarteko Matematika Elkarteak horrela izendatu du. Gehienentzat Matematikak aldatzen ez den zerbait …

Internet home: etorkizuneko etxeak gaur

Sukaldean bazkaria prestatzen ari garen bitartean beste gela batean lo dagoen haurra zaintzen egotea, edo lanetik irtetera goazenean etxea bero …

50 urte dituen ordenagailua

Duela gutxi aurkitu dute, biltegi batean ahaztuta, Australian garatutako lehen ordenagailua.

Zenbat pisatzen du gorputz batek erortzean

Igogailu batean zaudela, jaisten hasten denean ez al duzu inoiz sentsazio berezi bat hauteman? Pertsonak amiltzean nabaritzen duen ezohizko arintasunaren …

Zer du patatak denen gustuko izateko?

Patataren historia aztertuta, jatorria Amerikako Andeetan duela ikusten da, han asko lantzen den “papa” izeneko tuberkuluan. Nahiz eta Pizarrok 1534. …

Etxabereen identifikazio genetikoa

Mamalioen genoma (zeluletan kokatzen den informazio genetikoaren multzoa) tipikoak 3.000 milioi nukleotido-pare ditu, ...

Zaharra berri

Espazioaren esplorazioan istripuak edo porrotak gertatzen direnean ohizkoa da jardun horren arrazoia eta zentzuna kolokan jartzea.

Elkarrizketak

Léopold Eiharts: 'txikitako ametsa nuen astronauta izatea'

Poz adina buruhauste eman dituen MIR espazio-estazio errusiarra desagertu egingo da hilabete gutxi barru; lurrera ekarri eta itsasoan hondoratuko dute. …

Albisteak

Miosina berezia

Miosina besteak beste muskuluetan daukagun proteina da.

Industriarako entzimak eta janaria landare berean

Betidanik nekazariek landare ezberdinak helburu ezberdinetarako landatu izan dituzte; batzuetan fruituak eta igaliak lortzeko, ...

Europa ere ilargira begira

Azaroaren 11n Europako Espazio Agentziako (ESA) Zientzia Programako Batzordeak Smart-1 misioari azken oniritzia eman zion.

Itsas hondoetako misterioak

Itsas hondoetatik etengabe datorkigu izaki bitxienberri.

Gehiago batzuetan gutxiago da

Endogamia da naturan dauden zein gatibu diren animalia asko galtzeko bidean jartzen dituen arazoetako bat.

Animalien identifikazio elektronikoa

ROBOTIKER zentro teknologikoak Euskal Herriko behiak eta ardiak elektronikoki identifikatzeko TRANSPONDER sistema garatu du.

Plastikozko gitarra

Gaurdaino, zurezko gitarrak beste materialez ordezkatzeko egindako saiakerek porrot egin dute, ...

Planetak Eguzki Sistematik at

Joan den azaroaren 7an lehenengoz ikusi zuten astronomoek Eguzki Sistematik kanpo dagoen planeta bat.

Erregai garbiak

Massachusetts Teknologia Institutuko ingeniari-talde batek autoek sortutako poluzioa gutxitzeko beste modu bat asmatu dute...

Tuneletako suteak

Domenico Piatti ingeniari italiarrak errepideetako zein trenbideetako tunel luzeak seguruagoak egin ditzakeen sistema asmatu du

Ahoz esandako hitzak gizakiok baino hobeto ulertzeko gai den sare neuronala

Kalifornia Hegoaldeko Unibertsitateko Biomedikuntza Sailean hitzak ulertzeko gai den ordenagailu bat sortu dute, ...

Europa hozten ari da

Paris Montreal baino iparralderago dago, baina bertako klima askoz leunagoa da.

Hemofilia eta VII faktorea

Bada denbora medikuek VIII faktorea deritzon proteina ezagutzen dutena. Proteina odolusteak geldiarazteko gai da eta hemofilia tratatzeko erabiltzen da.

Tximinoek ere ur garbia nahi izaten dute

Ekialdeko Senegal-en ezohiko aurkikuntza egin dute Anh Galat-Luong eta Gérard Galat ikertzaileek: ibai-ohe lehorren ondoko lurretan txinpantze ...

Ametsen bidez memoria sendotzen

Zer egiten du gure adimenak lo gaudenean? Zergatik eta zertarako egiten dugu amets?

CAMOBI: Etxe "ekologikoa"

Bizkaiko enpresa bat soilik material eta energia “garbiak” erabilita etxe ekologiko bat eraikitzen ari da Caceresko Gata Mendizerran.

GAIAk Euskadin paketatutako softwarearentzat kalitate-labela sortu du

Labelak “Euskalsoft” izena edukiko du eta euskal softwarea kanpoko merkatuetara bultzatzeko asmoarekin sortu da.

Supereroale bitxia

Estatu Batuetako Louisiana Unibertsitateko ikertzaile-talde batek tenperatura handitzerakoan supereroale bilakatzen den material berri bat sintetizatu dute.

Matilde asteroidearen kraterrak

Matilde 1997an aurkitu zuen NEAR (Near Earth Asteroid Rendezvous) espazio-ontziak. Inoiz aurkitutako asteroide zaharrena da ...

IBM etxeak ordenagilu erraldoia eraikiko du

IBM etxeak 1997an Kasparov xake-jokalaria garaitu zuen Deep Blue ordenagailu ezaguna baino mila aldiz indartsuagoa den ordenagailu erraldoia eraiki nahi …

"Espazio Bateratua": Errealitate Birtuala eta benetako mundua elkarturik

Errealitate Birtuala era guztietako simulazioak egiteko tresna paregabea da eta, ondorioz, mundu hori gure eguneroko bizitzan gutxinaka sartzen ari da, …

Primate antropoide zaharrena Asian

Primate antropoideak gorila, txinpantze, orangutan, giboi eta gizakien aitzindariak izan ziren eta Afrikan aurkitu dira espezimen zaharrenak...

Eusko Jaurlaritzaren Intranet erraldoia

Eusko Jaurlaritzak jendearen kudeaketa administratiboa egin ahal izango duen Intranet erraldoia eratu nahi du

Itsaskiak eta gaixotasunak

Ostrak jatea atsegin duen jendea zorioneko dago, haiek sor ditzaketen gaitzak antzemateko gai den test hobea asmatu baita.

Bizia salba diezagukeen beldarra

Beldarra Moccasin (Modular Observation Crawler and Sensing Instrument) deritzon robot txikia da ...

Asteroideen ilargiak

Kanada-France-Hawaii teleskopioak, teknika berri bati esker, Eugenia asteroidearen inguruan biraka dabilen asteroide txikiagoa behatu du.

Neke kronikoari aurre egiteko aholkuak

Era honetako laguntza egoki batekin gaixotasunak eragindako herstura edo antsietatea gaindi daiteke, ...

Léopold Eiharts

1957ko apirilaren 28an jaio zen Miarritzen. Txikitatik espazio-kontuetarako zaletasun handia izan zuen

Matematika gizarteratze premia

Harritu egingo zen bat baino gehiago Matematikaren urtea ospatu behar zela entzutean.

2.000 milioi efektu

2000 efektua deitu duten hori 2.000 milioien efektua ere deitzea bazuten, hura saihesteak ekarri duen kostua ikusita.