151988(e)ko ekaina
Erreportajeak
Tabakismoa (2) tabakoaren kontrako borroka
Berehala beteko dira 5 mende, tabakoa gure artera heldu zenetik. Hasiera batean gutxi batzuen ohitura bitxi eta arraro zena, gaur …
Fobos, Martitzen ezkutaria
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Egia esan behar badugu, Martitzek (Planeta Gorriak) betidanik erakarri gaitu. Gaztetan irakurritako istorio eta kontak-zunak izan daitezke akaso liluraren arrazoia. …
Etxebizitzatako suteak
Haltzaritarako apar berriak erre gabe iraun eta suteengatiko hildakoen kopurua murriztuko al da?
Hegazti biziak
Sorbeltz arrunta (Apus apus) hegazti hankagabea ez izan arren, apodiformeen ordenan sartuta dago. Bere hanken aurrerantzeko lau behatzak guztiz ahulak …
Txekeoak: Benetan beharrezkoak al dira?
Urteetan pentsatu izan da, inolako zalantzarik gabe, urteroko ikuskapena osasuna zaintzeko gomendagarria dela. Gutako bat medikuarengana txekeo baten eske joaten …
Zurgatzaile miragarriak itsasoa garbitu
Maiz samar entzun izan dugu halako petroliuntziak istripuren bat izan duela eta isuritako petrolioak marea beltza sortu eta inguruko kostaldea …
Siberiako aberastasunak. Ustiapena aurrera doa
Munduan dauden baliabide natural aberatsenetakoak Siberiako lur izoztuetan aurkitzen dira. Sobietar Batasunak baditu bertako petrolioa eta mineral-erreserbak ustiatzeko planak, aldi …
Gorputz barneko irudiak
Giza gorputzeko organoak lanean ikustea ahalbidetzen duten tresna berri asko sortzen ari da. Teknologia berriek, gaur egun, gorputzaren barnea ikusteko …
Erleak, nola egiten du erlauntza?
Aurreko alean erle bakartiez luze eta zabal hitz egin genuen. Hala ere, badira naturan beste erle-mota batzuk. Saia gaitezen bada …
Apo zikin horiek!
Apo arrunta Euskal Herriko anfibio anurorik ezagunena dugu, eta gehienentzat baita itsusiena ere. Apoaren aktibitatea ilunabarrean hasten da, eta bizimodu …
Minbizia. Onkologiaren gaurko egoera
Horra hor jendearen kezkak eta estutasunak sorterazten dituen hitza. Zer da minbizia? Zerk sortzen du minbizia? Zeintzuk dira bere sintoma …
Minbiziaren prebentziorako estrategiak
Satrustegi, Juanjo -
Minbiziaren prebentzioan erabiltzen diren estrategiek garrantzi nabarmena daukate hilkortasun-tasa murriztu eta sendatze-tasa handitu nahi badira. Egun, EEBBetan minbizien %50 sendatzen …
Minbizia ezagutzen. Elikadura-faktoreak minbiziaren epidemiologian
1984.ean Estatu Batuetako Minbiziaren Institutu Nazionalak, minbiziarekin loturiko arrisku-faktoreen sailkapenean, elikadurarekin erlazionaturikoei atxekitzen zizkien portzentaiarik handienak.
Gipuzkoako institutu onkologikoa. Zer izan den eta zer den
Badira berrogei urte baino gehiago Institutu Onkologikoa minbiziaren aurka borrokan ari dela. Tratamendurik berrienak ematen zitzaizkien gaixoei; Radioa, Erradioterapia eta …
Sexuaren aukera genetikoa
Mendean zehar neska ala mutil jaiotzearen arrazoiaren bila ibili ondoren, azkenean zerbait argitu da. Cambridge-ko Biomedikuntz ikerketarako Institutuko ikertzaile-talde batek, …
Itsas erreserbak zeelanda berrian
Zeelanda Berriak bere legezko lehen itsas erreserba, orain dela 11 urte sortu zuen. Erreserbak legez ezartzearen ideia 1965ean jaio zen. …
Hatzmarka genetikoak
Mende honen hasieran hatzmarken teknika garatu zenean, poliziak gaizkileak harrapatzeko bidean aurrerapauso handia eman zuen. Egun antzeko iraultza gerta daiteke …
Mendiz mendi gailurrak ezagutuz
Lizaso, Pili - Informatika Saila
Programa honen asmoa, zenbait hitz era alaian gogorarazteko tresna bilakatzea litzateke. Mendien izenak dira memorizatu nahi diren hitzak eta Euskal …
INASMET: materialen muinean
Ikerketa, Herrien garapena neurtzeko bidea dela askotan esan ohi da. Euskal Herrian arlo honetan nola gauden hobeto jakiteko, zenbait zentruren …
Erdi aroaren lehenengo parteko zientzia mendebaldean
Zazpigarren mendean zehar islama inperio bihurtu zen. Inperio horretan, gogora gaitezen, beren ezaugarri etnikoei zegokien kultura osoa eta itxia agertu …
Urrezko katea eta...
Azken bolada honetan zurrumurru asko sortu duen jokoa urrezko katea dugu. Guk hemen, matematikarekin lotuko dugu joku hau.
1987a supernobaren urtebetetzean
Joan den otsailean SN1987A supernoba lehen aldiz ikusi zeneko urtea bete zen. Artikuluan esaten denez, supernobak bi taldetan sailkatu izan …
Elkarrizketak
Minbiziaz solasean
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Donostiako Institutu Onkologikoa ezaguna da onkologiaren arloan egiten ari den lan handia dela eta. Eranskin honetan bertan, Institutuaren historiari buruz …
Albisteak
Sobietarren urtea
Iaz guztira 110 espaziuntzi jaurti ziren eta horietako gehienak sobietarrak. Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunak jaurtiketa horietako 95 egin zituen.
Beherapenak espazioan
Orain dakargun berri honek ere sobietarren espazio-arloa du ardatz nagusitzat. Joan den otsailaren amaiera aldean adierazi denez, oso prezio egokian …
Zepelinen berpizkundea
Goodyear etxeak zepelin berri bat eraiki du EEBBtan. Bere bi helize karenatuak orientagarriak dira eta bere biraketa-ardatzak 75° gorantz eta …
Errekor-oldea japonian
Joan den apirilean, Japoniako artxipielagoa osatzen duten 4 irla nagusietako batek, Shokoku k alegia, Honshu irla zentralarekin lotura lortu zuen.
Gure jatorria
Israelen dagoen Camel mendiko hobi arkeologiko batean aurkitutako aztarnei egin zaizkien datazioen arabera, Neanderthaleko gizakia ez da gure arbasoa.
Ponpatzarrak
Izugarrizko ponpak jarriko dira Alkairon, munduko ponpaketa-estaziorik handienean.
Atzerako ispilu panoramikoa
Frantzian, automobilen atzerako lehenengo ispilu panoramikoa egin dute.
Etxe automatikoa
Egun badira etxeko prozesu eta instalazio batzuk kontrolatzeko zenbait sistema. Synfonic sistema, Philips en super-SIDAV sistema, etab.
Ahotsaren agintepean
Frantziako Ingéniérie Technique Industrie izeneko etxeak ahotsaren agindu soilari erantzuten dioten aginte-kutxak aurkeztu berri ditu.
Aspirina eta bihotzekoa
Bihotzekoa izan dutenek aspirina harturik, bigarren erasoa izatearen arriskua asko murriz dezakete. Kasu honetan bihotzekoa izan ondoren aspirinak izan dezakeen …
Hegoak aniztu banizkio...
Burt Rutan abioi-diseinatzaileak, lau hego edukitzea bi edukitzea baino hobea dela esan du.
Astronauten moda berria
NASAko astronautentzako jantzi berrien azterketak hasi dira. Astronautak beren jantzi berriak jarririk 9 metroko sakoneradun urez betetako tanga batean sartuko …
Bideetako izotz eta elurra
Negu aldean errepidetan izotzik sor ez dadin gatza barreiatzen dela gauza jakina da. Sistema merkea eta eraginkorra da. Hala ere, …
Stradivariusen sekretua
Cambridge-ko unibertsitateko kimikari-talde batek teknika berezi bat erabiliz, Antonio Stradivariusek bere musika-tresnak hauts bolkanikozko geruza batez igurtziten zituela frogatu dute.
Zergatik egon inprimatu zain?
SuperLaserSpool programak segundo batzuk besterik ez ditu behar inprimatu nahi den fitxategia inprimaketa-iladan gordetzeko.
Ordenadore bidezko itzulpenak
Ordenadorean hiztegi batzuk sartu ondoren, nahikoa izango da hizkuntza batean dagoen hitz bat ematea eta zein hizkuntzatara itzuli nahi dugun …
MacRecorder musika-programa
MacRecorder Sound System da Berkley-ko Farallon Computing etxeak atera duen produktu berriaren izena.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
