1271998(e)ko urtarrila
Erreportajeak
Zaharrak badoaz. Karlos Santamariaren oroimenez
Karlos Santamaria pentsalari, matematikari eta kultur eragile sutsua ere joan zaigu. Abenduaren 30ean hil zen donostiar handiak zientziaren eta euskararen …
Robert Andrews Millikan
Fisikari estatubatuarra ikasketak Berlin eta Gottingengo Unibertsitateetan burutu zituen eta Columbiako Unibertsitatean doktoratu zen 1895ean.
Ingurugiro-kudeaketa enpresan
Gaur egun guztiek onartzen dute garapen ekonomikoa eta ingurugiroa oso estuki lotuta daudela eta politika ekonomiko oro diseinatzerakoan biak uztartu …
Neguan ere zaindu beharra dago
Gizakiok, odol beroko animaliak garenez, barruko tenperatura 37 °C inguruan izan behar dugu. Gorputzak, prozesu fisiologiko guztiz konplexu baten bitartez, …
Beroketa globala: klima-aldaketa
Munduko zientzialariak Lurreko tenperaturari buruzko datuak jasotzen, aztertzen eta kontu handiz egiaztatzen eman dituzte azken 100 urteak. Era askotako datuak …
Klima berotzearen ondorioak Euskal Herrian
Negu epel eta uda beroko Euskal Herria hainbaten amets izan zitekeen eta Benidorm edo Kanariar irletara joateko beharra desagertu egingo …
Erlojuaren kontra
Makina bat saio egin da orain arte eta hemendik aurrera ere, noski, orduak eta hilabeteak joango dira hitzaspertuan. Klimari buruzko …
Piztizaleon berriak: urtarrila
Urte berri on, irakurle! Pasa al da urteberri eguneko bestondoa? Ba zen ordua, eh? Tira, hementxe gatozkizue aurtengorako asmo berriekin. …
Su-gorrina, sagarrondoaren txikizioa
Su-gorrina Erwinia amylovora (Burril) Winslow bakterioak eragindako gaitz izugarria da. Landareei erasotzen dieten gaitzen artean ezagutzen den suntsitzaileenetakoa da. Ipar …
Umeen elikadura eta nutrizioa gaur: gogoeta batzuk
Gaur egun, lehen ez bezala, oso eskura dugu janaria munduko zati honetan. Ugaritasun honek obesitatea bihurtu du elikaduraren arazo nagusia …
Internet / Intranet teknologian oinarritutako Komunikazio-zerbitzaria
Internet-eko zerbitzuak edonori eskueran jartzea da Jalgiren lehenbiziko eginkizuna. Badakizu Internet-eko zerbitzuak erabiltzeko, ordenadorea, telefono-linea eta modema behar dituzula, baina …
XX. mendeko azken Eguzki-eklipsea Interneten
1998ko otsailaren 26an Eguzki-eklipse osoa gertatuko da; 140 km-ko zabalera eta milaka kilometroko luzera duen zerrendan ikusi ahal izango da …
Mir: egun txar bat espazioan
Duela gutxi itzuli da, Lurrera Michael Foale, bost hilabetez MIR espazio estazioan buru-belarri lanean ibili den astronauta estatubatuarra. Ez du …
Xaboi-punpuilak
Xaboi-punpuilak egitea ez da dirudien bezain erraza. Nik ere hasiera batean erraza zela pentsatzen nuen eta punpuil handi eta politak …
Pasta: betikoak eta berriak
Uranga, Ane Miren -
Italian sorrera duten janari hauen osagaien oinarria gari gogorraren semola dugu. Jaki hauen fama ere aski ezaguna da kirolarien artean, …
Albisteak
Hizkuntza asko hilzorian
Gaur egun munduan 6.500 hizkuntza inguru erabiltzen ditu gizateriak, baina erdiak galtzear edo galtzeko zorian dira.
Kalamua zerebroan
San Diegoko Neurozientzietako Institutuko laborategian lanean ari zirela, arratoien zerebroan 2-AG delakoa isolatzea lortu dute; berau kalamuak aktibatzen dituen errezeptore …
Bularreko protesiak
Estatu Batuetako Dow Chemical enpresa da silikonaz bularretako protesiak egiten dituen fabrikatzaile nagusia eta Louisiana Estatuan auziperatu egin dute.
Supermikrobioa?
Ezagutzen diren antibiotiko guztiak erabili dira izurrite berriari aurre egiteko, baina ikertzaileek supermikrobioaren hipotesia darabilte egoera azaltzeko orduan.
Aginduak esku-zeinuekin
Alemanian Duisburg-eko Unibertsitatean eta Imech institutuan makina astunak gidatzeko bide berezia landu dute.
Infekzioek hil egiten dute
Osasunerako Mundu Erakundeak azken txostenean argitaratu duenez, 1996. urtean munduan guztira 52 milioi pertsona baino gehaigo hil da.
Danimarka berdea
Danimarkako gobernua pestizida guztiak debekatzea aztertzen ari da eta zientzialariek eta laborariek osatutako batzorde batek argituko du azkenean zein erabaki …
Aurpegiaren bidez identifikatzea
Estatu Batuetako Visage Technology etxeak prestaturiko programa batek zenbakizko datu bihurtu eta txartel batean barra-kode moduan gordetzen ditu.
Automobiletako iragazkia
Alemaniako Mercedes eta BMW etxeek beren automobil handietan aireztapen eta aire egokituaren zirkuituetan gas-iragazkiak ipintzen hasi dira.
Galaxia gazte eta distiratsua
Unibertsoak hamalau mila milioi urte dituela onartzen da eta nazioarteko astronomo gazteen taldeak detektatu berri duen galaxia hamahiru mila milioi …
Hormigoi ekologikoa
Hormigoia enkofratuari itsatsita gera ez dadin, olio mineralak erabiltzen dira; Europan urtero 60.000 tona inguru erabili ere.
Txakurrak eta otsoak ahaide
Los Angeles-en, Kaliforniako Unibertsitatean Robert Wayne zientzialariak gidatutako genetikari-taldeak dioenez, txakurra orain dela 100.000 urte etxekotu zen eta ez duela …
Zorioneko aurkikuntza
Galdutako fosil bizi bat berraurkitu da Madagaskarren, loredun landareen eboluzioko kateen maila galdua izan daitekeena.
Gure deiak zepelinez?
Japoniako zientzialariak 20.000 metro altitudean nabigatuko duten eta telefono higikorren seinalea lurrerantz islatuko duten zepelinak diseinatzen ari dira.
Bizikleta berezia
Estatu Batuetan Tony Case gazteak45 x 29 zentimetroko bi eguzki-panel eta bateria ipini dizkio atzeko gurpilaren gainean.
Esne artifizialak sortutako eragozpenak
Biberoia amaren bularretako esnea ordezkatzen hasi zenetik gaixotasun “berri” bat izan dugu haurtzaroan: behi-esnearen proteinarekiko alergia edota jasanezintasuna. Gaixotasun honek, …
Anorexia nerbiosoa eta bulimia
Gaixotasun konplexuak dira, oro har nerabeari dagozkionak; % 5eko eragina, edo handiagoa, dute eta azken urteetan nabarmen igo da portzentaia …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
