Mal dos computadores: virus

Waliño, Josu

Elhuyar Fundazioa

No caso dos seres humanos, aínda que o outono é una enfermidade e una época de vacinas, o caso dos computadores é diferente. Con eles convennos estar atentos durante todo o ano paira evitar que caian baixo os virus. Aínda que existen vacúas e similares paira estes, os novos virus xéranse constantemente. Pero o mellor é saber de antemán que é o virus, como se difunde e sobre todo como se pode solucionar en cada caso.

A pesar das grandes medidas de protección, os virus sempre atopan por onde entrar no noso sistema. No CD-ROM gratuíto que a revista MacWorld distribuía no número de xullo deste ano atopábase o virus denominado “Autostart 9805”. Afortunadamente este virus non se podía difundir.

Os virus non son un misterio. Os virus son programas informáticos cuxo obxectivo principal é a reprodución. Cando se reproducen escóndense dentro doutros programas, de maneira que cando expandimos o programa activamos tamén o virus. Por iso dise que o ficheiro está “infectado” porque leva un virus dentro. Esta reprodución realízase de forma encuberta e, na medida do posible, dunha máquina a outra sen que o usuario déase conta. Con todo, ao tratarse de programas, non só se poden aumentar senón que tamén poden ter como obxectivo xerar outros problemas dentro das ordes marcadas nas liñas de programación.

Entre outras cousas, os virus poden causar a perda de información. Na maioría dos casos limítanse a mostrar mensaxes ou mostrar caracteres especiais na pantalla, pero en moitos casos poden chegar a eliminar ficheiros, mesturar información do disco duro ou mesmo atascar o computador.

Debido á variedade de tipos de virus existentes, existen diferentes tipos de infeccións, polo que en función diso poden ocasionar diferentes tipos de danos. No entanto, distínguense dous tipos principais de virus:

Virus de arranque. Estes virus infectan algunhas áreas do sistema que se atopan no disco de arranque. Cada vez que se acende o computador, o virus actívase na memoria, por iso son especialmente perigosos. Así, se se sitúan no sector de arranque do disquete, este sistema é sinxelo de reproducir a outro computador.

Ficheiros. Até hai pouco os virus que infectaban arquivos só se situaban en ficheiros de programas con extensión .COM ou .EXE, así como en ficheiros .SYS, .OVL, .PRG et .MNU. Deste xeito, cada vez que se iniciaba o programa iniciábase o virus. Con todo, a mellora dos programas comúns ha conducido á aparición doutro tipo de virus: Macro-virus.

Moitos word e programas permiten engadir pequenos programas chamados macro ao documento creado. Aproveitando isto, o virus tamén infecta os documentos de Word, a miúdo modificando ou eliminando a información do documento. Este sistema deu lugar á creación de virus multiplataforma, xa que o documento infectado de Word pode utilizarse como no Word de Mac do PC e non ten problemas de activación de virus nas macros.

Con todo, non penses que un virus empezará a deteriorarse nada máis entrar no teu sistema. Os virus non se activan a medida que se copian. Algúns adoitan activarse nunha data determinada (é o caso do coñecido virus Friday 13th ou Jerusalem) e outros permanecen á espera de que o usuario realice una acción concreta ou de que cumpra un número determinado de accións (por exemplo, as que se activan ao abrirse word 43 veces). Tamén hai xente que se activa aleatoriamente. Moitas veces, ademais, o dano causado polos virus non é una perda de información, senón una perda de recursos do noso sistema, é dicir, o propio virus pode ocupar moito espazo no disco duro ou na memoria.

Antivirus...

Detectar a presenza de virus non é tan difícil. Adoitan realizar algúns cambios no mapa de bytes do ficheiro que están infectados e basta detectalo paira saber que o virus está aí. Con todo, isto non é fácil e, ademais, o cambio producido por algúns virus adoita ser bastante normal, pero o doutro non, polo que pode haber problemas á hora de detectalos. Por iso adoita ser conveniente utilizar programas antivirus paira detectar a presenza de virus e eliminalos ou desinfectarlos do noso sistema. Os antivirus utilizan unha análise heurístico paira detectar a presenza de virus. Teñen una base de datos de virus que coñecen e van comparando os seus datos co mapa de bytes dos ficheiros. Este sistema permite ademais detectar a presenza de novos virus que non aparecen nas súas bases de datos.

A prevención é a mellor remediación, polo que a maioría dos antivirus aplican una protección permanente en forma de “vacinas” ao noso sistema. Así, ao introducir un disquete ou executar calquera aplicación, o antivirus realiza un recoñecemento paira asegurar que non hai virus e en caso de atopalo, mostra unha mensaxe ao usuario bloqueando o computador. Esta protección pode protexernos de moitos quebradizos de cabeza á vez.

Antivirus vasco?

Aínda que os virus están estendidos á maioría dos sistemas, o mundo dos PCs foi o que máis sufriu a agresión dos virus. Nel hai máis de 15.000 virus e cada día créanse 5 novos virus. Mac non sufriu tanto o ataque dos virus, xa que nesta plataforma só hai 40 virus coñecidos. No entanto, tamén é conveniente prestar especial atención. O antivirus máis estendido no mercado de PC é o desenvolvido por unha empresa bilbaína, pero non ten versión en eúscaro. En cada plataforma hai moitos antivirus. Aquí recomendamos algunhas:

Antivirus paira PC:

  • Panda Antivirus. Este antivirus tamén controla os virus que poden chegar por correo electrónico. Ademais funciona en Windows 98. (www.pandasoftware.es). Desgraciadamente non ten versión en eúscaro.
  • Norton Anti-Virus. O antivirus do coñecido Norton tampouco necesita presentación. (www.symantec.com/avcenter/index.html).
  • MacAfee Virus Scan. Tamén é un antivirus moi popular. (www.nai.com/default_mcafageasp).
  • Dr. Solomon’s Software. Este é o antivirus máis utilizado en Reino Unido. (www.drsolomon.com).
  • IBM Anti Virus. O antivirus da coñecida casa IBM tamén ten o seu sitio no mercado. (www.av.ibm.com).

Antivirus paira Macintosh:

Aínda que aquí tamén hai varios antivirus, Disinfectant é o máis utilizado. Recollida gratuíta en calquera punto de Internet.

Son ferreiro, píllome!

Aínda que os virus parecen cousas dos últimos anos, non é así. En 1942, o avó dos computadores de hoxe, John Von Newman, describiu os programas que se multiplican na súa obra “Theory and Organization of Complicated Automata”. Pero os primeiros en practicalo foron dous operarios de Xerox en 1970: John Shoch e Jon Hupp desenvolveron una serie de pequenos programas que se reproducían: una vez integrados na rede, estendíanse e reproducían a través da rede e dedicábanse a testar a rede.

Ese mesmo ano, na rede militar ARPAnet que deu comezo a Internet, Bob Thomas abriu un programa chamado “Creeper” (rastrero). Isto mostraba a mensaxe “Son ferreiro, capame si podes!”. Outro programador realizou un novo programa chamado “Raíña per” (segalari) paira “matar” aos “Creeper” reprodutores na rede. A partir de aí seguiron experimentando programas coñecidos como “seres lóxicos” que se reproducían por si mesmos. Con todo, o primeiro virus dos PCs non chegaría até xaneiro de 1986. Ese ano apareceu un virus chamado “Brain” desenvolvido por unha empresa de Paquistán. Isto tamén mostraba unha mensaxe.

A partir de aí comezarían a desenvolverse os virus. En 1988 nacen os coñecidos virus “Jerusalem” e “Stoned”. O coñecido virus “Michelangelo” apareceu en 1992 e “Natas” en 1994. Nos últimos anos naceron outros tipos de virus: En 1995 naceron os virus que se propagan por correo electrónico, así como os que se difunden en documentos Word mediante macros. Quen sabe o que nos espera no futuro?

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila