Flash, revolución silenciosa e lenta

Roa Zubia, Guillermo

Elhuyar Zientzia

flash-iraultza-isila-eta-mantsoa
Ed. © Kae Horng Mau/350RF

Nun sentido, o actual é un mal momento paira o lanzamento de innovacións tecnolóxicas. As novas tecnoloxías ao principio son custosas e abarátanse co tempo. Pero a crise económica é un obstáculo nesta evolución. "Por exemplo, agora a xente non está disposta a comprar un novo portátil", di o editor da web XATAKA, Pablo Espeso. E como consecuencia desta situación, as tecnoloxías que poden dar lugar a unha revolución están a estenderse moi lentamente. Una delas é a memoria flash.

Pode substituír aos tradicionais discos duros, con vantaxes moi claras. Una memoria tipo flash é máis rápida que o disco duro, non ten compoñentes móbiles e é máis pequena.

Paira a velocidade, no computador de sobremesa é fundamental a memoria flash, segundo Espesore. "A miña recomendación é ter como disco principal un SSD --una memoria flash - paira poder dispor do sistema operativo e un disco magnético habitual paira almacenar os datos. É una solución bastante boa, non moi custosa e cunha diferenza enorme".

Tamén é una gran vantaxe a ausencia de compoñentes móbiles. Os compoñentes que se moven mecanicamente aumentan considerablemente a probabilidade de ter avarías. E os discos duros tradicionais móvense moito. Precisamente funcionan como una antiga LP de música. Hai un motor que fai virar o disco e, do mesmo xeito que nos tocadiscos tradicionais, a punta móbil que le información desde o disco é --esta información é música na LP e os ficheiros informáticos no disco duro-. Cando o procesador pídelle un dato, o disco magnético empeza a virar e una agulla metálica debe colocarse sobre o disco, nun lugar determinado, como o fai o tocadiscos. Como o disco duro faio millóns de veces, ten grandes posibilidades de averiarse mecanicamente. E a avaría do disco duro pode ser una traxedia.

Pablo Espeso (Whiskito na rede) é editor de xataka.com. Esta web converteuse nunha referencia entre as páxinas web en castelán no ámbito da informática e os dispositivos electrónicos. Ed. © Pablo Espeso

Una memoria flash non ten este problema porque non se move mecanicamente. É máis, as vibracións apenas afectan. Por iso, por exemplo, son ideais paira utilizalas dentro dun vehículo; dentro dun coche, un disco duro ten grandes dificultades paira funcionar ben, pero una memoria flash non.

E outra vantaxe é o tamaño. A memoria flash está composta por chips, polo que é a mellor opción paira dispositivos moi pequenos. Nalgúns gadgets, como tablets, teléfonos móbiles e pendrives, é fundamental porque os discos duros son demasiado grandes paira entrar neles. Outras veces hai dúas opcións, por exemplo, a maioría dos computadores portátiles utilizan discos duros, pero tamén empezou a utilizar a memoria flash.

Os discos duros magnéticos convencionais funcionan igual que os tocadiscos musicais. Faise virar un disco e una agulla móbil le a información. Por iso é polo que os discos duros teñan avarías mecánicas debido á gran cantidade de pezas móbiles que conteñen. Ed. © Frameangel/350RF

"Existe una clara tendencia á utilización de memoria flash en portátiles", afirma Espeso. "O MacBook Air de Apple foi o primeiro computador que se necesitaba comprar con memoria flash, e agora, da man de Intel, moitos fabricantes fan o mesmo coa maioría deles. Son portátiles moi estreitos e lixeiros, de baixo consumo e que necesariamente deben funcionar cunha memoria SSD. E noutros portátiles o SSD é cada vez máis habitual, sobre todo nos de gama alta. E nos dous últimos anos empezouse a usar tamén nas gamas medianas, en portátiles de entre 800 e 1.000 euros, supoño que haberá una revolución ao final da crise, se algunha vez acábase".

A revolución, como sempre, no peto

A revolución non significa que os discos duros queden completamente anticuados e desaparezan do mercado. A tecnoloxía de memorias flash debe realizar un percorrido previo. É máis, a memoria flash é una tecnoloxía antiga. "Pero non somos conscientes diso. Por exemplo, os routers dos anos 90 tiñan una pequena memoria flash. As memorias flash que utilizamos agora son diferentes, pero basicamente fan o mesmo".

A partir de entón, as memorias flash percorreron un longo camiño, tanto tecnoloxicamente como no uso, pero case sempre de forma silenciosa e sen apenas darnos conta. Calquera dispositivo con case una pequena pantalla necesita una memoria e case sempre é una memoria flash. Espeso queda pensativo deste tema e di medio de broma: "Busco un exemplo de dispositivo eléctrico que non necesita memoria e non o atopo".

Memorias flash tipo SSD. Actualmente é o substituto máis habitual do disco duro magnético. Ed. © Oleksiy Mark /350RF

Hai una excepción, a revolución das memorias flash que levan no peto non foi silenciosa. A memoria USB, o pendrive, puxo patas para arriba o modo de transportar a información dixital da xente. E xunto a elas, os cartóns miniSD e microSD tamén deron una gran proxección a teléfonos móbiles, máquinas fotográficas, máquinas de vídeo, etc.

Polo momento cúmprese a lei de Moore, é dicir, o número de transistores que entran nun circuíto integrado dunha determinada superficie duplícase cada dous anos. E a consecuencia desta lei é evidente nas memorias flash; ademais, as predicións máis optimistas da lei de Moore superáronse no mercado dos pendrives: No ano 2000 lanzáronse os primeiros pendrives cunha memoria de 8 MB. Agora son habituais os de 32 GB e hai máis grandes á venda.

De feito, aínda que os pendrives teñen una longa duración teórica, ao redor dos 20 anos, descártanse moito antes polo tamaño da memoria, é dicir, porque están á venda aparellos do mesmo tamaño que teñen moita máis memoria no mercado.

Moitos teléfonos, tablets e dispositivos electrónicos utilizan a memoria flash. Ademais, se o dispositivo é estreito é obrigatorio, xa que un disco duro non entra nese pequeno espazo. Ed. © Peter Lecko/350RF

O flash non é paira sempre

Espesomo, con todo, quere destacar a persistencia dunha debilidade de memoria flash: "Que ninguén pense que a memoria flash é paira toda a vida". E ademais, eses 20 anos supostamente non son a duración de toda memoria flash. "A duración é un límite de uso, xa que depende do uso que faga o sistema operativo. Por exemplo, se se utiliza moito o computador, a memoria flash deteriorarase rapidamente. É certo que nos teléfonos móbiles e portátiles a batería dura menos que a memoria flash, pero a industria de dispositivos electrónicos terá que facer un esforzo paira alargar a duración da memoria flash".

"É seguro utilizar estas memorias? Si e non. Os fabricantes afirman que poden durar ao redor de 100.000 ciclos de lectura/escritura", afirma Espeso. "Estes números non son significativos paira o usuario, pero deberían durar uns anos. Non hai datos concretos, pero a miña experiencia lévame máis de tres anos". Por tanto, polo momento terán que estar atentos os que garden copias de datos e todos os backups en memorias flash.

Calor e ruído do computador
A calor é perigoso paira o computador. Por iso, a partir de una temperatura, o ventilador interno do computador ponse en marcha paira axudar a disipar a calor. O ventilador fai moito ruído e, a partir dese momento, a calor e o ruído son notables durante o funcionamento do computador. O uso dunha memoria flash alivia esta situación.
A orixe do problema, a calor, prodúceno varios compoñentes. Por unha banda, o disco duro créao o motor que o fai virar e si utilízase una memoria flash, esta fonte de calor desaparece. Pero non do todo. "Coa utilización dunha memoria flash non se quita nunca o ventilador", explica Pablo Espeso, editor de XATAKA. O propio microprocesador tamén produce calor. "Os microprocesadores, cando son moi utilizados, colócanse a 70-80ºC. Una memoria flash tipo SSD pode alcanzar un máximo de 30 graos. De feito, cando monto os SSDs, despois de traballar, tócoos coa man e están quentes, pero non calcinan". E ao substituír o disco duro polo seu motor, o computador quéntase menos.
NOR flash, NAND flash e un terceiro
Una vez apagado o computador, a información non debe eliminarse, é a capacidade que deben ter os chips da memoria flash. As memorias RAM elimínanse ao desconectarse.
Nas memorias Flash pódense atopar dúas tecnoloxías paira evitar a perda de datos, una comercializada por Intel (memorias NOR) e outra por Toshiba (memorias NAND). O primeiro é habitual en teléfonos móbiles e o segundo en cámaras de fotos, dispositivos mp3 e pendrives. O flash NOR é máis rápido pero máis caro, o flash NAND ademais de ser máis lento e barato, ten maior capacidade de almacenamento de datos, polo que o flash NAND ten maiores posibilidades de substituír aos discos duros. Pero en 2011 IBM presentou una terceira opción: a memoria universal. É una memoria que pode substituír á memoria RAM e flash, permitindo almacenar ou perder información ao interromper a corrente eléctrica, segundo o caso. Como memoria perecedoira pode substituír á memoria RAM e como memoria permanente pode substituír ao disco duro ou a propia memoria flash. Pero paira iso hai que ver se o novo chip da memoria universal pódese fabricar en grandes cantidades.
Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila