Anders Celsius
Elhuyar Fundazioa
Astrónomo sueco nado en Uppsala o 27 de novembro de 1701. Na súa familia había afección á ciencia, xa que o seu pai e o seu avó eran matemáticos e os seus tíos botánicos.
Entre 1716-1733 dedicouse ao estudo das auroras boreales e en 1733 publicou 316 observacións (realizadas por el e outras). A aurora boreal é un fenómeno luminoso visible no polo norte (no polo sur ven auroras austrais).
Este fenómeno prodúcese cando as partículas ionizadas procedentes do espazo exterior entran á atmosfera atraídas polos polos magnéticos da Terra. Gassendi describiu por primeira vez cientificamente en 1621 e desde entón Halley, Cavendish, etc. tamén se encargaron deste fenómeno.
Pero vimos a Celsius. En 1730 foi cátedra de Astronomía na Universidade de Uppsala. Alí traballou e propuxo medir un grao de meridiano en Laponia, participando na expedición francesa que se celebrou en 1737, liderada por Maupertius. Naquela medición do grao de meridiano comprobouse a teoría de Newton de que a Terra estaba algo comprimida no polo.
O mesmo ano, en 1730, conquistou a cátedra da Universidade “Dissertatio de Nova Methodo Distantiam Solis a Terra Determinandi” (sobre o “Novo Método de Cálculo da Distancia do Sol á Terra”) sol á Terra”), e en 1738 publicou o “Estudo da Forma da Terra Quisitio A Determinación”.
En 1740 construíu na universidade de Uppsala un gran observatorio astronómico cos seus laboratorios. Naquel observatorio comezaron a comparar os brillos das estrelas. Tamén se analizou a variación diúrna da declinación magnética e as perturbacións producidas polas auroras boreales.
En 1742, na Academia Sueca de Ciencias leu un informe no que describía o termómetro inventado por el. Celsius propuxo a nova escala de temperaturas que era a maior contribución á Ciencia. Tomou o punto de conxelación da auga e o punto de ebulición como extremo da escala e dividiu o tramo en cen partes iguais.
Primeiro aplicou 100 graos ao momento de conxelación da auga e cero graos ao momento de ebulición, pero ao ano seguinte decidiu pór os números ao revés, cero graos ao momento de conxelación e 100 graos ao momento de ebulición. Era una escala centígrada ou de "cen pasos" e foi utilizada por científicos de todo o mundo.
En 1948 decidiuse denominar escala Celsius e dicir grao Celsius significa moitas veces temperaturas, pero non hai que esquecer que o termo “grao centígrado” segue sendo moi utilizado. ºC é o seu símbolo.
Ademais da escala de Celsius, existen outras dúas paira medir a temperatura. Una é a de Kelvin (utilízase o símbolo K) e mide a temperatura absoluta.
Tc = Ta - 273,15
Pódese pasar dunha escala a outra mediante a fórmula.
Paira medir as temperaturas utilízase tamén a escala Fahrenheit (ºF), sobre todo en América. Paira pasar da escala de Celsius á de Fahrenheit utilízase a seguinte ecuación:
ºC = 5/9 (ºF - 32)
Anders Celsius morreu mozo traballando no observatorio da universidade de Uppsala, o 27 de novembro de 1744.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
