291989(e)ko azaroa

1989(e)ko azaroa

Erreportajeak

1989.eko Nobel Sariak

Juandaburre, B. -

Medikuntzako Nobel Saria Harold Varmus eta Michael Bishop ikerlariek jaso dute. Fisikazko Nobel Saria F. Ramsey, Habs G. Dehmelt eta …

Giza ekologia: lurraldeak gizartea eratzeko modua

Torrontegi, E. -

Jendearen bizitzeko era, sarritan, inguruneak ezartzen dituen mugei ematen zaien erantzun moldakor eta sofistikatua da.

Möbius-en xingola

Angulo, Patxi -

Denok daukagu buruan Matematika zientzia abstraktua denaren idea. Beti teoria berrietan murgildurik, ez dakigu bere beso ezkutuak noraino luzatzen diren.

Gipuzkoako natur intereseko guneak

Oilarra, A. -

Joan den urriaren azkeneko astean, hausteskunde-kanpainaren azkeneko astean alegia, Gipuzkoako Foru-Aldundiak “Estudio de los espacios de interes naturalistico de Guipuzcoa” …

Lertxun-marrak: Estatu Batuetako Euskal arte ezezaguna

Mallea Olaetxea, J. -

Zer da lertxun-marra? Hemen Estatu Batuetako Mendebaldean aspen carvings deritze, alegia, aspen (latinez Populus Tremula, baina artzainek “txopua” deitzen diete) …

Mikrouhinen erabilgarritasuna kimika-arloan

Hernandez Ruiz de Olano, Ricardo -

Mikrouhinak kaltegarriak dira. Pentsaera hau oso zabaldua badago ere, ez da zuzena, edo gutxienez oraindik frogatzeke dago. Egin berri den …

Ideia bat bertan behera uzteko 10 era

Tapia Otaegi, Gerardo -

Aldaketen aurkako erresistentzia ohmetan neurtuko balitz, zirkuitu irekien portaera (erresistentzia infinitu alegia) duen lagun bat baino gehiago ezagutuko duzula uste …

Landareen hilabetekaria. Abendua

Errekondo Salsamendi, Jakoba -

BITXIKERIA

Haztegietako izokinaren mehatxua

Etxeberria, E. -

Izokinzaleak izokinik onena lortu nahian dabiltza. Hauentzat aurrerapen dena, basaizokinarentzat kaltegarri izan liteke. Izokin-hazketaren aurpegi ezkutua

Mantxako tunela aurrera doa

Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Erresuma Batua nortasun bereziko herria izan da. Agian berezitasuna irla izateagatik datorkio. Baina, laster, itsasoak eskaintzen dion isolamendua bortxatua izango …

Bi zenbakiak asmatu

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Programaren zatiak:

Asteroidea lurraren ondotik

Arregi Bengoa, Jesus -

Lurraren ingurutik talka egiteko arriskuan pasatzen diren gorputzei meteoroide deitu ohi zaie; hauts-zatiki, harkaitz handiagoa, kometa, asteroide ala direna direlakoak.

Eritasun infekto-kutsagarriak

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Izendapenak berak adierazten duen bezala, eritasun hauek badituzte gutxienez bi ezaugarri amankomun.

Urrats txikia gizon batentzat...

Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

...baina jauzi erraldoia gizateriarentzat ¹. Horixe esan omen zuen Neil A. Armstrong astronauta iparramerikarrak Ilargian oina jartzera zihoanean. 1969.eko …

CADetik CAMera: fabrikazio-sistemak

Enparantza, Rafa -

Ekonomia linguistikoaren legeak bere azken ondorioetaraino eramaten dituen mundu anglosaxoitik, sigletan mozorrotutako kontzeptu-andana eraunsten ari zaigu etengabe.

Albisteak

Willian Shockley hil da

Elhuyar Zientzia -

Transistorearen aita, William Shockley fisikari ingelesa, joan den abuztuaren 11n hil zen Kalifornian.

Hirugarren iraultza

Elhuyar Zientzia -

EEBBtako Zientzi Akademiak argitaratu berri duen txosten batek dioenez, munduko nekazaritza mende honetako hirugarren iraultzaren aurrean omen dago.

Ozono-kontuak

Elhuyar Zientzia -

Goi-atmosferan ozonoa gutxitzen ari dela egunkaritako berria da, baina behe-atmosferan ozono-kontzentrazioa hazten ari dela inor gutxik daki.

Eguzkiaren maximoa

Elhuyar Zientzia -

Hilabeten, Eguzkiak bere aktibitatearen maximoa lor dezake.

Hidrogeno-automobila

Elhuyar Zientzia -

Mercedes 230E eredu dotorea izateaz gain, berezia da. Hidrogenoaren indarrez dabil.

Supereroaleak

Elhuyar Zientzia -

Zientzilari sobietarrek gizakiaren bihotz-taupadak sortutako eremu magnetiko txikia neurtzeko, tenperatura altuko supereroaleak erabili dituzte lehen aldiz.