Inertzia urratuz
Ondoko lerroetan irakur ditzakezuen esperientziak, harrigarri gerta dakizkizueke. Are gehiago, edozein espektakulutan arrakasta izan dezaketen saiakuntzak irudituko zaizkizue. Baina, benetan, inertziaren ezaugarriez probetxatuz gauza bitxiak egin daitezke.
Sar dezagun erratz baten muturretan jostorratz bana, hauek erratzaren luzerako ardatzarekin bat datoztelarik. Ondoren bi aulkiren gainean edalontzi bana jarri eta hauen gainean erratza, baina jostorratzetan sostengatzen delarik. Egoera honetan gaudela har dezagun makila sendo bat eta jo dezagun erratzaren erdikaldea kolpe gogor batez. Erratza hautsirik geldituko zaigu baina edalontziek osorik jarraituko dute. Harrigarria ezta! Baina fisikoki, ondoko fenomeno hau gertatu da: kolpea jasaten duten molekulak ondokoei higidura transmititu baino lehen sakabanatu egiten dira eta beraz, edalontzira ez da higidurarik iristen.
Oraingo saiakuntza honetan abilezia eskatuko dizut. Meta ditzagun dametako fitxa batzu bata bestearen gainean. Ondoren erregela fin batez gogor jo ezazu azpikaldeko fitxaren bat. Zer gertatu da? Fitxazko zutabea ez dela apurtu. Zergatik? Zuri dagokizu arrazonatzea.
Esanak esan, badirudi inertzia gure bizitzatik at dagoela. Hau ez da egia; ez eta gutxiagorik ere. Lasterketa bizian goazenean bapatean gelditzerik ba al dugu? edota automobil baten barnean goazelarik bapatean balaztatu behar bada, aurrekaldea ez al dugu jotzen?
Era honetako adibideak milaka jar ditzakegu. Ea bada inertzia txikikoa zaren eta azkar bururatzen zaizkizun.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
