NASA-ren ikerketa-saria jaso berri duen M.S. El-Aasser irakaslearekin
El-Aasser irakaslea– Egypton jaio nintzen 1942.ean. Nire ikasketak Alexandrian egin nituen. Gero Montreal-eko Mcgill Unibertsitatera joan nintzen eta bertan doktoradutza egin nuen 1966.etik 1972.era. Ondoren Pennsylvaniako Lehigh Unibertsitatera joan nintzen beka batekin. 1974.ean Injinerutza Kimikoko Departamentuan sartu nintzen irakasle asistente moduan. Hiru urte beranduago irakasle asoziatu izendatu ninduten eta duela hiru urte irakasle oso bihurtu naiz. Une honetan Lehigh-ko "Emultsio-Polimeroen Institutuko"ko zuzendaria naiz baita ere.
E.– Zeintzu dira zure intereseko ikerketa-eremuak?El-Aasser– Latex-en eremu zabalean, nere interes berezienak koloideak, polimeroak eta hauen injinerutza kimikozko aspektuak hartzen ditu bere baitan: Polimerizazioan osotasunean dut interesa, zinetikan, karakterizazioan, gainazalen arazotan, koloide-arazoan eta polimero hauen zenbait aplikazio-eremutan, gainestaldur industrian bereziki, eta latexen erabilpenean eremu biomedikoan proteinen euskarri bezala.
E.– Goizeko hitzaldian miniemultsioez aritu zara. Zein diferentzia dago miniemultsio eta emultsio normalen artean?El-Aasser– Miniemultsioetan tamaina txikiko tanta edo partikulak ditugu, honek honelako emultsioek berezko egonkortasuna izango dutela esan nahi du. Makroemultsioek tamaina handiagoko tantak dituzte eta berean utzi egiten direnean partikulek jalki egiten dute edo flotatzen gelditzen dira, hauen eta inguru esegitzailearen arteko dentsitate-diferentziaren arabera. Ikuspuntu honetatik miniemultsioek sistema egonkorrago bat eman beharko lukete.
Halere, miniemultsioak egiten direneko prozesuaren garrantzia bere erabilpen potentzialetan datza, hauetako batzuk jadanik igertzen dira eta beste batzuk oraindik ez teknologia berria denez gero. Teknologia honen bidez prozesu arruntez lortu ezin daitezkeen latexak jadesteko ahalmena izatea garantzitsua da baita ere. Adibidez, polimero zelulosikoak gaineztaldura batean erabili nahi baditugu, material zelulasikoa disolbatzaile organiko batean disolbatu behar duzu, ondoren aplikatu eta azkenik disolbatzailea lurrintzen utzi.
Alde batetik, disolbatzaile organiko bat jaurtitzen ari zara kantzerigenoa dena akaso. Bestaldetik disolbatzaileak kostu ekonomikoa du, xahutzen ari zarena honela. Miniemultsioak ordea ez du honelako arazorik sortzen, polimeroa tanta edo partikula txikitan ingurune akuoso batean sakabanatzen da. Prozesu honen aukerak zenbait eremutan ikusia izan dira jadanik.
E.– Joan den urtean Donostiako egunkari batean zutzaz hitz egiten zuten "Mikroesferak leuzemia sendatzeko" izeneko berri batean. Zer deritzozu horri?
El-Aasser– Honek zerrikusia du NASA -ko jaurtigailuan guk aurrera eramandako lanekin. Polimerozko mikroesferak, 5-100 -koak, prestatu nahi ziren espazioan, hori bai oso monodispertsoak, tamaina berdintsuko partikulak nahi zirena Guk frogatu dugu aktibitate hori espazioan egitea posible dela jadanik. Horretarako jaurtigailua erabili dugu.
Jaurtigailuan dagoen grabitate-ezak baimendu egiten gaitu tenperatur profil konstanteagoa mantentzen. Honela partikula bakoitza hazi egiten denean tamaina txikitik handiago batera, antzeko tenperatur ingurua izango du. Kontutan hartu behar dugu lanean ari garen sistemak 10 12 partikula cm 3 -ko duela eta tamainaren banaketa-estua lortu nahi bada haziera-prozesuan tenperatura berdina izan behar dutela partikulek.
Bestela polimerizazioan zehar partikula batzuk besteek baino bero handiagoa izango balute, tenperatura altuagoa alegia, lehenengoen polimerizazio-abiadura tenperatura baxuagoa dutenena baino handiago izango litzateke. Funtsezkoa da beraz, partikula guztiek tenperatur inguru antzekoa izatea. Prozesu hau lurrean egiten bada partikulek flotatzeko edo jalkitzeko joera izango dute dentsitatearen arabera. Honek, erreaktore barneko tenperatura horren uniformea ez izatera darama.
Prozesua espazioan egiten denean ez da irabiaketarik behar izaten partikulak esegiak mantentzeko. Honek gainera baimentzen digu partikulak haztea eta era berean koales zentziari ekiditea, oso zizaila txikia bait dago. Prozesu berori lurrean egiten saiatu bagina, 10 -ko partikulekin adibidez, oso irabiaketa bortitza beharko genukeen jalkiketarik egon ez zedin. Honek zizaila handia egotera eramango ginduke, zizaila handiaren ondorioz partikulek talka egingo lukete elkar bortizki eta itsasitako partikulak lor genitzake.
E.– Nolakoa da espazioan egindako prozesua?El-Aasser.– Lurrean lor ditzakegun hazi-partikula handienak monomeroz puztuta edo antuta erreaktorean ipintzen dira. Erreaktorea jaurtigailuan sartzen da eta espaziora iristen denean astronautak piztu egiten ditu berogailuak eta polimerizazioa hasten da. Orain, ez da irabiatu behar, partikulek esegiak jarraituko dute eta denbora guztian. Polimeroak lurrera ekartzen direnean oso beiratsuak dira.
Poliestirenoa giro-tenperaturan beira bezalakoa da partikulak ez dira itsasiko harea urez betetako pitxar batean bezala. Hurrengo hegalaldian partikula hauek erabiltzen ditugu hazi bezala. Bost bidaia izan ditugu orain arte eta azkenekoan 32 -ko partikulak lortu ditugu, gainera desbiderazio standarda oso estua izan da %1,5.
E.– Eta aplikazioei buruz...El-Aasser.– Partikulen erabilpenari buruz, lehenengo erabilpena instrumentuen kalibrazioa da. Ikuspuntu honetatik EEBB-tako "National Bureau of Standards" delakoak 10 -ko partikulak, zeintzuk lehenengoko hegalaldi batean lortu bait ziren, onartu ditu eta lehen mailako standard bezala zertifikatu ditu. Ekainetik aurrera, instrumentuak kalibratzeko salgai jarriko dira.
Hau izan da espazioan lortu den lehenengo produktu komertziala, espazioan egin eta lurrean salduko dena alegia. Hau da dudarik gabe, espazioaren komertzalizaziorako giltzarria.
Badaude beste erabilpen asko partikula hauena, beren uniformitatea eta tamaina direla kausa, Kantzer-ikerketaren eremura joanez, leuzemiaren tratamenduan batez ere, zenbait lan egin dira, ez gure partikulekin baina bai antzeko partikulekin. Barnean iman bat zuten zenbait partikula prestatu ziren, 3 -ko partikulak ziren. Funtzio-talde espezifikoak jarri ziren partikulen gainazalean. Partikulak tratatuak izan ziren antigeno bat funtzio-talde hauei atxekitzeko.
Proteinak atxekiak dituzten partikula hauek leuzemikoen hezurmuinarekin kontaktuan jartzen dira, hau da hezurmuina partikula hauek dituen trukatze zutabe batetik pasarazten da. Igarotakoan zelula leuzemikoak proteina espezifikoari lotuko zaizkio. Banaketa lortuko da. Esperimentu hau munduan zehar hiruzpalau ospitaletan egin da. Halere jakina da, kantzerraren kontrako tratamentu bat efektiboa den jakiteko zenbait denboraz itxaron behar dela eta kantzerra birrasten den ikusteko. Kasu honetan gaude orain.
Honelako aplikazioak egin nahi badira giltza zera da, tamaina desberdineko partikulak egitea uniformitate handiarekin.
El-Aasser.– Nere iritziz bai. De factum NASA k urrats asko eman ditu norabide horretan. Orain bertan EEBB-tan saioa egiten ari da ikerketa-ekipoak sortzeko. Hauen helburu nagusia espazioan grabitate-ezez, profitatu daitezkeen prozesuak izango da. Gainera 1990-92-rako estazio espaziala orbitan izango da, jaurtigailua pertsonak eta materiala garraiatzeko kamioi moduan erabiliko da soilik... Eta bost urteren buruan dago hau!
Etorkizuna badago bai, potentzial handia dago. Halere, zenbait urte itxaron egin beharko da eta posibilitatea errealitate bilakatzen den ikusteko. Nik uste, hasiera batean balio handiko eta bolumen txikiko produktuak izango dira: kristal metaliko bereziak, amalgamak erdieroalentzako, latexak...
E.– Mila esker irakasle jauna.Zu idazle
Zientzia aldizkaria
