Albisteak

Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu dituzte

Zulo beltz batek jaurtitako zorrotadarik luzeenak aurkitu ditu nazioarteko astronomo-talde batek. Bi zorrotada dira, eta bien artean 23 milioi argi-urteko …

Neke kronikoaren sindromea ebaluatzeko protokolo oso zehatz bat sortu dute

Neke kronikoaren sindromea duten pazienteak ebaluatzeko protokolo zehatz bat sortu dute. Izan ere, askotariko sintomak izaten dituzte pazienteek; azterketan, beraz, …

Quarken korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz

Quarken arteko korapilatze kuantikoa behatu dute lehenengoz, LHCren ATLAS detektagailuan. Nature aldizkarian eman dute lorpenaren berri. 

Fotoien eta elektroien …

Lurrak Ordoviziar garaian eraztunak izan zituela ondorioztatu dute

Duela 446 milioi urte inguruko kraterrak aztertuta, ikertzaileek ondorioztatu dute Lurrak eraztun-sistema bat izan zuela, gaur egun Saturnok duen …

Metano-isuriak inoiz baino azkarrago ari dira handitzen

Atmosferako metano-kontzentrazioa inoiz baino gehiago handitu da azken bost urteetan, eta gaur egun atmosferara isurtzen den metanoaren bi heren giza …

Osasun Publikorako patogeno arriskutsuenen agerraldiei aurre hartzeko markoa argitaratu du OMEk

Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) 2017an argitaratu aldiz osasun publikorako arriskurik handiena duten patogenoen lehen zerrenda. Zerrenda hartan, pandemiak edo izurri …

Aire-kutsaduraren eraginez antibiotiko gehiago erabiltzen da

Aire-kutsatzaileekiko esposizioa antibiotiko gehiago erabiltzearekin lotuta dagoela erakutsi du Kataluniako hamaika hiri handienetan egindako ikerketa batek. Kutsadurak arnasbideak narritatzen ditu, …

Euskarazko adimen artifizialerako eredu neuronal berria aurkeztu du Oraik

Euskara idatzia ulertzea eta sortzea eskatzen duten adimen artifizialeko sistemetarako eredu neuronal libre berriena garatu du Oraik, Elhuyarreko adimen artifizialeko …

Gizakietan izurriak eragiteko gai diren birusak aurkitu dituzte larrutarako animalien haztegietan

Txinan, larrugintzarako hazten diren mapatxe, bisoi eta arratoi musketadunen haztegietan egindako ikerketa batean, birus arriskutsu ugari aurkitu dituzte; haietako batzuk, …

Sagu bizien larruazala garden bihurtzea lortu dute, koloratzaile baten bidez

Standford unibertsitateko (AEB) ikertzaileek frogatu dutenez, larruazala garden bihurtzen da, tartrazina koloratzaile arrunta emanda. Hain zuzen, koloratzaileak izpi ultramoreak eta urdinak xurgatzen ditu, eta, larruazalean emanez gero, txikitu egiten da ehun biologikoek duten uraren eta lipidoen errefrakzio-indizeen arteko diferentzia. Horri esker, larruazalak opakotasuna galtzen du, eta, beraz, azpiko egiturak (odol-hodiak, organoak…) begi hutsez ikusteko aukera ematen du. Esperimentua saguekin egin dute, in vivo.