Albisteak

Erabilera medikorako kalamua sailkatzeko teknika berri bat garatu dute

Erabilera medikorako kalamua sailkatzeko teknika berri bat garatu dute

2024/03/18

Kalamua medikuntzan erabili ahal izateko, kalamu-landareen hazkuntza zorrozki kontrolatzeko teknika analitiko azkar bat garatu dute EHUko IBeA taldeko ikertzaileek. Zehazki, landareak kannabinoide-motaren arabera sailkatzen dituzte, irudi hiperespektralak eta ikasketa automatikoa erabilita. Teknika berriak aukera …

Albisteak

Klima-aldaketagatik galtzeko arrisku handiena duten espezieak identifikatzeko gakoak

Klima-aldaketagatik galtzeko arrisku handiena duten espezieak identifikatzeko gakoak

2024/03/11

Klima-aldaketa dela eta, animalia-espezieak galtzera eraman ditzaketen aldagaiak identifikatzen saiatu dira Oxford Unibertsitateko ikertzaileak, erregistro fosilean oinarrituta. Science aldizkarian argitaratu dituzte ondorioak, eta baieztatu dute bizirik irauteko aukera gehien duten animaliak eremu geografiko handia …

Albisteak

OMEk bere egin ditu SAGER sexu- eta genero-ekitaterako gidalerroak

OMEk bere egin ditu SAGER sexu- eta genero-ekitaterako gidalerroak

2024/03/08

Osasunaren Mundu Erakundeak bere egin ditu ikerketa-arloko SAGER sexu- eta genero-ekitaterako gidalerroak. Gidalerroen barruan, sexua eta generoa aintzat hartzeko praktika egokiak zehazten dira, hasi ikerketaren diseinutik eta datuen bilketatik, ikerketa argitaratzeraino. Izan ere, jakina …

Albisteak

Menopausia medikalitzatzeko arriskuaz ohartarazi du The Lancet aldizkariak

Menopausia medikalitzatzeko arriskuaz ohartarazi du The Lancet aldizkariak

2024/03/06

Martxoaren 8aren atarian, menopausiari buruzko artikulu-sorta bat argitaratu du The Lancet medikuntzan espezializatutako aldizkariak. Laburpenean gogorarazi duenez, menopausia munduko populazioaren erdiaren bizitzaren etapa saihestezina da, baina esperientziak asko aldatzen dira batzuetatik besteetara: emakume batzuek sintoma …

Albisteak

AAren datu-multzoen alborapen demografikoak kuantifikatzeko metrika bat proposatu dute

AAren datu-multzoen alborapen demografikoak kuantifikatzeko metrika bat proposatu dute

2024/03/05

ISC Smart Cities Institutuko Iris Domínguez-Catena informatikariak eta kideek (NUP) metrika batzuk diseinatu dituzte, adimen artifizialeko ereduak entrenatzeko erabiltzen diren datu-multzoen alborapen demografikoak kuantifikatzeko.

Izan ere, azaldu dutenez, adimen artifizialeko sistemetan gutxi edo gaizki ordezkatuak …

Elkarrizketak

“Alzheimerra garaiz diagnostikatzea gakoa da”
Miren Altuna Azkargorta Neurologoa

“Alzheimerra garaiz diagnostikatzea gakoa da”

2024/03/01

Miren Altuna Azkargorta (Zarautz, 1988) neurologoak garuneko gaixotasun degeneratiboak ikertzen ditu; bereziki, alzheimerra. Doktoretza ere horren gainean egin zuen, eta arreta ematen du; izan ere, gaztea izanik, normalean adinekoei eragiten dieten asaldurak aukeratu zituen, ikerketan …

Erreportajeak

Bakardadea gaitz denean

Bakardadea gaitz denean

2024/03/01

Nahi gabeko bakardadea faktore anitzeko esperientzia subjektibo bat da, baina, ikuspegi fisikotik, bakarrik sentitzea alarma biologikotzat har daiteke: goseak jana eta egarriak ura bilatzera bultzatzen gaituzten bezala, bakardadeak besteekin harremanetan jartzera bultzatzen gaitu. Eta ez …

Erreportajeak

Mineralen eskasiaz harago

Mineralen eskasiaz harago

2024/03/01

Ikusten ez ditugun arren, gure egunerokoan zeharo txertatuta daude, eta ezinbestekoak dira trantsizio energetikorako. Meategietatik erauzten den elementu andana dago gailu elektronikoen, auto elektrikoen eta energia berriztagarrien muinean. Kantitate izugarrian behar ditugu, eta erauzi eta …

Erreportajeak

Debagoieneko teilatuen ahalmen energetikoa

Debagoieneko teilatuen ahalmen energetikoa

2024/03/01

Nola jakin daiteke zein den eskualde batek energia berriztagarria sortzeko duen potentziala? Trantsizio energetikoa helburu, Debagoiena 2030 lankidetza-sarekoek Tecnaliara jo zuten erantzun bila. BRTA aliantzako zentro teknologiko horrek eman zien erantzuna, eta emaitza esanguratsua izan …

Mundu digitala

...eta adimen artifiziala arautzeaz

...eta adimen artifiziala arautzeaz

2024/03/01

Aurreko zenbakian weba arautzeko azkenaldian sortutako legeez aritu ginen. Bada, oraingoan, hari jarraipena emanez, adimen artifizialaren esparruan Estatu Batuetan zein Europar Batasunean egin diren edo egiten ari diren araubide-mugimenduei erreparatuko diegu. Izan ere, adimen artifizialarena …

Ikusmiran

Mikrobegiradak Mikrobegiradak
2024/03/01

Irudi koloretsu honek irabazi zuen Nikon Small World mikroskopio-irudien lehiaketaren 2023ko edizioa. Karraskari baten nerbio optikoaren burua da; astrozitoak (horiz), …

Gai librean

Ibilgailu elektrikoaren inbertsore trifasikoa: betiereko ezezaguna

Ibilgailu elektrikoaren inbertsore trifasikoa: betiereko ezezaguna

2024/03/14

Ibilgailu elektrikoen mundu zirraragarrian, non bateriei eta motorrei buruz maiz hitz egiten baita,  atzeko plano batean geratzen da potentzia-inbertsorea askotan, funtsezko eragilea izan arren. Normalean, elementu hori alde batera geratzen da ibilgailu elektrikoen autonomiaz eta …

Ekinean

"Artista izatearen zati garrantzitsu bat ikertzea da"
Martin Etxauri Sainz de Murieta aka Txo!? Artista eta ikertzailea

"Artista izatearen zati garrantzitsu bat ikertzea da"

2024/03/07

Martin Etxauri Sainz de Murieta artista eta ikertzaileak, hasiera batean, ez du eragozpenik esateko estereotipoetatik kanpo dagoela, ikertzaile gisa. Geroxeago, ordea, onartu du artista guztiak direla neurri batean ikertzaile, batik bat, arte garaikidean. Txo!? izenez aritzen …

Analisiak

Antibiotikoekiko erresistentzia

Antibiotikoekiko erresistentzia

2024/03/01

Antibiotikoekiko erresistentzia XXI mendeko erronka handienetako bat bihurtu da. Izan ere, antibiotikoek milioika pertsonaren heriotzak eragotzi dituzte, terapian erabiltzen hasi zirenetik. Baina haien erabilera desegokiaren ondorioz, antibiotiko batzuek eraginkorrak izateari utzi diote, bakterioek haiekiko erresistentzia …

Analisiak

Antibiotikoen erabilera eta ondorioak

Antibiotikoen erabilera eta ondorioak

2024/03/01

Zenbait botika eta bereziki antibiotikoak, XX. mendearen hasieratik erabili izan dira gizakiari kalte egiten dioten bakterioak kontrolatzeko eta suntsitzeko. Dudarik gabe, erabilera hori oso mesedegarria izan da gaixotasun infekziosoak eta haien ondoriozko heriotzak gutxitzeko. Erabilera …

Analisiak

Antibiotikoekiko erresistentzia Osasun Bakarraren ikuspegitik

Antibiotikoekiko erresistentzia Osasun Bakarraren ikuspegitik

2024/03/01

Antibiotikoekiko erresistentzia giza osasunari eta animalien osasunari eragiten dien arazo global bat da, eta ingurumenean antibiotikoak egotearekin du zerikusia. Elkarrekiko lotura hori da Osasun Bakarra edo Osasun Globala (One Health). 

Albaitaritzan, antibiotikoak ezinbestekoak …

Gai librean

Mikrobiota eta gaixotasun metabolikoa

Mikrobiota eta gaixotasun metabolikoa

2024/03/01

Mikrobiotaren eta metabolismoaren arteko harremanak ate berriak ireki ditu ikerketaren munduan azken hamarkadetan. Imajinaezinak diren bilioika mikroorganismoz osatua dago gure organismoa, eta haien konposizio orekatuak ezinbesteko funtzioa du osasunean. Obesitatea, diabetesa edota sindrome metabolikoa konposizio …

Gai librean

Zergatik dut gustuko gustuko dudana?

Zergatik dut gustuko gustuko dudana?

2024/03/01

Txokolatezko tarta on bat jaterakoan a zer nolako atsegin sentsazioa! Tarta osoa jaterik izango banu… Gero kalera atera, okindegitik pasatu eta nik bonboi zein pastelei begiratu ez, baina eurek ni deitzen naute oihuka. Zer demontre? …

Gai librean

2024ko Proam Astronomia Kongresua, Donostian

2024ko Proam Astronomia Kongresua, Donostian

2024/03/01

Azken urteotako aurrerapen teknologikoak eta astronomiazaleen esperientzia handia eta ahalegin nekaezina direla eta, amateurren behaketa gero eta gehiago erabiltzen dira ikerketa zientifikoetan. Profesionalen eta amateurren arteko elkarlan hori bistaratzea eta sustatzea dute helburu Proam Astronomia …

Istorioak

Gisella Perlen bizitza erdiragarria

Gisella Perlen bizitza erdiragarria

2024/03/01

Bi eguneko haurtxoa eskuetan hartu zuen. Epel-epel sentitu zuen. Musu eman zion, goxo, aurpegi leunean. Ilea laztandu zion. Ito egin zuen. Eta errausteko zain zegoen gorpu-pila baten azpian ezkutatu zuen.

Gisella Perl 1907an jaio zen, …

Lekukoak

“Argiaren difrakzio-muga gainditzeak erabat txundituta utzi ninduen”
Javier Aizpurua Iriazabal Fisikaria

“Argiaren difrakzio-muga gainditzeak erabat txundituta utzi ninduen”

2024/03/01

Javier Aizpurua Iriazabal (Donostia, 1971) Donostia International Physics Centerreko ikertzailea eta irakaslea da, eta Nanofotonikaren Teoria Taldearen burua. Bertan, argiaren eta nanoeskalako materiaren arteko elkarrekintza aztertzen du, nanoantena metalikoen erantzun optikoan eta efektu kuantikoetan arreta …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila