Peces de dous sexos en Urdaibai
Miren P. O grupo de Bioloxía Celular en Toxicoloxía Ambiental, dirixido polo catedrático Cajaraville, concluíu que diversos compostos químicos presentes na auga inflúen no crecemento, comportamento, reprodución e función inmune dos organismos ao interferir co sistema endocrino. Por iso, denomináronse a estes compostos disruptores endocrinos: alquilfenoles (procedentes de deterxentes e cosméticos domésticos), pesticidas, plastificantes, derivados do petróleo ou hormonas sintéticas. Ás veces son os propios organismos os que ven afectados e ás veces aparecen en segunda ou terceira xeración.
Organismos bisexuais
A extraordinaria cantidade de mexillóns hermafroditas e os trastornos atopados no desenvolvemento dos seus gametos puxeron en marcha o proxecto DERBIUR que finalizará en decembro de 2008. O obxectivo deste estudo é definir a existencia de posibles disruptores endocrinos en Urdaibai e estudar as posibles modificacións que estas sustancias poden producir en moluscos bivalvos (mexillóns, ostras...) e peces.
Nesta ocasión tamén se obtiveron resultados significativos. Por unha banda, confirmaron as alteracións no desenvolvemento dos gametos de mexillóns (células femias e machos necesarios paira a reprodución sexual). Doutra banda, detectouse que nos peixes que rodean á depuradora que procesa as augas residuais de Gernika, concretamente nos lazos, a prevalencia da intersex é elevada, xa que un terzo das zarzas teñen gametos femininos.
Biomarcadores, indicio de cambios
Paira chegar a estas conclusións, ademais dos estudos microscópicos, investigadores da Facultade de Ciencia e Tecnoloxía da UPV/EHU contaron con varios biomarcadores. Por exemplo, observáronse cambios nos niveis de vitelogenina nos peixes. A proteína vitelogenina é característica das femias e utilízase como biomarcador da feminización. De feito, o equipo de Cajaraville dáse conta de que algúns zarzas tamén conteñen esta proteína.
É máis, grazas ás análises químicas levados a cabo polo CDI/CSIC de Barcelona, atopáronse altos niveis de metabolitos dos alquilfenoles na vesícula. Por tanto, os alquilfenoles poden ser responsables dos cambios atopados nos alcorques.
O equipo investigador conta cun laboratorio móbil que permite realizar as disecciones dos organismos inmediatamente despois de saír da auga. Algunhas das mostras que obteñen destas disecciones son fichadas nelas paira a súa posterior observación a través de microscopios e o resto conxélase paira realizar estudos de expresión génica e proteínas no laboratorio de Bioloxía Celular e Histología da Universidade.
Os resultados obtidos polos investigadores da UPV coinciden coas investigacións que se están levando a cabo a nivel internacional. E, doutra banda, o CID/CSIC de Barcelona realizou descubrimentos similares aos de Urdaibai nos peixes do río Ebro.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
