1001995(e)ko urria
Erreportajeak
Itsasoa ez dago bare
Memoria kolektiboan oso atzera egin behar antzeko mugimendurik gogoratzeko. Ekitaldi ikusgarriak burutu dira eta guztietara makina bat jende bildu da. …
Ingurune-inpaktuen ebaluazioak: nork, nori eta zer
Leitzarango autobidearen, Plentziako kirol-portuaren edo Itoizko urtegiaren eraikuntzak eta baita supermerkatura egiten ditugun bisitaldiak, asteburuetako mendi-irteerak edo etxeko ur-kontsumoak ere …
Kirola egin bai, baina seguru
Bizikletan paseatzea, igeriketa, gimnasia, mendian edota itsaso-bazterrean egindako ibilaldiak eta beste edozein ariketa fisiko edo kirol-iharduera mesedegarriak dira irizpide jakin …
Sator arrunta, zizareen malura
FITXA TEKNIKOA Sator arrunta
100 ale bizkar gainean
1974an abiatu ginen portutik. Gutako batek bidaia hori luzea eta emankorra izango zela iragarri zuenean, txango horretan aurre egin beharreko …
ELHUYAR 1974-1995
Asmo eta egitekoen aldarrikapen garbia da Elhuyar taldeko sortzaileek 1974ko irailean plazaratu zen lehen aleari hasera emanez argitara eman zuten …
Elhuyar anaiak...
Joan Jose eta Fausto Fermin Elhuyar Lubize anaiak, Logroñon hurrenez hurren 1754-VI 15ean eta 1755-X-11n jaio ziren. Joan Elhuyar aita …
Hogeita bat urte eta 100 ale
Badakit jakin artikulu honen izenburua nahasgarria dela. Halaxe nahi izan dut. Berari so eginez hogeita bat urtetan ehun ale baino …
Egun bete
Goizeko 8ak. Argiak eta ordenadoreak pizteko eta egunari neurria hartzen hasteko ordua. Aurreko egunetik osatu gabe utzitako lanak mahai gainean …
Bide berrietan
Ibilian-ibilian, asmo berriak bildu dira 100. alera iritsi den aldizkariaren inguruan. Ibilbidearen hasieran finkatu ziren helburuak, guzti-guztiak bederen, bete gabe …
Mapak
Galdetzen badizute ea zein den handiagoa Siberia ala Afrika, zer erantzungo zenuke mapari begiratu gabe? Erantzun ondoren, lehen mapari begiratu …
Koloretan errebelatu eta positibatzea (I)
Errebelatu eta positibatzeko koloretako prozesuek zuri-beltzekoekin amankomunean asko dute. Alabaina, askoz ere kontu handiagoz ibili behar da denbora eta tenperaturen …
Ikasteko gai al dira robotak?
Eguneroko bizitzan makina bat iharduera burutzen dugu ia pentsatu beharrik izan gabe. Erabat arrunta deritzogu esaterako, ezagutzen ez dugun gela …
Non ote nago? latitudearen eta longitudearen kalkulua
Izuturik esnatu nintzen. Argi biziak begiak mindu eta ingurukoa ikustea galarazten zidan. Pixkanaka-pixkanaka non nengoen hasi nintzen jabetzen: bi palmondo …
Albisteak
Siberiako altxorrak
Siberia munduko lautadarik handiena da. EEBBetako Reston hiriko geologoak berriz, platinoaren bila abiatu dira Siberiara, zehatzago esanda, metal noble horren …
Plastiko adimentsua
Zalantzarik gabe, plastikoen berrerabilpena erraztuko du Dago de Leeuw zientzilariak iragarri duenak: plastikoak erdieroale bikainak izan daitezke horretarako baldintza egokiak …
Dortokaren eboluzioa
New Yorkeko paleontologoek bertan aurkitu zutenez, ondoko oskolak 210 milioi urte ditu. Halaber, garai berekoa behar du izan oskolaz babesten …
Txerriak gizonduz
Cambrigdeko Unibertsitatean giza organoen transplanteaz kezkaturik daude. Zenbait kasutan irtenbide bakarra bada ere, organo-emaileen urritasunak eta pazienteak organo jakin batetiko …
Geneek huts egiten dutenean
Gero eta gizon gehiagok pairatzen duen antzutasunaren arrazoia g kromosomak galdutako gene bat izan daiteke.
Arnasketa eta odolaren malgutasuna
Uretako oxigenoa atzeman eta zurgatu. Uppsalako Unibertsitateko biologoek argitu dutenez, animalia horien odolean gertatzen diren aldaketei zor zaie gaitasun hori.
GABRIEL FALOPIO
Zirujau-anatomista italiar hau, Modena-n (Italian) jaio zen 1523. urtean. XVI. mendeko anatomistarik garrantzitsuena da. Modenako katedralean kalonje izan zen, baina …
Zientziaren izenean
Frantziako lehen ministroak telebistan egindako adierazpenen arabera, Mururoan egiten ari diren saio nuklearren helburua zientzi datuak pilatzea baino ez da. …
Urpeko arriskuak
Istripuaz landa, urpekariek uste baino arrisku gehiagori egin behar diote aurre murgilaldi bakoitzean. Besteak beste, iharduerak berak sorrarazten dituen osasun-arazoak …
Hurrengo mendeko aspirina
Zalantzarik gabe, gaur egungo gizartean gehien erabiltzen den botiketako bat aspirina da. Edozein delarik gaitza, aspirina hartuta konpon daitekeela uste …
Kontrolik gabeko odola
Kalkutako Medikuntza Eskolako ikerlariek salatu dutenez, Indiako Osasun Erakundeek arazo horrekiko erakutsi duten axolagabekeriak arriskuan jar dezake HIESaren kontra bertan …
Itsas mihilua
FITXA TEKNIKOA Itsas mihilua
Azoka hutsa baino gehiago
Irailaren 10ean Zerainen ospatu zen “Nekazaritza Biologikoaren I. Azoka”. Biolur Elkarteak eta Zeraingo herriak antolatu zuten egunpasa atsegina elkarlanean. …
Leopardoa eta gizakia, elkarren etsai
1974ean leopardoaren ehiza debekatu zenetik, ondoko irudian ikus dezakezuen animalia ohizko bizilaguna da Indiako zenbait lekutan. Himachal eskualdean 1993an osatu …
Etorkizuneko pinuak
Ipar Carolinan pinudi berri bat dago Duke Unibertsitateko ikerlariek sorturikoa hain zuzen. Bistan denez, ez dira nolanahiko zuhaitzak, ezta basozainak …
Bikote berriaren komeriak
Babirusako txerria izan ere, desagertzeko zorian dagoen animalia da, orotara 150 ale baino ez dago eta. Edinburgheko parke zoologikotik iragarri …
Poluzioaren zezenari adarretatik helduz
Mexiko Hirian eguzkia ikustea ez da batere erraza. Kaliforniako kimikari-talde baten iritziz, neurri horiek ez dute arazoa zuzen fokatu, trafikoak …
Bizilagun ikustezinak
Mikroskopio elektronikoa erabiliz behatu dugun akaroa gure etxeko alfonbra eta moketatan bizi da, ehun lodi eta sendoak pausaleku bikaina baitira …
Ezustekoetan lagun
Zure aurpegia ezaguna egiten zait, baina ez naiz zutaz oroitzen... esaldia makina bat aldiz entzun eta erabili behar izan dugun …
3000 urte pasa eta gero, atsedenik ez
Medikuntzan arrunt ezaguna den TC edo tomografia konputarizatuari esker, duela 3.000 urte Tebasen hil zen emakumezkoaren gorpua zehatz-mehatz aztertzea lortu …
S.O.S.-rako teknologia
1999. urterako itsasuntzietan sorospen-sistema berri bat erabili ahal izango dute EEBBetako itsasuntziek. Sorospen-mekanismoen funtzionamendua integratzeko eta hobetzeko lehen urratsa izango …
Komunikazioa eta segurtasuna
Telefono higikorren erabiltzaileek ongi baino hobeto dakite zein erraza izan daitekeen irrati-seinale hori manipulatzea. Alabaina, Siemens enpresak merkaturatu berri dituen …
Ura eguzkian
Arizonako Behatokiko eguzki-teleskopioa erabiliz, Eguzkiaren orbanak ikertzen ari zirela atzeman dute ura edo lurrina.
12 milioi urteko gaztetxoa
Beta Pictoris izeneko izarra, ordea, uste baino gazteagoa dela jakin ahal izan dugu. NASAko astronomoek plazaratutako hipotesia baieztatzekotan, Lurretik gertuen …
Izarrak itzaltzen direnean
NGC 6543 edo “Katuaren begia” izeneko izar horrenak egin dituela esan dezakegu jadanik. Dragoiaren konstelazioko izarra da eta Hubble teleskopioak …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
