781993(e)ko abendua
Erreportajeak
"Dinosauroidea, gure aurreko izaki aimentsua ote?"
Steven Spilberg zine-zuzendari ospetsuak Michael Crichtonen liburuan oinarritutako “Jurasic Park” izeneko pelikula plazaratu duenez gero, guztion irrika berpiztu da dinosauruekiko. …
Nobel sariak
Kimika Fisika Fisiologia eta Medikuntza
Amilotx urdina, ugaltzaile aparta
Gutxi izanen dira, gure lurraldean, amilotx urdinak (Parus caeruleus) bezain itxura polit eta deigarria duten txoriak. Haritz sendoaren …
ESA: Europa espazioan
Aurreko hamarkadetan proiektu espazial garrantzitsuenez aritzean, eskuarki, Estatu Batuek ala Sobietar Batasunak antolatutako egitarauak aipatu beharra zegoen. Hurrengo urteetan, ordea, …
Antibiotikoak: bai ala ez?
Nola eta noiz hartu antibiotikoak
Kaosaren edertasuna
Alcalde, Cristina -
Zientzia klasikoa kaosa sortzen denean bukatzen dela esan ohi da. Zientzialariek ordena bat ikusten saiatuz Naturako legeak aztertzen zituzten bitartean, …
Pirinioetako iboi edo lakuen ekologia
Munduko goimendi gehienetan bezalaxe, Pirinioetako paisajearen ezaugarri nabarmenetariko bat lakuak edo iboiak dira. Mendikatea honetan, hain zuzen, 1.000 lakutik gora …
Asmaren larriagotzeak umeengan, erretzaileen kea arnasteagatik
Lehen ere erretzaileen zigarroen kea arnasteak era batera edo bestera zituen. Umeek izandako esposizio-maila neurtzeko, bi bide erabiltzen dituzte: gurasoek …
Telekomunikazioen iraultza
Gaudeneko gizartean telekomunikazioek berebiziko garrantzia izango dute. Telefonoa, komunikatzeko tresna nagusia izango bada ere, irrati eta telebista bidezko datu-transmisioan irudiak …
Kaskoa buruan eta ibili munduan
Euskal esaera hori motoan oso bizkor doanari ongi egokitzen bazaio ere, oraingo honetan 1 FORMULAKO pilotuez arituko gara; buruan daramaten …
David Hilbert (1862-1943): Königsberg-etik Göttingen-era
Duela 50 urte, Alemaniako Göttingen hirian hil zen, 81 urterekin, David Hilbert matematikaria. Henri Poincaré frantsesarekin batera, azken “matematikari unibertsal” …
Kode sekretuak (I, II, III)
Gaiari heldu baino lehen, kriptologiako zenbait hitz teknikoren zerrenda emango dugu, irakurleak aldez aurretik ezagutu dezan.
Albisteak
Gizonezkoen antzutasuna
Mendebaldeko gizonezkoak orain dela berrogei urte baino antzuagoak dira. Espermaren kalitate eta kantitatea asko, % 50 batzuen arabera, jaitsi dira.
Markak hobetzen
“Elhuyar. Zientzia eta Teknika”ren maiatzeko alean superreroankortasun-tenperaturaren azken errekorraren berri eman genuen. Ale honetan errekor hura apurtu egin dela esan …
Salmonellaren aurka
Alemanak laster jango dituzte arrautzak gosaritan salmonellaz kutsatzeko beldurrarik gabe, txitoak salmonellaren aurka txertatuko baitira.
Zelakantoak Mexikoko Golkoan?
Zelakantoa arrain-espezie primitiboetako bat da eta aurkitutako fosilak Aro Primariokoak dira, hau da, orain dela 400 milioi urtekoak. Begi-bistakoa da …
Txilen ozono-zuloaren beldur
Badakigu azken urteotan irailean eta urrian ozono-geruza asko ahultzen dela Hego Poloko atmosferan. Hori dela eta, Txileko hegoaldean dauden animalien, …
Hiru zenbakien teorema
Lucio Giadouro-Astori ikerlari italiarrak teorema baten berri eman du, triangelu zuzenei buruzko ekuazioak erro karratuak erabili gabe ebazteko.
Lurraren zentrua, uste baino hotzagoa
Geofisikariek normalean barne- eta kanpo-nukleoaren arteko mugak duen tenperatura 7.500 °C-koa dela esaten dute, baina zifra horretara estrapolazioak eginda heltzen …
"Indar" etxeak superreroalezko elektroimana
Beasainen motore elektrikoak egiten dituen INDAR enpresak, ikerketa-proiektu baten ondorioz superreroalez osatutako elektroiman berria lortu duela eman du aditzera.
Armiarma-sareak zergatik dira elastikoak?
Denok behatzez zanpatuta ikusi ahal izan dugunez, armiarma-sareak oso elastikoak izaten dira eta horren zergatia Fritz Vollrath eta bere lankideek …
Artilez egindako larrua
Larrua imitatzeko erarik egokiena produktu naturalak erabiltzea dela diote askok, eta horixe egin dute Japoniako Kurabo etxeko injineruek artilezko larrua …
Gripeak eskizofrenia sortzen ote du?
Britainia Haundian egin diren ikerketa batzuen arabera, Galesen izandako gripe-izurriteak eta eskizofreniko bihurtutako umeen tasek badute zerikusia.
Tabakogileen auzia
Estatu Batuetan tabakogintzan diharduten Philip Morris eta R. J. Reinolds Tobacco Company etxeek auzitara jo dute Ingurugiroaren Babeserako Agentziaren kontra.
Caulerpa Taxifolia aurrera
Mediterranioan Caulerpa taxifolia izeneko alga etengabe hedatzen ari da. 1990. urtearen bukaeran hiru hektarea besterik hartzen ez bazituen ere, Nizako …
Martitzen zati bat lurrean
Badakigu azkenaldian Lurretik Martitzera joatea duela gizakiak ametsetako bat eta horretarako ari da hemendik zundak eta espaziuntziak bidaltzen.
Kobazuloetako irudiak eta soinua
Barruan prehistoriako irudiak marraztuta dituzten kobazulo batzuetan, halako erlazioren bat badago irudien kokalekuaren eta bertako soinu-ozentasunaren artean.
Robert Boyle
Fisikari eta kimikari britainiar hau Irlandako Lismore Castle-n, Waterford konderrian, jaio zen 1627.eko urtarrilaren 25ean.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
