751993(e)ko iraila

Erreportajeak

Irakaskuntzarako teknologia berriak

Barragués, J.I. -
Alcalde, Cristina -

Ordenadoreen erabilpenaren historia, teknologia garesti baten garapenari lotua egon dela esan daiteke. Garestiak izan arren, ez ziren oso fidagarriak eta …

Bereizmen handiko telebista (B.H. TB)

Arizkorreta, Alberto -

Gutxi-asko guztiok ikusi ditugu 1992ko Joko Olinpikoetako irudiak, baina oso gutxik ikusiko zituzten irudi haiek Bereizmen Handiko Telebistaz. Izan ere, …

Garrapoa, oihanetako igeltsero prestua

Aihartza, Joxerra -

Sitidoen familia ia mundu osoan barreiatuta bizi diren lau jenerotan bildutako hamalau espeziez osaturiko talde bitxia dugu. Euskal Herrian, talde …

Lehen zaborra... eta orain publizitate espaziala (I)

Arregi Bengoa, Jesus -

Astronomoek zein espazioaren azterketan aritzen diren beste profesionalek, arazo larri samar bati aurre egin beharko diote hurrengo urteetan. Zabor espazialak …

Ordenadorea gidarien laguntzaile

Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Automobila gidatzea batzuetan plazerra baldin bada ere, askotan aspergarri eta astuna izaten da. Guzti horregatik egunaren buruan umore txarrez eta …

Sukarra eta umeak: bikote arriskutsua?

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Sukarra izan ohi da, ospitalez kanpoko pediatrian, kontsulta-kasu guztietatik bostetik baten arrazoia, lehenengo postua eztulak duelarik. Datu estatistiko horiez gain, …

Plastikozko motoreak automobiletan

Alargunsoro, F. -

Iparramerikan eta Britainia Haundian saiakuntza-bankuetan plastikozko motoreak probatu dituzte jadanik. Potentzia berdinean ohizkoen erdia pisatzen dute eta isilagoak dira. Gainera …

Lehen animalia hegalariak: Txitxiburduntzi eta sorginorratzak (I)

Altonaga, Kepa - EHUko biologia irakaslea

Txitxiburduntzi eta sorginorratzak garrantzi handiko elementuak dira ur gezetako ekosistemetan. Izan ere, bizitza osoan zehar harrapakariak direnez, zeregin erregulatzaile galanta …

Burdingintzaren arazoak

Rodriguez Ibabe, Jose Maria -

Azken hilabete hauetan egunkarietan altzairugintzari buruz albiste txarrak ez irakurtzea zaila da. Bizkaiko labegaraien etorkizuna kolokan dago eta gainerako lantegien …

COBE satelitea eta Big Bang teoria

Otaolaurretxi, Jon -

COBE sateliteak duela urtebete zeruan dagoen mikrouhinezko erradiazioaren mapa igorri zuen. Gugandik hamabost mila milioi argi-urteko distantziara, mikrouhinezko erradiazio-tenperaturan aldaketa …

Biologia Frantzian XIX. mendean

Bandres Unanue, Luis -

Iraultza frantziarrak eragin zituen aldaketak medio, XVIII. mendearen bukaeran ezagutzari arlo berri batzuk ireki zitzaizkion. Frantziako zientzilariek, XVIII. mendeko pentsakeraren …

Labirintoak

Angulo, Patxi -

Labirinto hitza irakurri bezain pronto, Kreta-ko labirintoaren istorioa datorkigu burura. Istorio horrek hauxe kontatzen digu: behin batean Pasifae erregina zezen …

Albisteak

Emakumeak hies-az kutsatzeko arriskutan

Elhuyar Zientzia -

Hegoafrikako Soweto hirian bizi diren emakumeetan erdiak baino gehiagok HIES gaitza harrapatzeko arrisku bizia du.

Trukaketa biziaren zaindari

Elhuyar Zientzia -

Brasilgo kostaldeko basamortu hareatsuetan sugandilek eta kaktusek bientzat mesedegarri den trukaketa-era bat asmatu dute.

Entzima artifizialak kokainomanoentzat

Elhuyar Zientzia -

Columbia-ko Unibertsitateko Donald Landry doktoreak eta bere ekipoak burututako ikerketa baten arabera, toxikomanoek duten drogarekiko lotura murriz daitekeela diote.

Moskutarrak erradiazioaren beldur

Elhuyar Zientzia -

Segurtasun nuklearrean aditu den Vladimir Kouznetsov-ek esaldi hau esan du: "Moskun funtzionatzen ari diren berrogei erreaktore nuklearrak ixten ez badira, …

Fermat-enak berea egin du

Elhuyar Zientzia -

Andrew Wiles-ek ez du zuzenean Fermat-en teorema frogatu, Tamiyama-Shimura-Weyl-en aierua baizik; duela urte batzuk Fermat-en teorema aieru horren ondorio zela …

Marraskilo pozoitsuak

Elhuyar Zientzia -

Konoak marraskilo haragijale itsastarrak dira; arrain txikiz, zizarez eta beste moluskuz elikatzen direnak.

Hegaztirik azkarrena

Elhuyar Zientzia -

Lurreko hegaztirik azkarrena belatz handia (Falco peregrinus) da. 350 kim/h-ko abiadura lortzen du.

Oxigeno molekularra izarretan

Elhuyar Zientzia -

Scorpius konstelazioko izarren arteko laino batean, orain arte inoiz detektatu gabeko oxigeno molekularraren berri izan da.

Aluminiozko poteak birzikla daitezke

Elhuyar Zientzia -

EEBB-etan edaritarako erabiltzen diren aluminiozko poteen % 70 birziklatu egiten dira, berriro ere poteak eginez. Potea % 100 birzikla daiteke …

Bi-bop, poltsikoko telefonoa

Elhuyar Zientzia -

Joan den apirilaz geroztik, paristarrek zerbitzu berria dute, bi-bop, poltsikoko telefonoa.

Urrea ez da aldaezina

Elhuyar Zientzia -

Gure gizartean urrezko gauzak betirako bailiran hartzen dira, baina Frantziako eta Erresuma Batuko zenbait ikerlarik hipotesi hau hankaz gora jarri …

Jean Baptiste Biot

Azkune Mendia, Iñaki -

Fisikari frantses hau, 1774. eko apirilaren 24ean munduratu zen. Bere ikasketak egin ondoren, 1797. urtean Beauvais-ko eskolan irakasle izendatu zuten …

Tuberkulosi kasuen gorakada azken urteetan

Furundarena Salsamendi, Jose Ramon -

Estatuko Pneumologia eta Kirurgia Torazikorako Elkartean tuberkulosia eta arnas-infekzioak aztertzen dituen taldean egindako azterketa batek dioenez, 20.000 tuberkulosi-kasu gehiago agertzen …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila