2722011(e)ko otsaila
Gai nagusia
Adimen handia: bizitzeko eta identifikatzeko erronka
Adimen handiko pertsonei buruz hitz egiten denean, umeak izaten dira protagonistak. Ez da helduen artean ez dagoela adimen handiko pertsonarik; umeak, baina, beren gaitasunak eta potentzialak garatzeko sasoian daude. Izan ere, adimen-kontuetan, landu eta garatu gabeko potentziala atrofiatu egin daiteke. Aditu batzuek, hala ere, uste dute adimen handiko gisa identifikatzeko gehien erabiltzen diren testek ez dutela umeen potentzial osoa neurtzen. Test horien atzean adimena gauza monolitiko, baterakoi eta lineal moduan ulertzeko joera bat dago.
Erreportajeak
Transbordadoreen gainbehera
Transbordadoreen azken misioak, STS-134, ustez otsailaren 26an abiatu behar zuen. Baina aurreko misioa atzeratu egin zen, eta planifikazioa aztertu behar …
Elkarrizketak
"Pentsamendu zientifiko hori, jakitea orain dakizuna seguru asko gainditua izango dela, hori eboluzioa da"
Eudald Carbonell arkeologo, antropologo eta paleontologo ezaguna da, batez ere, Atapuercako aztarnategiko zuzendarietako bat izateagatik. Hain juxtu, lan horregatik jaso …
Analisiak
Klimari buruzko Cancúngo bilera: neurrizko arrakasta
Markandya, Anil - Basque Centre for Climate Change zentroko zuzendari zientifikoa
Gonzalez-Eguino, Mikel - Basque Centre for Climate Change (BC3) zentroko ikertzailea
Cancúnen lortutako akordioaren bidez --ia ahobatezkoa, Bolivia soilik agertu baita aurka--, egokitzeko eta baso-soiltzea murrizteko aurrerapauso garrantzitsuak egin dira, eta …
Mundu digitala
Sare sozialetan preso
Azken bizpahiru urteotan webean zerbaitek arrakasta izan badu, sare sozialek izan dute. Facebook, Twitter, LinkedIn, Tuenti eta antzekoak haziz joan …
Gogoetan
Aurrera eta atzera denborarekin
Denboran bidaiatzea posible bada, non daude bidaiariak? Argi dago historiaren une honetan ez dugula denboraren makinarik. Asko aurreratu beharko du …
Istorioak
Sophie Germain, ezkutuan matematikari
Paris, 1789. Kaleetan iraultza lehertzen ari den bitartean, 13 urteko Sophie gazteak egunak daramatza etxeko babesetik atera gabe. Aitaren liburutegian …
Atarikoa
Adimenaz
“Neu eta neure ingurugiroa, horixe naiz ni” idatzi zuenean, ez zen ari giza adimenaren neurketaz Ortega y Gasset; hain ederki …
Umore grafikoa
Gai librean
Hemokromatosi heredagarria bertsotan
Aguirre Lobo, Nerea - EHUko Medikuntzako ikaslea
Aranguren Lopez, Iñigo - EHUko Medikuntzako ikaslea
Poster haumedikuntzako 2. mailako Zitogenetika etagiza genetika irakasgairako egin genuen. Gaixotasun genetiko bat aukeratu behar genuen, horri buruzko informazioa landu, …
EURion konstelazioa eguneroko billeteetan
Nieves Acedo, Javier - DeustoTech Computing, Deusto Institute of Technology. Deustuko Unibertsitatea
Dirua, ondasunak eta zerbitzuak trukatzeko oinarrizko baliabidea, faltsutzearen aurka babestua izan da betidanik, ezkutuko zenbait segurtasun-neurri erabiliz. Euro-billeteek, zehazki, faltsutze-asmoari …
Liburutegia
Arrazakeriaren zientzia
Hau ez da Stephen Jay Gould-en liburu ezagunena. Hala ere, Gizonaren neurketa okerra liburuak gai biziki interesgarri bat aztertzen du. …
Albisteak
Itsasertzera isurtzen diren hiri- eta industria-hondakinak kontrolatzeko prozedurak garatu dituzte
Hainbat eremutako egoera ekologikoa aztertu dute prozedura probatzeko Biomarkatzaileak, biosaiakuntzak eta egoera ekologikoaren adierazleak erabilita, hiri- eta industria-hondakinak jasotzen dituzten …
Lurraren berotzeak antzinako euri-oihan tropikaletako dibertsitatea handitu zuen
Zientzialari gehienek aurreikusi dute karbono dioxidoaren mailak gora egin eta Lurra berotzen doan neurrian oihan tropikaletako landareen dibertsitatea murriztuz joango …
Izotz Kuboa, neutrinoak detektatzeko prest
Dagoeneko amaitu dute Hego poloko izotzetan egin duten neutrino-behatokia, Izotz Kuboa. 2004an hasi ziren eraikitzen, eta urte hauek guztiak behar …
Makilak: garraiatzeko objektu arrentzat, panpin emeentzat
Txinpantzekumeek sexuaren araberako erabilera ematen diete makilei Ugandako Kibale Parke Nazionaleko txinpantzeei 14 urtez behatu ondoren, ikertzaileek ondorioztatu dute txinpantzekume …
Unibertsoaren ikuspegi osatuena eman dute argitara
Planck misioaren emaitzak aurkeztu ditu ESAk Planck satelitea 2009an bidali zuten espaziora, unibertsoa arakatzeko uhin-luzera milimetrikoetan eta milimetroa baino txikiagoetan, …
Mediterraneoko marrazo zuria australiarra da jatorriz
Eskoziako Aberdeen Unibertsitateko ikertzaile-talde batek jakinarazi duenez, gaur egun Mediterraneo itsasoan bizi diren marrazo zuri handiek Australian dute jatorria. Duela …
Odoletik, adina
Odoleko globulu zuri batzuk, T zelulak, auzitegi-tresna bihur litezke. Hain zuzen, pertsonen gutxi gorabeherako adina ezagutzeko balio dutela frogatu dute …
Gasolina edo hidrogenoa, aukeran
Volkswagen Polo ibilgailu bat hidrogenoarekin eta gasolinarekin ibiltzeko gai izatea lortu du NUPeko ikerketa-talde batek Volkswagen Polo ibilgailu bat egokitu, …
Hidrogeno-ekoizle berdea eta merkea
Washington Unibertsitateko ikertzaileek hidrogeno-ekoizle apropos bat aurkitu dute: Cyanothece 51142 zianobakterioa. Bakterio hori 1993an identifikatu zuten, Texasko kostan. Gerora egindako …
Txerri transgeniko ekologikoa, merkaturatzen lehena?
Askorentzat transgenesia eta ekologismoa elkarren aurkakoak badira ere, horrela izendatu dute batzuek Enviropig: txerri transgeniko ekologikoa. Izan ere, Kanadako Guelf …
Iberiar penintsulako irasagar- eta mizpira-hazi zaharrenak, Hondarribian
Iberiar Penintsulako irasagarren eta mizpiraren hazi zaharrenak jaso ditu Hondarribian Arkeolanek, CSICeko Arkeobiologia ikerketa-taldeak egindako ikerketaren arabera. Ikerketa horretan, hainbat …
Ezusteko fisioa
Iragarpen guztiei "muzin egin" dien erreakzio bat hauteman dute CERNen Ezusteko fisio bat hauteman dute Genevan, CERNen partikulen fisikako laborategian. …
Pterosauroen hegaldiaren eztabaidan, orain baietz
Eztabaida sutsua dago pterosauroen inguruan. Dinosauro handi horiek hegoak zituzten, baina ez dago argi hegan egin zezaketen ala ez, oso …
Presioa egokia da esnekiak esterilizatzeko
AZTI-Tecnalia zentro teknologikoak frogatu du presio handiko teknologia oso gomendagarria dela hainbat esneki esterilizatzeko, ohiko tratamendu termikoaren ordez. Besteak beste, …
Zergatik du Saturnoren B eraztunak binilozko disko baten antza?
Hiru hamarkadaz, Saturnoren eraztunik distiratsuena eta masiboena denetan misteriotsuena ere izan da. B eraztunak ildo ilunak ditu, eta ildo horiek …
Giza fisiologia farmazilarientzat liburu-proiektua irabazle Agote sarietan
Giza fisiologia farmazilarientzat liburua idazteko proiektua izan da 11. Agote sarien irabazlea. Jon Zarate, Monica Gallego, Enrique Echevarria eta Oscar …
Objektu makroskopikoak "ikusezin" egin dituzte
Bi ikerketa-talde independentek begi hutsez ikus daitezkeen objektuak ikusezin bihurtzea lortu dute, gainean kaltzita-kristal gardenak jarrita. Bietako batek, Singapurko SMART …
Azukreen kimika osoa baldintzatzen duen fenomeno bat azaldu dute
Biomolekulen kimika baldintzatzen duen faktore garrantzitsuenetako bat molekularen beraren hiru dimentsiotako egitura da. Azukreen kasuan, besteak beste, efektu anomerikoan islatzen …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
