271989(e)ko iraila

Erreportajeak

Automobilek eragindako poluzioa

Gasolinazko eta dieselezko motoreak dira oraingoz poluzio-bide garrantzitsuenak. Hala ere, urtetik urtera gogortzen doa poluzioaren aurkako arautegia eta automobil-fabrikatzaileek sistema …

Inmunitate-sistema: kanpoko erasoetatik babestu behar

Azken urte hauetan Inmunologiak aurrerapen handiak egin baditu ere, oraindik gauza asko geratzen dira airean. Gure gorputzak berea zer den …

Sigmund Freud Psikiatra

Psikiatra famatu hau, Moravia-ko Freiberg-en jaio zen 1856.eko maiatzaren 6an. Londresen urtebetez bizi izan zen, minbiziak 1939.eko irailaren 23an mundu …

Ivan Pavlov, munduko fisiologorik ospetsuena

Ivan Pavlov goimailako nerbio-aktibitateari buruzko teoria materialistaren fundatzailea da.

Haurtzaroko istripuak

Gaur egun, eta duela zenbait urtez gero, istripuak dira haur-hilkortasunaren arrazoi lehena eta nagusia, urtebetetik 15 urtera bitarteko umeetan bestelako …

Piriniotako ornodun lehortarrak

Pirinioek, mendiarekin lotutako kiroletarako leku aproposa izateaz gainera, naturaren arlo desberdinetan zaletu direnentzat ere aukera bikainak eskaintzan dituen eremu zabal …

Landareen hilabetekaria. Urria

Uzta-garairik garrantzitsuena dugu urria: Udareak, sagarrak, iran-sagarrak, pikoak, intxaurrak hurrak, gaztainak ezkurrak, pinaziak, mizpirak, basaranak, gurbitxa eta basa fruituak...

Neutrinoa, unibertsoaren gakoa

Atomoaren egituraz ikerlari mordoxkak teoria desberdinak plazaratu izan ditu eta gaur egun ondoko ideia daukagu; atomoa sistema planetarioaren antzekoa da, …

Iraultza kopernikarra

Arabiarren bitartez Europako mendebalderaino Greziatik iritsitako tradizio kosmologiko-astronomikoa bi izenetan oinarritzen zen bereziki. Alde batetik, Aristoteles eta bestetik, Ptolomeon.

Eguzki-aktibitatearen eragina lurrean (II)

Eguzkia izar aldakortzat kontsidera genezake; magnetikoki aldakor edo. Solar Maximum Mission satelitea 1980.aren hasieran jaurti zen Eguzkiaren aktibitatearen azken maximoa …

Lurraren adina

Buffon-ek lurraren adina kalkulatzeko, gure planeta hozten ari den fusio-masa dela suposatu zuen eta hozte-abiadura egokia aukeratuz, Lurraren adina kalkulatu …

Diagrama logikoak (I)

Matematikaren historian zehar irudiak oso baliagarriak suertatu zaizkie matematikariei. Are gehiago esango genuke: gauzak irudikatzeko ezezik zenbait propietate, lema eta …

UEU, Iruñekoa amaitu da aurtengoz

Joan den uztailaren bigarren hamabostaldian UEUk ohizko ekitaldia burutu du Iruñean. UEUren hamazazpigarrena izan da aurtengoa. Uztaileko bero itogarrian murgildurik …

Berriro ere ikatza gas bihurtzen

Aurreko artikulu batean (ikus Elhuyar. Zientzia eta Teknika. 25-26 alea) ikatza likido bihurtzeko egiten ari diren saiakuntzen berri eman genuen. …

Oinarri-aldaketa

Jakingo duzue noski ordenadoreek sistema bitarrean egiten dutela lan, hau izan da hain zuzen ere programa honetan aztertu nahi izan …

Albisteak

EHU-ren berriak

Euskal Herriko Unibertsitateak bere iharduera gizarte osora zabaldu asmoz, Teknologi Transferentziarako Agentzia izeneko erakundea sortu berria du.

Irudiak telefonoz

Joan den ekainean Beijin-en gertatutako istiluen argazkiak telefonoz bidali dira Txinatik kanpora teknika elektroniko berrienak erabiliz.

Jaurtiketa-zentrua Australian

Australiako iparraldeko York Lurmuturra penintsulan kokatu nahi dute sateliteen jaurtiketa-zentru berria.

Hondartzen egoera

Uda ofiziala bukatua da jada eta iskanbila ugari izan da hondartzen garbitasunari buruz.

Hiparkus-en jaurtiketak huts egin

Hiparkus sateliteak huts egin du orbita geoestazionarioa lortzeko saioan.

Neanderthalen hizkuntza

Jean M. Auel idazle iparramerikarraren liburuak interesgarriak, haitzuloetako arbasoen bizimoduari buruzko ideia interesgarriak ematen ditu.

Fusio hotza ez da hil

Institutuaren helbururik nagusiena fusio hotza sakonki ikertzea izango da eta horretarako 40 ikerlari arituko dira lanean.

ADN-aren irudi tridimentsionalak

ADNaren irudi tridimentsionalak lortu dituzte tunel efektuzko mikroskopioaren bidez.

Konpaktuak gora

1988.ean, 1987.ean baino %56 disko konpaktu gehiago saldu da EEBBetan, Japonian eta Europan.

Bostgarren indarra: Akabo!

Mundu osoko fisikariak bostgarren indarrik ez dagoela eta baldin badago oso ahula dela izan da.

Itsas trikuen hazkuntza

Frantziako kostaldeen itsas trikuen produkzioa eta bitartean kontsumitzaileen eskariak gora egin du. Arazoari aurre egiteko itsas trikuen hazkuntza hasi dute …

Altitude-marka

Boeing etxeak eginiko Condor izeneko abioiak, altitude-marka jarri du.

Hegazti homosexualak

Azterketa etologikoek aditzera eman dutenez, hegazti basatien artean homosexualismoa ez da harrigarria.

Adar arazoak

Errinozeronteak hiltzeko arrazoia adarra izanik, Namibiako agintariei errinozeronteek bizirik iraun dezaten bidea adargabetzea izan daitekeela pentsatu dute eta horrelaxe egin …

Espazio-agentzia berria

Munduan DARA izeneko, espazio-agentzia berri bat sortu da.

Kararria martitzen?

Seguruenik jatorri martiztarra duten bi meteoritotan kaltzio karbonatoa aurkitu da.

Kanaleko tunela

Mantxako kanaleko tunelaren lanak aurrera doaz. Alabaina Britainia Haunditik zulatzen hasi zirena espero baino 100-300m atzerago doa, baina, irekitzeko data, …

Erremintarik zaharrenak

Irudiko harri-puskak gure arbasoek eginiko eremintak omen dira.

Gainetako almadia

Oihan tropikaleko zuhaitzen goi-adarrak aztertzeko sistema berri bat da "radeau des cimes" delako hori.

Neptunoren berri

Voyager 2 zunda automatiko iparramerikarra Neptunoraino iritsi da jadanik eta lehenengo datuak lortu ditu.