1802002(e)ko urria
Erreportajeak
Zelula-mintza: zelularen kanpo-erlazioen arduraduna
Izaki bizidun guztiek energia behar dute bizitzeko, eta energia hori elikagaietatik lortzen dute. Guk elikagaiak jaten ditugunean, digeritu eta, odolaren …
Animalia-arrazak: gizakiak bideratutako hautespena
Gizakia, ehiztari-biltzaile izateari utzi eta nekazari bihurtu zen garaian, animaliak etxekotzen hasi zen. Laster, espezie beraren barruan ezaugarri desberdinak zituzten …
Insomnioa: gaueko borroka latz hori
Gau bat lo hartu ezinik, erdi-esna edo erdi-ametsetan, pasatzea ez da inoren gustuko kontua, hurrengo goizean behar bezala atseden hartu …
Idatzizko kazetaritza, arkatzetik auskalora!
Kazetariak sarri askotan eguerdi aldera iristen dira lantokira. Ordenagailua pizten dute, posta elektronikoari irakurketa bizkorra egin, atentzioa eman dien hari …
Ardoa, jakintzaren eta orekaren fruitua
Ardoa deskribatzeko hiztegi zabala da ardogintzaren konplexutasunaren adierazgarri. Baina ardo-mota horien guztien ekoizpena ez da sekula kasualitatean oinarritzen. Ardogintzan faktore …
Fourier-en transformatua
Itsu-itsu sinesten dugu toki estrategiko batean kokatutako sentsore batek egunean milioi bat neurketa egiten dituela, baina ez dakigu zer gertatzen …
Ikusmen artifiziala kobrea birziklatzeko
Urkidi, Leire -
Kable elektronikoen eta telefonikoen kobrea berreskuratzea ez da gauza berria. Baina kobre birziklatua ez da oso purua izaten, ez behintzat …
Txoria bezain hegalari!
André-Jacques Garnerin frantsesa izan zen jausgailuz salto egin zuen lehen gizakia. 1797ko urrian egin zuen lehen jauzia aireontzi batetik. Esperientzia …
Begira, begira, eskurik gabe!
Aurkeztu berri den software bati esker, eskuak erabili gabe teklatuarekin bezain azkar idatz daiteke ordenagailuan. Horretarako, begiradaren laguntza besterik ez …
Gosariko zerealak
Uranga, Ane Miren -
Gosariari, eguneko lehen otorduari, ez zaio behar adinako garrantzirik ematen. Askotan, ohean azken minutuak gozatu ondoren, korrika eta presaka ibili …
Elkarrizketak
Martinez-Arsuaga: "Idaztean ardura handia sentitzen da irakurlearekiko"
Ignacio Martinez eta Juan Luis Arsuaga oso paleoantropologo ospetsuak dira, Atapuercako aztarnategietan egindako indusketengatik. Hala ere, zientziaren dibulgazioaren esparruan ere …
Albisteak
Giza proteoma ezagutzeko lehenengo pausoa
Giza proteoma ezagutzeko egitasmoak urte asko eta asko beharko ditu garatzeko, eta, bidea luzea denez, pausoz pauso joan beharko dute …
Alga gorrien sekretu sexualak
Australiako ikertzaileek alga gorrien ugalketa-prozesua grabatu ahal izan dute lehenengoz.
Komunetako hondakinak koralen kaltean
Floridako harea-uharteetako koralak gizakion gorozkietako bakterio eta birusez josiak omen daude. Urok detektatzea oso zaila denez, Georgiako Unibertsitateko ikertzaileek gizakion …
Fusioa burbuiletan zalantzan
Tennesseeko Oak Ridge laborategikoek, fusio hotza eragitea lortu zutela idatzi zuten aritkulu batean, baina erakunde bereko beste talde bat saiatu …
Behi eroen gaitza gizakia jotzen Suitzan
Behi eroen gaitzaren ondorioz hiltzen ari den jende-kopuruak gora egin du nabarmen. Gizakietara iritsi den behi eroen gaitzaren aldaera berriren …
Mingaina trabatzea nerbio-konexioen errua izan daiteke
Totelek hizketarako zailtasuna izaten dute, eta hori aspalditik ezagutzen bada ere zientzialariek ez zekiten zergatik gertatzen zen zehazki. The Lancet …
Zenbaki lehenak identifikatzeko formula eder, dotore eta harrigarria
Horrelaxe definitu dute adituek hiru ikertzaile indiarrek aurkeztutako algoritmoa. Algoritmoak zenbaki lehenak identifikatzeko balio du. Programa ia perfektua da, baina …
Barra-kodea baino hobea
Ikertzaile batzuek kristalezko txip elektriko oso txikiak egin dituzte supermerkatuetan saltzen diren produktuetan jartzeko.
Botiken dosiak altuegiak dira hasieran
AEBetako eta Herbehereetako bi unibertsitatetan ikerketa bana egin dute, eta ondorio bera atera dute: merkaturatu ondoren, botiken % 20en dosia …
Intsektuek ere egiten dute lo
Hainbat ikerketatan, labezomorroak, eskorpioiak, erleak eta ozpin-euliak itxura batean lo egiten zutela azaltzen, zen, baina ez zegoen froga garbirik. Orain, …
Microsoft-ek onartu egin behar izan du bere produktu erabilienek akats larri bat dutela
Microsoft enpresak, munduko lehen software-egileak, Office-n eta Internet Explorer-en segurtasun-akats bat duela onartu du, hacker-ek Internetekin erlazionatutako Office-ren zatiak erabil …
GIBaren aldaera askoren aurkako txertoa, hurbilago
Hiesaren birusa aldaera asko sortzeko gai da, eta horregatik da hain zaila aldaera guztien aurrean babesa emango duen txertoa lortzea. …
Australia: untzi-izurriaren auka, kontrazepzioa
Urteetan saiatu ondoren, untxi emeak antzutzen dituen birusa sintetizatzea lortu dute Camberrako PAC CRC erakundeko ikertzaileek.
2002ko Fields sariak
Fieldas sariaren irabazleak, Lafforguek, eta Vladimir Voevodsky estatubaturrak izan dira.
Gemini behatoki zibernetikoa
Hawaii-n eta Txilen kokatutako teleskopio bikiek nazioarteko lehen behatoki zibernetikoa osatu dutela iragarri du Estatu Batuetako National Science Foundation erakundeak.
Ekaitzaren erdira sartuko diren hegazkinak
AEBetan prest dute Altus, ekaitzen erdira sartuko den hegazkin robotikoa.
Umetoki-transplante arrakastatsua saguetan
Suediako Goteborg Unibertsitateko ikertzaileek egin duten lanaren ondoren, baliteke egunen batean umetoki-transplantea posible izatea.
Arroza eta metanoa
Adituen ustez, atmosferan dagoen metanoaren % 10 arroz-sailetan sortzen da; landare hori hazten den zoruan ugaria da metanoa ekoizten duten …
Nanokristal preziatuak hondakinetan
Purdu Unibertsitateko ikertzaile-talde baten ustekabeko aurkikuntza bati esker, materialak gogortzeko nanokristalak erabili ahal izango dira kostu ekonomiko handiegirik gabe.
Sagu-obuluak in vitro heltzea lortu dute
Ugaztun emeek, jaiotzen direnean, milioika obozito dituzte obulutegian. Heltze-prozesua oso konplexua da; beraz, in vitro egitea benetan da zaila. Nature …
Bakterioa ala kameleoia?
Bakterioek barneko egiturak pareta berezi baten bidez babesten dituzte, eta pareta horren osagaiek baldintzatzen dute bakterio bakoitzaren portaera.
Bihotz-biriketako bizkortze garaian aorta okluitzeko baloia
Nafarroako Unibertsitate Publikoan aorta okluitzeko baloiaren teknika txerrietan esperimentatu dute. Jasotako emaitzen arabera, bihotz-biriketako bizkortze-mugimenduetan burmuinera eta bihotzera iristen den …
Botikekiko erresistentea den GIB birusak gora egin du
Estatu Batuetan egindako azterketa baten arabera, 1995 eta 2000 urteen artean asko emendatu zen botikekiko erresistentea den birusarekin kutsatutako jende-kopurua.
12.000 fotograma segundoko
800 kilometro orduko abiadura lortzen duen kamera berria agertu da merkatuan. Milisecond du izena.
Hezur-mentuak hobeto eransteko tratamendua
Untxie eginiko hezur-mentuen barnean talka-uhinen tratamenduak baskularizazioa erabat areagotzen duela ohartu da F. J. González Iruñeko medikua.
Erradiografiak egiteko sistema berria
Karbonozko nanotutuak erabilita, Ipar Karolinako Unibertsitateko zientzialari-talde batek erradiografiak egitea lortu du.
Transgenikoekin kutsatzea ona da inguruko landareentzat
Ohio-ko Estatu-unibertsitateko ikertzaileek genetikoki eraldatu zituzten ekilore batzuk, izurriteen aurkako babesa emango zieten gene bat sartuz.
Lehoi emeei ar txima-luzeak eta beltzaranak gustatzen zaizkie
Science aldizkarian AEBetako Minnesotako Unibertsitateko zoologoek argitaratu duten ikerketa bati esker jakin ahal izan da lehoi arraren ilajearen koloreak eta …
Zelula ametatik neurona motorrak lortzeko errezeta
AEBetako Columbia Unibertsitateko ikertzaileek zelula amak neurona motorrak bilakatzeko behar den nahaste molekular zehatza asmatu dute.
Argiaren polaritatearen bidezko komunikazioa
Zuntz optikoak argia hartzen du komunikazioaren euskarritzat, hau da, uhin elektromagnetiko bat. Gregory VanWiggeren eta Rajarshi Roy fisikari estatubatuarrek uhinaren …
Jakintza hedatuz
Esklerosi anizkoitzarentzat jomuga terapeutiko berriak
Esklerosi anizkoitza nerbio-sistema zentralari eragiten dion gaixotasun sendaezina da. Gaixotasun larri honek burmuineko eta bizkarrezurreko substantzia zuriari eragiten dio, mielina …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
