181988(e)ko abendua

Erreportajeak

1988ko Nobel Sariak

1988.eko medikuntza eta fisiologiazko ,

Hegazkin espaziala

Iparrameriketan NASP (National Aero Space Plane) deritzon proiektua onartu dutenez gero, hegazkin espazialaz asko hitz egiten da. Oraingoz ordea, proiektu …

Antimateria fikzioa ote?

Jakina denez XX. mendearen hasiera aldean ALBERT EINSTEINek Erlatibitate Teoria-ren bere "Teoria Berezia" (1905) eta "Teoria Orokorra" (1916) izeneko ikerlanak …

Espazioak anitz berri

Espazioaren konkista edo esplorazioari buruz berri asko izan ditugu azken hilabeteotan: onak batzuk eta ez horren onak besteak.

Baserri informatizatua

Nekazaritza-sailaren ekintzen barnean, Luis Mari Etxeberria nekazal injinerua baserritarren gestio-lanetan ordenadoreak izan dezakeen garrantziaz aritu zen.

Irakurlearen txokoa. Abendua

Erromatar zenbakiekin nola egiten ziren (edo dira) eragiketak?

B hepatitisaren aurkako txerto berria

Hepatitisa gibeleko erasana da; hantura-zeinuak ezaugarritzen duen erasana hain zuzen. Gaur egun usuena Hepatitis BIRALA da, baina badira hepatitis bakterianoak …

Pagoetako parkea

Ezaguna da gure Euskal Herrian dagoen natura aldetik aberats diren txokoen ugaritasuna. Eta jakina, hauetako asko ia ezezagunak dira gehienentzat. …

CD-ROM: Edukiera erraldoia duen disko txikia

Ordenadore pertsonaletarako informazio-metagailu iraultzailea dugu CD-ROM (Compact Disk-Read Only Memory) delako hau. Musikako Compact Disk-en itxura eta tamaina berbera ditu. …

Euskal Herriko urodeloen ugalketa

Urodelo –edo Caudata– ordenean bildutako arrabio eta uhandreek, 300 espezie baino gutxiagoz osoturiko taldea eratzen dute, guztiak ipar-hemisferioan bizi direlarik. …

Videotex sistemaren etorkizun hurbila

Zenbait datu-basetan kokatutako informazioa telefono bidez konektatutako terminaletatik kontsultatzea ahalbidetzen duen sistema informatikoa da.

Ordenadorea lagun, testu-zuzenketan

Edozein testuk –honek ere bai, noski– izan du argitara aurretik zuzentze prozesu bat edo beste. Denok ezagutzen ditugu zerbait inprimarazitakoan …

Mikroinformatika eta zenbait komunikazio-arazo

Informatika, ordenadorea, mikroprozesadoreak, ... arrunt bihurtzen ari diren hitzak ditugu. Teknika horietan oinarriturik, hamaika aplikazio daukagu jadanik kalean. Ondorengo orrialdeetan, …

Lengoaia naturalaren ordenadore bidezko aplikazioak

Inprentaren sorkuntzak hizkuntzaren tratamendua eta zabalkuntza irauli zuen moduan, mende honetan sortu den ordenadoreak horren pareko iraultza dakar. Etxeparek ospatu …

Egitura espazialak: Euskal enpresa bat onenen artean

Seul-eko Olinpiadak bukatu ondoren, "Bartzelona 92" slogana ia egunero azaltzen da ikusentzunezko komunikabidetan. Hori dela eta, Bartzelona prestatzen ari da …

Ameriketarekiko antzinako harremanak

Inken kronikek diotenez, 1526. urte inguruan Eguzkiaren seme zen Huayna Kapak inka edo jainko biziak, itsasoaren beste aldetik itsasuntzi bitxi …

Arrain-zopa gustokoa baduzu, asma ezazu zerekin egina dagoen

Ezagunak izango dituzu jadanik aldizkari, egunkari etab.etan agertzen diren jokoak (dameroak, gurutzegramak, letra-zopak, etab.). Hemen aurkezten dizugun programa honek, letra-zopak …

Simulazioa fabrikazio-prozesuetan

Gaur eguneko industriak, ekipamendu berrien agerpenaren eta gero eta konplexuago nahiz garestiago den makineriaren eragina jasaten du. Egunetik egunera sakabanatuago …

Izotzaren energia: gas-hidratoak

Izotza erreaz energia ateratzerik badagoela baten bati esanez gero, Santa Agedan sartzeko moduan gaudela pentsatuko luke. Izotza ez dugu erreko, …

Zientziaren Historia: Unibertsitateak eta ekolastika

Unibertsitateak eta eskolastika Erdi Aroan sortu ziren zientzia tratamendu berri baten beharrean zegoelako.

Irudikeriak?

Bizi garen mundu honetan izaki guztiok, bai bizidunok bai bizigabeok, hiru dimentsio ditugu: altuera, zabalera eta lodiera, hauetakoren bat nulua …

Albisteak

Ugaztunen urtea

Animali espezie berrien bilatzaileentzat, 1.988.a ugaztunen urtea izan da. Animali espezie berriak aurkitzea ez da harrigarria. Ugaztun berriak aurkitzea ordea …

Paris, Texas, ...

Parisen gauza ikusgarri asko dago: Eiffel dorrea, Pompidou Zentrua, Louvre museoa eta abar luzea. Parisen lurrazpian geologoek aurkitu dutena baieztatzen …

Ziklotroirik indartsuena

Munduko partikula-azeleratzailerik indartsuena lanean hasi berri da. K 800 izenekoa, Estatu Batuetako Michiganeko unibertsitatean dago.

Three Mile Island

1.979.ean Three Mile Island zentral nuklearreko bigarren erreaktoreak istripu larria izan zuen. Zentral honen jabeak, GPV Nuclear Corporation izeneko konpainia …

Nuklearra nola gorde?

Baltikoko Kostaldean Stockholm-etik 140 km-ra, itxura arrunteko etxe batzuek munduan bakarra den instalazioa ezkutatzen dute.

Artritisaren jatorria

Antza denez, artritisak Mundu Berrian izan zuen jatorria eta gero Mundu Zaharrera pasatu zen.

Zuhaitzak aldatu mundua freskoagoa izan dadin

AES konpainia elektriko iparramerikarrak 52 milioi zuhaitz aldatuko ditu Guatemalan, berak eraikitako zentral elektriko batek atmosferara isuritako karbono(IV) oxidoa orekatzeko.

Alexandria urpean?

Hogeitabatgarren mendean Mediterranioaren ur-maila igotakoan Venezia eta Alexandria hiriak izan daitezke lehenengo biktimak. Planetaren berokuntzaren ondorioz ur-maila gora egiten ari …

Dortoka bitxia

Zuntz asko duten dietak osasunerako oso onak direla diote medikuek. Sasikareta, Karibeko dortoka, zuzen-zuzen jarraitzen zaie aholku horiei eta beira-zuntza …

Odol artifiziala

Organoen transplantea, erloju-kontrako lasterketen modukoa da. Bihotzak, hildako gorputik atera ondoren, lau orduz bakarrik dirau berriro erabilia izateko baldintza onetan.

Sexua eta tenperatura

Hegazti eta ugaztunengan kromosomek markatzen dute jaioberriaren sexua. Odol hotzeko animalietan (arrain eta narrastietan esaterako) ordea, horrelakorik ez da gertatzen.

Ongarri fosfatatuak

Janarien lizunekin erlazionatuta dauden penizilina gisako onddoek nekazariek erabiltzen duten ongarri-kantitatea %10eraino murriz dezakete.

Leningradoko hondamendia

Leningradoko Zientzi Akademian, 1.714.ean sortu zen liburutegi handia dago.