1792002(e)ko iraila

Erreportajeak

Itsaso Hila: Bizi-bizirik dagoen lakua

Itsaso Hila ez da itsasoa eta ez dago hila. Itsas mailatik beheren dagoen laku oso gazia da, eta dituen ezaugarri …

Eskola-porrota gainditzeko

Eskola-porrotaren zifrak urtetik urtera beldurgarriagoak dira geure artean. Duela gutxi kaleratutako inkesta batek dioenez, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako (DBHko) laugarren urtea …

Babes erradiologikoa... ezinbestekoa

Ezer gutxi dakigu gure eguneroko bizitzan hainbat eta hainbat gauzatarako erabiltzen diren isotopo erradioaktibo eta erradiazio-iturriei buruz, oro har. Hori …

Zer da soinu digitala?

Bidaia batean, herri txiki bateko zineman sartu nintzen. Eserlekuak zaharkituak zituen, eta tokia ere ez zen inolaz ere atsegina: duela …

Hain txarra da kolesterola?

Aspalditxotik, kolesterola sendagileen eta fisiologoen mundutik atera eta jende guztiarentzat egin da ezagun neurri batean: analisi kliniko arruntetan azaltzen da …

'Estatu poliziala'

Hilketak, tortura eta espetxeratzeak, horiek lirateke erregimen totalitaristen ezaugarrietako batzuk. Baina horrelako portaerak gizakiek soilik erabiltzen dituztelakoan bazaude…, oker zaude. …

Hiru dimentsioko inprimagailua

Ez da zientzia-fikzioa; Idelt enpresan pieza berriak egiten laguntzen duten hainbat sistema erabiltzen dute, eta, ordenagailuan pieza bat diseinatu ondoren, …

Gizonezkoentzako pilula antisorgailuak: zergatik ez?

Carl Djerassi kimikaria dugu jaiotzak kontrolatzeko pilulen aita. Produktu horri buruz hausnarketa zientifiko eta moral ugari egin du, eta oraindik …

Zaharrak berri

- Huston, Atlantis deika, txanda.
- Hemen Huston, zer duzue? Txanda.
- 386 txipa hondatu zaigu eta ez daukagu ordezkorik. …

Likopenoaren ahalmen antioxidatzailea

Gaur egun asko hitz egiten da zenbait substantzia eta janariren ahalmen antioxidatzaileaz, baina, lehenik, garrantzitsua litzateke honako hau argitzea: zergatik …

Elkarrizketak

Jose Antonio Maiz: "Milaka enpresa ari dira lanean PCentzako gauzak egiten Intel-en inguruan"

Elhuyar Kultur Elkartearen lanetan ere parte hartu zuen garai batean. Donostiako fisikaria da, eta bere ibilbide profesionalaren hasieratik zirkuitu integratuetan …

Albisteak

Organo sentikorra... krokodiloena

Krokodiloak ez du nagusiki begiekin 'ikusten'; erabat sentikor diren orbanak ditu ahoaren inguruan, eta baita ahoaren barruan ere.

Ekialde Ertaineko metal-fabrikarik handiena

K. A. 2700 urte inguruan funtzionamenduan zegoen metal-fabrika bat aurkitu dute Jordania hegoaldean.

Bakterioak airearen bidez ere komunikatzen dira

Bakterioek airearen bidez komunikatzeko gaitasuna dutela frogatu du Britainia Handiko zientzialari-talde batek.

Moore-ren legeari eusteko

Princeton Unibertsitateko Stephen Chou irakasleak transistore txikiagoak egiteko sistema berria iragarri eta Nature aldizkarian eman du haren berri.

Planeta erraldoi jaioberria

Jupiter, Saturno eta Urano bezalako gasezko erraldoi bat detektatu dute Estatu Batuetako ikertzaileek gugandik 320 argi-urtera.

Lurra gaztea zeneko arroka eta bizia

Txinako iparraldean 2,5 milioi urteko arrokak aurkitu dituzte.

Axoi berririk ez neurona zaharretan

Stanford Unibertsitateko zientzialari-talde batek neuronetan axoi berriak sortzea galarazten duten mekanismo berri baten zantzuak aurkitu ditu.

Uste baino loredun landare gehiago

Lurrean lorea duten 422.000 landare-espezie omen daude. Orain arte adituek uste zuten loredun landare-espezieak 270.000 eta 320.000 artean izan zitezkeela, …

Barioi berri bi?

Protoien eta neutroien taldeko bi partikula berri aurkitu dituztela iragarri dute Fermilab laborategiko fisikari batzuek.

Izar gazteak detektatu dira uste ez zen tokian

Espazioko Hubble teleskopioak eta Lurreko VLTk biltutako irudiei esker, astronomoek jakin ahal izan dute izar gazteak ere badaudela.

Mamut baten enbrioia, Siberian

Ob ibaiaren arroan mamut baten enbrioiaren behe-masaila aurkitu dute. Enbrioiak 15 aste inguru zituen ama hil zenean, hau da, haurdunaldiaren …

Argia 'ikusten' duten proteinak identifikatu dituzte

Duela gutxi, erloju biologikoan parte hartzen duen proteina-multzo bat identifikatu dute AEBetako Darmonth Unibertsitateko ikertzaileek.

Iparraldeko ibis burusoilaren kolonia berri bat aurkitu da

Iparraldeko ibis burusoila Geronticus eremita desagertzeko zorian dagoen espeziea da. Orain, Siriako erdialdean aurkitu dute beste kolonia bat.

Ikusmen-arazoak aztertzeko teknika berria

Zientzialari batzuk optika egokitzailea izeneko teknika erabiltzen hasi dira betaurrekoetarako eta lentilletarako preskripzioak kalkulatzeko.

Gene-terapiaren aplikazio arrakastatsua

Sistema immunitario akastuna zuten bi haur sendatu ahal izan dituzte gene-terapia aplikatuta.

Itsas txakurrak, mehatxatuta

Herbehereetako Danimarkako itsas txakurren artean birus bat ugaritzen ari dela iragarri dute zientzialariek.

Artroskopia ala plazeboa nahiago?

New England Journal of Medicine aldizkarian kaleratu den ikerketa baten arabera, belauneko artroskopiak eta gezurrezko ebaketak emaitza berak lortzen dituzte.

Espazioko teknologia 1 formulako lasterketetan

Britania Handiko Grand Prix 1 formulako lasterketan, Mclaren etxeak Europako Espazio Agentziaren (ESA) laguntza jaso zuen.

Bi tximino-espezie berri Amazonasen

Brasilgo Amazonas Aztertzeko Institutu Nazionalean lan egiten duten primatologoek bi tximino-espezie berri aurkitu dituzte.

Kerosenozko motor berriak NASAko koheteentzat

NASA kerosenoa erreko duen motorra diseinatzen ari da.

Nanopartikulen diseinu berriak

Urrezko nanopartikulen gradiente bat osatu dute silizezko azal baten gainean.

Tenperaturarekin jokatzen duen itsasgarria

Berotzean askatu eta hoztean itsatsi egiten den materiala aurkeztu dute Pennsylvania-ko ikertzaileek Journal of the American Chemical Society aldizkarian.

Txerri-gibela jan eta dopatu!

Ikerketa baten arabera, txerri-gibela jaten duten atletek positibo emateko arriskua dute antidoping kontroletan.

Spamak telefono mugikorretan

Spamak, nahi gabe jasotzen diren mezuak, nardagarriak eta nahasgarriak izan ohi dira posta elektronikoa erabiltzen dutenentzat.

Saguaren espermaren multzokatzea

Harry Moore biologo ingelesak aurkikuntza bitxia egin du: saguaren espermatozoideak elkarri lotzen zaizkie emearen baginan aurrera egiteko.

Inprimagailuak matxurak aurreikusten

Gaur egungo inprimagailuek tinta edo papera amaitzen zaienean abisua ematen dute. Aurrerantzean, inprimagailuek berek matxurak noiz izango dituzten ere ohartaraziko …

Australiarren eta estatubatuarren klima-aldaketari buruzko proiektua

Australiak eta Estatu Batuek negutegi-efektua eragiten duten gasen erabilera murrizteko proiektua iragarri dute.

Gereziondoak berehala bereizteko metodoa

Zaragozako Frutagintza Unitateko Ignacio Hormaza ikertzaileak gereziondoak bereizteko metodo genetikoa garatu du.

Zelula amak edozertarako

Azken urteotan, gaixotasunen sendabidea zelula amak erabiltzea izan daitekeela esan dute ikertzaileek.

Aspaldiko ezagunarekin topo egin dute berriro

Tanzanian, 70 urtez desagertuta egon den katajineta ikusi da berriro. Lowe katajineta gandorduna, 1932an ikusi zen azkeneko aldiz.

Jakintza hedatuz

Natura 2000, etorkizunerako erronka

Habitat izenez ezagutzen den 1992ko 92/43/EEE arteztaraua, habitat naturalen, faunaren eta floraren kontserbaziorako sortutako legedia da. Arteztarau hori eta Hegaztien …