1772002(e)ko ekaina
Erreportajeak
Katedral zaharraren mintzoari adi
Dirudienez, ondare historikoa modan dago, eta udaletxe askotan dago altxor horiek gordetzeko egitasmoren bat. Hortaz, zenbait eraikuntza historiko zaharberritzen ari …
Landare haragijaleen mundu ezezaguna
‘Landare haragijaleak’ entzutean gure irudimena martxan jarri eta izaki beldurgarriak irudikatzeko joera dugun arren, errealitatea guztiz bestelakoa da. Gehienek landare …
Zaborra: arazo benetan ‘globala’
Gizakiak betidanik sortu ditu hondakinak: egindako tresna eta gaiak behin eta berriro erabili ondoren eta beste ezertarako balio ez dutenean, …
Zer daramazu zabor-poltsan?
Demagun kontzientzia ekologiko gutxi duzula, gaikako bilketarik ez duzula egiten. Eta etxean sortutako zabor guztia poltsa berean sartzen duzula. Demagun …
Bidaia zabortegiaren erdigunera
Aurreko artikulua irakurri baduzu, jakingo duzu egunero sortzen duzun hondakin kilotik 800 gramo zabortegira joaten direla. Gizakiak bizilekutik urrun metatu …
Birziklatzea, abantailak denontzat
Lehen, zaborra poltsa bakarrean jasotzen zen. Orain, aldiz, dena bereizi egiten dugu etxean: zabortegia ematen du gure etxeak. Gainera, gauza …
Plangintzak diseinatzeko garaia da
Hondakinen kudeaketa, urarenarekin batera, erakunde publikoen buruhauste nagusietakoa da; eta ez da gutxiagorako. Zabortegiak lepo beteta eta zaharkituta daude, eta, …
Hondakin elektriko eta elektronikoak
Egunero entzuten dugu gailu elektroniko berriren bat agertu dela merkatuan, azken belaunaldiko telefono mugikor berria edo bizitza antolatuko digun ordenagailu …
Jende gutxi zientziaren kalean
Interesatzen zaizkizu zientzia-gaiak? Ulertzen dituzu? Nondik jasotzen duzu zientzia-gaiei buruzko informazioa? Gizarteak zientzialarien lana kontrolatu behar du? Eta ba al …
Badator aire konprimituzko autoa
Ingurumenak gero eta gehiago kezkatzen gaituen aro honetan era askotako ‘auto garbiak’ kaleratu nahi izan dira. Auto elektrikoak, eguzki-energia erabiltzen …
Ondo gosaltzearen garrantzia
Gaur egungo gure elikaduraren akats nagusietako bat hauxe da: egunean zehar ez ditugu otorduak ongi banatzen (gutxi gosaltzen dugu, bazkaria …
Tunguskako objektu kosmikoa, XX. mendeko misterioa
1908ko ekainaren 30a “Goizeko zazpiak inguruan, etxearen kanpoaldean nengoen jarrita. Bat-batean, zerua bitan zatitu zen eta iparraldeko basoaren gaineko zerua …
Kablerik gabe Internetera konektatuta
Ordenagailu eramangarrien merkatua zabaltzen ari da. Baina zertarako erosi ordenagailu eramangarria Internetera konektatzeko etxeko edo lantokiko bulegoan jarrita egon behar …
Zainzuri edo esparragoa
Uranga, Ane Miren -
Zainzuria Afrikatik eta Ekialdetik etorritako landarea da.
Duela 6000 urte baino gehiago lantzen zuten egiptoarrek, eta horien bidez iritsi zen …
Elkarrizketak
Adolfo López de Munain: “Identifikatu dugun genea familia oso baten lehenengoa baino ez da”
Donostia Ospitaleko ikerketa-talde batek epilepsia sor dezakeen gene baten mutazioa identifikatu du. Aurkikuntza garrantzitsua da, mota horretako geneak ez zirelako …
Albisteak
Aqua satelitea: Lurreko ura zerutik
NASAk beste satelite bat jarri du orbitan, Lurretik 705 km-ra.
‘Memoriadun’ plastikoak medikuntzan
Science aldizkarian argitaratu denez, berotzean jatorrizko itxura berreskuratzen duen plastiko biodegradagarriak hainbat aplikazio izan ditzake medikuntzan.
Hilekoari lotutako migrainaren zergatia
Jakina zen juxtu hilekoa hasi aurretik estrogeno-maila bat-batean jaisten dela eta hori migrainarekin lotuta dagoela. Zein da, ordea, estrogenoen eta …
‘Ipuin-kontalaria’, hil egin da
Urtarrilean, Stephen Jay Gould Euskal Herrian izan zeneko berri eman genuen Elhuyar Zientzia eta Teknika aldizkarian. Orain, ordea, bost hilabete …
Teknopolis saioak Robotikerren sarien aipamen berezia jaso du
Robotikerrek kazetaritza sariak banatu ditu eta Elhuyarrek prestatu eta ETBk eskaintzen duen Teknopolis saioak epaimahaiaren ohorezko aipamena jaso du.
TECNALIA aurkeztu da
Inasmet, Labein, Robotiker eta Azti teknologia-zentroek TECNALIA, Europako 5. teknologia-korporazio garrantzitsuena, sortu dute.
Antibiotikoak sortzeko aukera berriak
Streptomyces coelicolor onddoaren genoma argitu dute Britainia Handian.
Haurdun gelditu nahi izanez gero, lehenbailehen hasi
Human Reproduction aldizkari ospetsuan argitaratutako azterketa baten arabera, bai emakumezkoen bai gizonezkoen ugalkortasuna uste baino lehenago hasten da jaisten adinarekin.
Lehorreko oinatzik zaharrenak
Britainia Handiko eta Kanadako ikertzaileek inoiz aurkitu diren lehorreko oinatzik zaharrenak topatu dituztela uste dute.
Gasolinaren gehigarri berria
Txinako Tianjing-eko Unibertsitateko Yiling Tian kimikariak eta bere lankideek DMCa karbonatoa ekoizteko modu berri eta garbia aurkitu dute.
Zeolitazko iragazkia iturriko ura garbitzeko
Texasko Unibertsitateko ikertzaile-talde batek zeolita mineralezko iragazkia prestatu du eta, haien esanean, birusen % 99 eta E. coli-en % …
LCD pantailak iraultzaren atarian
Etorkizuneko etxeetan pareta arrunten ordez ukitu sinple batekin kolorez aldatzen diren kristal likidozko paretak izan genitzake.
EM-aren irudiak garbiago
Erresonantzia magnetikoa (EM) egiteko erabiltzen diren agente kimikoen inguruan ikertu, eta irudi garbiagoak lor daitezkeela ondorioztatu du Italiako kimikari-talde batek.
Bularreko haurren bat-bateko heriotzaren erruduna
Europako mikrobiologia klinikoari eta gaixotasun infekziosoei buruzko biltzarrean jakinarazi dutenez, Escherichia coli bakterioaren toxina batek eragiten du jaioberrien heriotza.
Aurten fitoplankton gutxiago dago Antartikan
Dagoeneko hasi dira martxoan Antartikako Ross itsasoan askatu zen icebergaren ondorioak nabaritzen. B-15 deituriko iceberga, bere tamaina dela eta.
Aurrerapausoak nanoteknologian
Nanoteknologia bidez sortzen diren objektuek nanometro batzuk besterik ez dituzte neurtzen. Horiekin lan egitea, beraz, ez da batere erraza.
Itsaso zabaleko olatuen nondik norakoak aztertzen
San Frantziskoko Scripps Ozeanografia Institutuak itsaso zabaleko olatuek kliman eta itsas korronteetan zer eragin duten ikusteko lehen pausoak eman ditu.
X izpiek pulsar baten existentzia nabarmendu dute
Gure galaxiaren erdialdetik iritsi den X izpizko zorrotada batek pulsar baten existentziaren berri eman du.
Unibertsoaren masaren % 20 neutrinoak dira
Hori dio, behintzat, Cambridge-ko Unibertsitateko zientzialari-talde batek. 160.000 galaxiaren hiru dimentsioko mapak egin dituzte, unibertsoa zenbateraino den ‘leuna’ ikusteko.
Meningitisaren diagnosi azkar bezain zuzenak
Britainia Handiko hainbat ikertzailek meningitisaren eragileak bereizteko test azkar bat asmatu dute.
Quark-izarra ote?
NASAko astronomoek quark-izar bat ikuskatu dutela diote; izan ere kilometro gutxi batzuetako oinarrizko partikulen masa bat da eta gure Eguzkiak …
Diamantea ez da elementurik trinkoena
Elementurik trinkoena bitxietan ez, baizik eta zenbait boligrafo eta orratzen muturretan dagoela iradoki du Kaliforniako ikertzaile-talde batek.
Neuronen heriotza kontrolatzen duen hartzailea
Burmuineko infartuaren ostean neurona asko hiltzen dira. Hainbeste neurona hiltzearen zergatia argitu nahian, neuronen bizitza eta heriotza kontrolatzen duen hartzaile …
Amphioxus-aren ondare genetikoa
Amphioxus-a zentimetro eskas batzuk dituen itsas zizarea da. Washingtongo Unibertsitatean izaki horren genoma aztertu dute, ornodun eta ornogabeen arteko …
Eguzkitiko neutrinoen misterioa azaltzea lortu dute
Kanadako Sudbury Neutrino Observatory-ko, teleskopioan, oso purua den 1.000 tona ur astun erabiltzen dute, eta hori dela eta, elektroi-neutrinoak …
Landare loredun zaharrena
Ezagutzen diren landare loredunen fosil zaharrenak aurkitu dituzte Txinan. Taldearen barruan bi espezie bereizi dituzte: Archaefructus sinensis eta Archaefructus lianogensis …
Balearen entzumen-sistema berezia
Bale handiek igerian egiteko duten erraztasuna berezitasun anatomiko batengatik omen da.
Saguaren genoma deskodetua eta edonoren esku
Saguaren Genoma Sekuentziatzeko Partzuergoak saguaren genoma deskodetu duela iragarri du.
Jarri zure ordenagailua klima aztertzen
Hurrengo 50 urteetan klima zenbat aldatuko den jakiteko climateprediction.com proiektua abiarazi dute Britainia Handiko ikertzaileek.
Dinosauroen eboluzioa aztergai
Bristolgo Unibertsitateko paleontologo-talde batek 277 dinosauro-espezie ebolutiboki erlazionatzen dituen zuhaitz erraldoia osatu du.
Elhuyarren berriak
www.basqueresearch.com plazaratu dugu!!
Gure garaia etengabeko aldaketek definitzen dute, zientzia eta teknologiaren garapenak bultzatutako aldaketek, hain zuzen ere. Aldaketa horiek egunero gertatzen dira, …
Jakintza hedatuz
Atapuercako geologia aztertzen
EHUko doktore eta Geologia Saileko irakasle Arantxa Aranburu historiaren ezkutukoak aurkitu nahian dabil Atapuercan, Juan Luis Arsuagaren zuzendaritzapean.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
