171988(e)ko urria

Erreportajeak

Antzinako objektuak faltsifikatzea

Torrontegi, E. -

Antzinako objektuak ez dira beti hain zaharrak eta hain perfektuak. Museo Britainiarrak baditu faltsifikazioak aurkitzeko tresna egokiak.

Ulla-Førre: urari potentzia ateratzeko bidean

Aizpurua Sarasola, Joxerra -

Norvegia-ko eskualde honetan lakuak urtegi bihurtuz eta tunelen bidez komunikatuz, zentral hidroelektriko izugarria osatzen ari dira. Baina, erabilitako teknologiak lan …

Martitz-en konkistarako eragozpenak

Arregi Bengoa, Jesus -

Martitzeratzeko proiektua aipatzerakoan, antzeko bidaia bakarra (gizakia Ilargira eraman zuena alegia) erreferentziatzat hartzeko arriskuan gaude, planeta gorrira joateko gainditu behar …

Zenbait joko

Angulo, Patxi -

Oraingo honetan zenbait joko azalduko dizugu. Joko hauek zuk zeuk egin ditzakezu; bai kartoiz, bai zurez eta bai plastikoz.

Sudurreko trenkada desbideratua

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Sudurreko trenkada desbideratzea ez da estetika-arazoa soilik; ezta gutxiagorik ere. Oso kasu berezia izan ezik, alderantziz gerta daiteke, h.d. estetika …

Iguanodonak, Euskal Herriko lehen ornodunak?

Martinez Lizarduikoa, Alfontso -

Errioxan egindako ikerketen arabera, Europako dinosauruen oinatz fosilen aztarnategirik garrantzitsuenean aurki gaitezke.

Arantzadi elkartekoekin solasean

Martinez Lizarduikoa, Alfontso -

Donostiako Arantzadi Zientzi Elkarteko Geologi Saila, azken urteotan Errioxako Dinosauruak aztertzen ari da. Beren lanak MUNIBEn argitaratu dituzte; Zientzi Elkarteko …

Larre berriak hegoamerikako lur elkorretan

Tapia, Xipitri -

Kolombiarrek, hegoamerikar gehienen antzera, behi-haragia nahi dute jateko. Baina, aziendarentzako larre onak oso urri dira Hegoamerikako leku tropikaletan. Herri hauetako …

Linotipiak aspaldi hil ziren

Oilarra, A. -

Gauza jakina da inprenta-munduak azken 20-30 urteotan itzelezko iraultza izan duela. Garai bateko linotipia zokoratua gelditu da. Fotokonposizioa izan zen …

Kantauriko mendiak, ezagutu beharreko parajea

Barandiaran, Mariaje -
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea

Euskal Herria lurraldez txikia izanik ere, bazter ezezagunak baditu oraindik. Gaur azalduko duguna, Kantauriko Mendikatea alegia, horietako bat da. Errioxa …

MIR estazioa, lurraren inguruko espazioaz baliatzeko pake-bidea

Eguskitza, Joxe -

Mir estazio espazialari buruz aipamenak egin aurretik, gogora ditzagun bera sortu ahal izateko ezinbestekoak izan ziren estazio espazialak; "Saliut" estazioak …

Penizilinak hirurogei urte

Juandaburre, B. -

Alexander Fleming ikerlari eskoziarrak penizilina (antibiotikotan lehenengoa) aurkitu zuen 1928.ean. Aurkikuntza honen inguruan mitifikazio handia egon da. Nola gertatu zen …

Kolesterola eta gure osasuna

Gonzalez, Edorta -
Garcia, Oscar -

Herri industrializatuetan gertatzen diren heriotzen erdiaren erantzule,
arteriosklerosisa dugu. Eritasun honen ezaugarririk nabarmenena,
arteriatako hormetan kolesterola metatzea da.

Irakurlearen txokoa. Urria

Agirregabiria, Juan M. -

Einstein-en Erlatibitate Orokorraren teoriak dioenez, Grabitatea masa bakoitzaren inguruko espazio/denboraren kurbadura lokala da. Horregatik Unibertsoa 4 dimentsiokoa litzateke, baina denak …

Karga-hegazkinik handiena

Otaolaurretxi, Jon -

Sobiet Batasunean karga-hegazkinez arduratzen hasi zen lehenengotakoa, Oleg Antonov izan zen. Diseinatzaile hau 1950. urte inguruan, kargak garraitzeko hegazkin berezien …

Ingurugiroarekiko eraginaren ebaluazioa

Iraeta, Xabier -

Beste zenbait gaitan bezala ingurugiro-arazoetan ere atzeratuak gaudela begi-bistan dago. Horrek froga handirik ez duela behar esango genuke, baina ideia …

Ea adierazpen egokia lortzen duzun

Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Lizaso, Pili - Informatika Saila

Oraingo honetan zenbaki-joko batekin gatoz berriro. Nahikoa sinplea da, baina entretenigarria, eta oinarrizko eragiketak praktikatzeko egokia izan daitekeela uste dugu. …

Iruñea, Euskal unibertsitarien topaleku

Oilarra, A. -

Joan den uztailaren bigarren hamabostaldian Udako Euskal Unibertsitatearen XVI. ihardunaldia ospatu zen.

Elkarrizketak

Santiago Jimenez-ekin elkarrizketan

Martinez Lizarduikoa, Alfontso -

Santiago Jimenez Garcia, Iberduero-ko Mineralogi eta Paleontologi Saileko delegatua da. Duela 150 milioi urte Lurrean hedaturik zeuden dinosauruenganako zaletasun handia …

Albisteak

Luis Alvarez hil da

Elhuyar Zientzia -

Luis W. Alvarez fisikari californiarra irailaren batean hil da Californiako Berkeley hirian.

Termiten errekorra

Elhuyar Zientzia -

Termitek egiten dituzten buztinezko habiak, ikusgarrik, eta oso handiak dira.

Irish conection

Elhuyar Zientzia -

Kristo aurretiko XVII. mendean, 1628. urtean, sumendi-leherkerta izugarria gertatu zen Egeo itsasoan dagoen Santorini irlan.

Mirandaren gainazala

Elhuyar Zientzia -

Uranoren Miranda izeneko satelite harrigarria, izotz-forma bereziz osatuta omen dago.

Industriaren osasuna

Elhuyar Zientzia -

Joan den mendean, 1843.ean prezeski, Justus von Liebig kimikari handiak, herri baten osasun ekonomikoa ezagutzeko ekoizten zuen azido sulfurikoaren kantitateari …

Kontuz garoarekin

Elhuyar Zientzia -

Euskal Herriko larretoki eta belardi asko garoz estalita daude. Garoa bestalde, arrisku-iturri izan daiteke bere inguruan lanean diharduten langileentzat (artzain, …

Izokinaren hazkuntza

Elhuyar Zientzia -

Duela zenbait urte izokina zenbait pribilejiatuk bakarrik dasta zezakeen, eta jendartean kolore arrosako arrain haragitsu hau jan ahal izatea, ongi …

Marka berria

Elhuyar Zientzia -

Marka berria lortu da eguzkitiko energiaren konbertsioan. Zeramikazko panel bat erabiliz 1 000ºC baino tenperatura altuagoak lortu dira Almeriako eguzki-zentralean.

A zer astelehena

Elhuyar Zientzia -

Astelehena, biharamuna edo ajea izenaz ezagutzen da gure artean alkohol asko edan ondoren izaten den buruko mina. Gure ezagun batek …

Aral itsasoa desagertzear

Elhuyar Zientzia -

Aral itsasoa Sobiet Batasuneko hegoaldeko basamortuen erdian kokatzen da. Munduko lakurik handienetakoa izatetik gatzak estalitako lurralde antzu izatera pasa liteke …

Kontuz txikiekin

Elhuyar Zientzia -

Kontuz! Kokai igela munduko animaliarik pozoitsuena da.

Sexu-arazoak

Elhuyar Zientzia -

Gizakiak aurrez aurre kopulatzeko duen ohiturak 10 milioi urte izan ditzake, herpes-aren birusez egin berri den ikerketa batek aditzera eman …

Lakuak arriskutan

Elhuyar Zientzia -

Kanada eta EEBBen artean muga egiten duten laku handiak, Superior, Huron eta Michigan lakuak alegia, arrisku bizian egon dira EEBBak …

Itsuak ezin ikusi

Elhuyar Zientzia -

Buffalo-ko unibertsitateari esker, itsu izatea edo ikusmen txarra izatea ez da anatomia ikasteko oztopo izango.

Lurrikararen aurrean

Elhuyar Zientzia -

Hurrengo 30 urtean Californian lurrikara hondatzaileren bat gertatzearen posibilitatea %50ekoa da.

Munduko tunelik handiena

Elhuyar Zientzia -

Japonian zulatu berri duten tunel batek, 53'9 km-ko luzera du; munduko luzeena hain zuzen ere.

XIONICSi ongi etorriarekin batera agur mikrofilmeari

Elhuyar Zientzia -

Bukatu dira jadanik dokumentu-bilketarako MIKROFILMAZIO-sistemak zituen zailtasun eta eragozpenak.

Disko gogor eramangarriak

Elhuyar Zientzia -

Plus Developement Corporation-ek ohizko disko gogorren antzeko errendimendu eta gidagarritasuna eskaintzen duen disko gogor higigarriko sistema kaleratu du.

INSET, testuetan grafikoak txertatzeko programa

Elhuyar Zientzia -

INSET, testu-tratamendurako edozein programaren posibilitateak osatzen dituen programa da. Programa hau memorian egoiliarra da eta menuen bidez erabiltzen da.

POWERPOINT. 2. Bertsioa

Elhuyar Zientzia -

Mikrosoft etxeak oraintxe iragarri berria du Powerpoint-en 2. bertsioa; Apple Macintosh-en inguruan aurkezpenak egiteko programarik salduena.

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila