1231997(e)ko iraila
Erreportajeak
Europako biodibertsitatea ikusmiran
Faulks, John -
Europako hegazti-espezien % 38 desagertzeko arriskuan dago gaur egun; guztira, 195. Itxura guztien arabera, nekazaritzako praktika batzuek eragin zuzena dute …
Odol-transfusioak eta Doping-a
Gizakia betidanik bere errendimendua handitzen saiatu da, lanean, gerran, kirolean. eta abarrean. Horretarako erabilitako metodoak aspaldidanik ezagunak dira (farmakoak, drogak …
Udazkenarekin batera depresioa
Udazkenarekin batera, udaberrian gertatzen zen bezalatsu, depresio-kasuak ugariagoak izaten dira eta gaixoberritze gehiago gertatzen dira lehendik ere gaixotasun honek jota …
Argien eraginez… etorkizun iluna ipurtargientzat
FITXA TEKNIKOA
Ipurtargi arrunta
Montreal 87 Euskal Herria 97
Aurten eta hil honetan, CFCen erabilera murrizteko hitzarmena sinatu zeneko 10. urteurrena da. Montrealgo protokoloa eratu zen horretan eta mende …
Montrealdo ituna eta gero...
CFC izenaz ezagutzen ditugun substantziak batez ere aerosoletan (propelente edo langargailu gisa), hozkailuetan hozkarri moduan edota aparra sortzeko erabiltzen diren …
Ozonoa, arazo manipulatuegia
Estratosferako ozonoaren arazoa politikoki ia amaituta dagoen gaia dela esan badaiteke ere, ez da horrela gertatzen maila zientifikoan. Batzuontzat argi …
Andeetako koka: kaltegarria ala onuragarria?
Rubayo Dominguez, Javier -
“Koka” hitza “hauts zuri” kontzeptuarekin dago loturik. Nerbio-sistemaren kitzikagarri da. Koka-kontsumoa galarazita dago hainbat estatutan; salmenta eta trafikoa, berriz, are …
Koka eta kokaina
Rubayo Dominguez, Javier -
Kokaina koka-hostoetatik erauzitako alkaloidea da. Anestesiko lokal bezala erabiltzen da eta drogamenpekotasuna eta ondorio toxiko larriak sortzen ditu.
Chaccheo-a
Rubayo Dominguez, Javier -
Koka-hostoa mastekatzearen ohituraren jatorria ezezaguna eta oso zaharra da. Andeetako herrietan chaccheo du izena. Hori da fonetikoki gaztelaniari legokiokeen soinua3. …
Koka eta narkotrafikoa
Rubayo Dominguez, Javier -
Kolonbia, Brasilen ondoren, munduko bigarren kafe-ekoizlea da eta landare horren merkataritzak legezko diru-sarreren ia erdia sortzen du. Baina kokainaren “merkataritza” …
Debekatutako landare sakratua
Koka-hostoa mendetan zehar erabili izan da Andeetako herrietan, elikagai zein sendagai bezala. Baina ketxua eta aimara herrietan izan duen arrakastak …
Inmunologia kokainaren aurkako borrokan
Drogazaletasuna gure gizarteak sufritzen duen arazo nagusietako bat da.
Honen aurrean zientzilariek badute zer eginik, eta hortantxe ari dira aspaldidanik. …
Bergarako Erret Mintegia
Historia luzea, emankorra eta, dudarik gabe, interesgarria du Bergarako Erret Mintegiak. Aldizkariari izena eman dioten Elhuyar anaiek, esaterako, bertan eman …
Bitaminak: bizitzako txinpartak
Uranga, Ane Miren -
Antzinean zenbait medikuk elikadura-ohitura desegoki batzuk hainbat gaixotasunekin zuten harreman zuzenaz ohartu ziren. Hori dela eta, VII. mendean beriberia saihestea …
Zurgagailua
1901ean estatubatuar batek Ingalaterrara egindako bidaian alfonbren hautsa kentzeko makina probatu zuen. Makinaren eginkizuna honako hau zen: lurreko hautsari putz …
Albisteak
Pianoa matematiken lagun
Kaliforniako Unibertsitatean egindako ikerketa baten arabera, matematiketan erraztasuna izateko pianoa jotzen ikastea mesedegarria da.
Ekaitza iragartzea zaila da
Ozeano Atlantikoaren iparraldean jaio eta garatzen dira zurrunbilo antzeko depresioak. Horiek gehienetan euria ekartzen dute Europara eta batzuetan ekaitz suntsigarriak …
Eremu magnetikoa saiodian aztertuz
Enstein-ek zioenez, Lurraren eremu magnetikoaren sorrera da gaur egun Fisikak ebatzi gabe dauzkan bost arazo nagusietako bat.
Askatzen den gerrikoa
René Rochon asmatzaile frantsesak gerrikoa automatikoki askatzeko sistema prestatu du.
Lastotik papera
Frantziako Mosa lurraldeko EMC 2 kooperatiba lau urtez aritu da ikertzen zerealen lastotik paper-orea atera asmoz.
Argazki-kamera digital berriak
Ricoh DC-2 argazki-kamera digital berriak lehiakideak hautsiko dituela dirudi.
Hendrik Antoon LORENTZ
Fisikari nederlandarra Arnhem herrian sortu zen 1853an. Leidengo Unibertsitatean fisikan doktoratu zen eta bertara itzuli zen 1878an fisika teorikoa irakastera.
Minbiziaren aurkako bide bat: programatutako nekrosia
Bihotzeko zenbait gaixotasunetan parte hartzen du zelulen programatutako nekrosiak eta minbizian aditu diren zientzilariak erakarri egin ditu fenomeno horrek.
Akainen erasoa
Duela gutxi oso bakana bazen ere, azkenaldian Europan gero eta ugariago dira akainek transmitituriko entzefalitisaren kasuak. TBE (Tick Borne …
Asian suizidio-kopuru handiena
Osasunerako Mundu Erakundeak eta Estatu Batuetako Harvard-eko Unibertsitateak egindako ikerlan baten arabera, Txinan eta Asiako beste estatu batzuetan beren buruaz …
Lentila berri miragarriak
Australia, EEBB eta Suitzako ikertzaileek, polimeroak konbinatuz lentila berri batzuk egitea lortu dute.
Suntsitu al ziren benetan dinosauruak?
Paleontologiaren helburuetako bat bizitzaren eboluzioa, hau da, espezieak nola sortu eta desagertu diren ikertzea da eta lortutako informazioa Eboluzioaren Teorian …
Automobil elektrikoa turistentzat
Britainia Handiko Jersey irlak industriarik ez du eta ingurugiroa zaintzeaz arduratzen dira. Automobilek eragiten duten poluzioa ere murriztu egin nahi …
Marrazoen erasoak
Marrazoen kontrako POD (Protective Oceanic Device) izeneko sistema elektrikoa prestatu du Hego Afrikako Durban hirian marrazoak ikertzeko dagoen Natal Sharks …
Beste elefante bat?
Kaliforniako San Diego-ko Unibertsitateko Richar Barnes-ek ADNa analizatuta bi elefante-barietateak erabat espezie desberdinak izan daitezkeela iradoki du.
Harkaitz-zokogunetako iratze dilindaria: Iturri-belar arrunta
FITXA TEKNIKOA
Iturri-belar arrunta
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
