1041996(e)ko otsaila
Erreportajeak
Hale-Bopp, mende honetako ikuskizuna ote?
Astronomiako azken aurkikuntza Hale-Bopp kometa da. Mende honetako kometarik distiratsuenetakoa izango dela esaten da. Halley kometa baino distiratsuagoa? Benetan mendeko …
Erronka berriak kimikan 1996
Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
2.000 urtetik askok uste baino hurbilago gaude jadanik. Zenbaki mitikoa errealitate ukigarri bihurtu da, etorkizuna gaur delarik. Mende berriaren atarian, …
Melatonina: egia ala gezurra?
Hamaika gaitz sendatzen omen ditu, gauza onak eta bertuteak besterik ez omen dauzka, zahartze-prozesua modu ikusgarrian atzeratzen omen du. Omen, …
Maltzurra bezain polita: ANBULU GAIZTOA
Irakurleak gogoratuko du apika iazko otsailean genero bereko lilipa (Narcissus bulbucodium citrinus) aztertu genuela eta oraingorako genero bereko …
BETIZUA, bertako abeltzantzaren altxorra GALZORIAN
FITXA TEKNIKOA Betizua
Euskal Herriko kostaldea (XI): Gipuzkoako itsaslabarrak
Lapurdi eta Gipuzkoako muga judizialean gaude. Aurrera edo atzera eginez gero, alde handia legoke gure azterketan. Izan ere, bi aldeetako …
LINDANOA, Kaosaren eta irtenbidearen artean
Larrañaga, Jon -
Kolore zuri edo arreska izan ohi du egoera puruan. Gehienetan ordea, lurrarekin edota hondakin-mota askorekin nahasirik ageri ohi da. Bere …
Euri-oihan tropikala, bizitzaren oparotasuna (eta II)
Aurreko artikuluan, oihan tropikalak zer diren, eta nola sailkatzen diren ikusi genuen, eta oso aberatsak direla. Baina ekosistema bat ulertzeko, …
KAROBIAK, Karea lortzeko labeak
Laborantzako lurren kalitatea hobetzen zuen kare biziaren erabilera oso hedatuta egon zen gure lurraldean mende honen erdialdera arte. Karobiak kararria …
Marx-en aurretikako Sozialismoa: Utopikoak
Sozialismo hitza ia batera agertzen da Ingalaterran eta Frantzian, 1830eko hamarkadan, alegia. Hasierako aipamenetan bere esangura oso iluna da eta …
Biziaren jatorria, Ehun urteko historia: Oparinetik gaur arte
Lamarck ikerlari frantsesak XVIII. mendean lehenbiziko eboluzio-teoria azaldu zuenean, eboluzioaren kontzenptua aurkeztu zuen. Bere teoriaren arabera, inguruak izaki bizidunen itxura …
Irrati-difusioa
Zientzia eta teknologia urratsez urrats aurreratzen doaz eta beren eragina gure eguneroko bizitzan begibistakoa da. Makina bat ordu piztuta dirauen …
Oihartzunaren erabilpen bat
Aurreko lantxoan oihartzuna zer den azaldu genuen eta oraingoan, bere aplikazio baten berri emango dugu. Fenomenoa betidanik ezagutu izan bada …
Albisteak
Salba dezagun helioa
Helioaren erabilpena gero eta handiagoa da eta ondorioz, helio kontsumoa %10 hazi da azken urteotan. Helioaz baliatzen den industriak gero …
Uraren poluziorako irtenbide berria
Uraren poluzioari irtenbide merkea eta erraza eman ahal izango zaio etorkizunean. Uste horretakoak dira EEBBetako Cape Cod-eko ikerketa-zentruan poluzioaren aurkako …
Plastiko ekologikoa
Erabilpen handiko tresnak egiteko erabiltzen den plastiko ekologikoa merkaturatzeko prest daude jadanik eta laborategian lortutako emaitzak errealitatean berrestekotan, etorkizuneko plastiko …
Lurrikarak eta uhinak: erlaziorik ote?
Kaliforniako lurrikara hura aurrikusi zuen ikerlariarentzat fenomeno erabat bitxia izan zen. Izan ere, lurrikara gertatu baino egun batzuk lehenago, behe-frekuentziako …
Zer gertatzen zaie neutrinoei?
Uste baino luzeago joko du neutrinoen sekretuak argitzea. Edozein iturrira joz gero, neutrinoak kargarik eta masarik ez duen oinarrizko partikula …
Agustin Fresnel
Fisikari frantses honen lana aipatzen denean Young-en laguntzaile fina izan zela nabarmendu ohi da. Fresnel 1788an jaio zen Chambrais-en. Haurtzaroan …
Emakume haurdunak malariaren menpe
Malaria oso hedatua dagoen herrialdeetan, haurdun dauden emakumeek osatzen dute arrisku-talderik garrantzitsuena. Nairobin (Kenia) lanean diharduen ikertzaile-talde estatubatuarra ohartu denez.
Aldaka-hausturei aurrea hartuz
Aldaka babesteko diseinu berria egin du Harvard Unibertsitateko ikertzaile-talde batek. Eraginkortasun-testak adituen oniritzia jasotzen badu, hirugarren adinekoen osasun arazo larrienetariko …
Ebakuntzak hiru dimentsiotan
Giza gorputzaren barrua arakatu eta ebaketak egiten dituzten kirurgilariei lana erraztuko zaie hemendik aurrera kasko berezi bati esker. Kaskoa buruan, …
Doping-a: arazo mediko edo legala
Gaur jorratuko dudan gaiak ez du zerikusirik, nagusiki bederen, kirol-mota horrekin, kirola lanbidetzat dutenekin baizik. Horientzat, goi-mailako kirolarien artean dagoen …
Bidasoa, mitoaren amaiera
Duela gutxi arte, Euskal Herriko inguru asko eta asko sakratutzat jotzen ziren edo behintzat, begirune handiko tokiak ziren. Izen batzuk …
Etorkizuna gaurdanik hasita
Birziklatzea eta berrerabiltzea ez da jadanik ekologistek maiz antolatu izan dituzten kanpaina entzutetsuetako lelo hutsa. Etorkizunean iraun ahal izateko, baliabideak …
Zilioforoak, animali erreinuko partaide berriak...
Nature aldizkariak bere abenduko alean iragarri zuenez, Kopenhageko Unibertsitateko Peter Funch eta Reinhardt Mobjerg Kristensen zientzilariek filum berri batean sailkatu …
... eta krokodiloak desagertzeko zorian?
Horrela gerta daitekeela ohartarazi dute bederen, Kolonbia eta Venezuelako biologo talde batek. Izan ere, Orinoko ibaiko krokodilo-populazioa asko urritu dela …
Entzutea ikustea baino hobe
New York-eko Cornell Unibertsitateko ikertzaileek ordea, baleak ikusteko ez baina bere soinuak entzuteko aparatua garatu dute. Teleskopio akustikoak gizakiaren ikusmenak …
Mikaren habian kukua
Espainiako kuku mottodunek espeziea babesteko, Mafiaren tankerako trikimailua darabilte. Hala adierazi dute behintzat animalien jokabideak aztertzen dituzten Kopenhage Unibertsitateko ekologistek.
Irrati-transmisoreak meategietan
Meategietan istripuak, leherketak edo lur-jauziak direnean kanpoan dauden lankideek lurrazpian zenbat meatzari eta zehazki non dauden jakin ahal izango dute. …
Jostailuak baino gehiago
Sega jostailu-enpresa ezagunak EEBBetako Sri International erakundeari eskatutako ikerlanaren xedea: errealitate birtualak umeengan sor ditzakeen osasun-ondorioak aztertzea, alegia. Helburua jostailu …
Birus berriaren agerpenaz kexu
Ordenadoreak maiz erabiltzen ditugunok hain maitekiro zerrendatzen ditugun birusei buruz ari gara, noski eta zorigaiztoko albistea plazaratzeko arrazoia oraingoan: Word …
Eraztunik ez Saturnon
Hamabost urtetik behin gertatzen den prozesua dela medio, Saturnoren posizio erlatiboa aldatu egiten da gure begiekiko. Horrela, Saturnok bere eraztunak …
Artizarra, inoiz baino ederrago
EEBBetako Geologia Institutuan osatu dute irudikapen hori eta bertan atzeman daitezke Artizarraren bailarak, mendiak eta sumendiak. Zehaztasun-maila hori lortu ahal …
Unibertsoaren azken mugetan
Unibertsoaren azken muturreraino gizakia ailegatzeak ametsa izaten segituko du tarte luze batean. ESO, European Southern Observatory erakundean unibertsoaren azken mugetan …
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
