1031996(e)ko urtarrila

Erreportajeak

Euri-oihan tropikala bizitzaren oparotasuna (I)

Arturo Elosegi Irurtia - Ekologiako katedraduna

Garai bateko naturalista esploratzaileek berebiziko istorioak kontatzen zituzten tropiko hezeei buruz, hango oihanen oparotasunaz txundituta. Izan ere, euri-oihan tropikalez landa, …

Ezagupen soziologikoaren egituraketa (I)

Bandres Unanue, Luis -

Gaur egungo soziologia metodologia modernoaren bidez egiten den gizarteari buruzko gogoeta baino ez da. Beraz, soziologiak dakarren berrikuntza metodologian datza, …

Ebola: basoetan ezkutaturik?

Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

lazko abenduan Ebolaren berri izan genuen berriro. Zaharrak berri, pentsatuko du norbaitek, baina oraingoan oker dabil. Izan ere, Gaixotasunen Kontrolerako …

Presta gaitezen negurako

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Oraintxe hasi behar genuke negu partean hain usuak eta molestoak diren osasun-arazoen kontra neurriak hartzen, gure gorputza, larruazala nahiz ilea …

Mendiko ziztada: Ote Zuria

Terés, Joxepo -

Espezie honek beste hainbatekin batera osatzen duen leguminosoen familia oso dibertsoa eta ugaria dela esan behar dugu. Genero horretako bi …

Antso bekainzuria: erregerik txikiena

Elosegi Irurtia, Migel M. -

Ez al da bitxia Europa osoko hegazti txikiena "erregetxo" izenaz ezagutzea? Pisua 5 gramo eta bere luzera ez da 8-9 …

Euskal Herriko kostaldea (X): Lapurdiko itsaslabarrak

Estonba Mintxero, Mikel -

Atturriren bokaletik Miarritzeko San Martin lurmuturraren itsaslabarretaraino, Euskal Herriko kostaldea Landetako kostalde haretsuaren jarraipena da. Hemendik aurrera ordea, zenbait itsasadar …

Dibertsitate ekologikoa: zer da eta zerk sortzen du?

Larrañaga, Jon -

Dibertsitate hitza sarri erabiltzen da gaur egun, biodibertsitatearena, ingurune naturalari buruzko arazoez, edo horren kontserbazioaz ari den edonork ia derrigor …

Matematika eta natura

Angulo, Patxi -

Harrigarria gerta daiteke naturak sortzen dituen formek eta matematikan aztertzen direnek antza handia dutela egiaztatzea.

Birusaren estrategiak zelulak inbaditzeko

Nieva, Jose Luis -

Infekzioa burutzeko, birusek beren informazio genetikoa, ostalariak diren zelulen barnera sartu behar dute. Gaur egun, gripe, hepatitis edota HIESaren gisako …

Telebista

Irureta Azkune, Onintza -

1873. urtean George Carey estatubatuarrak selenioaren propietate fotoelektrikoak aurkitu zituenetik, irudien argia elektrikoki distantzia batera igortzeko modu teorikoa lortu zuen. …

Elkarrizketak

Windows 95, euskarari leihoak irekiz

Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa
Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Merkea, erraza eta edozeinek erabiltzeko modukoa. Horiexek dira Windows 95 sistema eragilearen abantaila nagusiak. Euskaldunok laugarren bat gehitu beharko genuke …

Albisteak

Argia eta bizidunok

Elhuyar Zientzia -

Bizidunon iharduera ziklikoen zergatia azaltzeko bide berria urratzen ari da New Hampshir-eko ikerlari-talde bat.

Bakterioak osasunaren alde

Elhuyar Zientzia -

Malaysiako Unibertsitateko ikerlariek eman dituzten datuen arabera, hartzidura elikadura-arazoak saihesteko biderik eraginkorrena izango da etorkizun hurbilean.

Luma zirudien baina bakterioa da

Elhuyar Zientzia -

Fosilen artean lumaren bat antzematea ez da batere ohizkoa. Britainia Haundiko bi paleontologoen iritziz behinik behin.

Trafikoa eta drogak

Elhuyar Zientzia -

Trafiko-istripuak gero eta arazo larriagoa da gazteen artean. Aditu-batzordearen iritziz, droga desberdinen eraginpean gidatzea arrisku-faktorerik handienetakoa da.

Identifikazioa, ikerketaren giltza

Elhuyar Zientzia -

Bakterioak identifikatzea uste baino zailagoa da. Eragozpen horretaz oharturik, bakterioen informazio genetikoa sailkatzen duten "gene-txartelak" sortzeko ahaleginetan ari dira Georgiako …

Joseph Fourier

Kaltzada, Pili - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Matematikari frantziar hau Auxerre-n jaio zen 1768an. Matematikaren garapena gidatu duten ekarpenak egin eta gero, Parisen zen zen 1830.ean.

Bioaniztasunaren galera: egunez eguneko Mururoa

Nuñez-Betelu, Koldo -

Gaur egun Ozeano Barearen erdian Frantziako Gobernuak aurrera daramatzan saio nuklearrekin lagun asko txit kezkaturik gaude. Zuzenean edo saiheska planeta …

Pestizidak, ugalketaren etsai

Elhuyar Zientzia -

Zenbait intsekturen kontra masiboki erabili izan den DDT izeneko intsektizida giza osasunarentzat kaltegarria da oso.

Alzheimerraren hirugarren eragilea

Elhuyar Zientzia -

Alzheimer gaixotasuna, diagnostiko-bidez atzemandako gaixotasunaren agerpen desberdinetan zein genek eragiten duen aztertzen dihardu makina bat ikerlarik.

HIESa eta sendabideen konbinazioa

Elhuyar Zientzia -

HIESaren birusek kutsatutako pertsonen bizi-itxaropenak hasieratik ezarri zaien tratamenduarekin lotura zuzena du. Britainia Haundiko ikerlari-talde batek eman ditu datuok ezagutzera.

Zundaren on-gaitzak

Elhuyar Zientzia -

Gorputzeko hodi edo barrunbe batean likidoren bat sartu edo ateratzea ahalbideratzen dute zundek.

Ingurugiro-heziketa

Alvarez, Josetxo -
Martinez de Lagos, Kepa -
Fernandez, M. -

Hirurogeigarren hamarkadan gizartean hasi zen ingurugiro-kezkaren prozesu luze eta etengabekoari erantzuna eman nahi izan dio Hezkuntza Sistemak Ingurugiro-heziketaren bidez.

Itsas zaldiak ere mehatxupean

Elhuyar Zientzia -

Urtero 20 milioi itsas zaldi arrantzatzen dira Asian. Ez zarete harrituko beraz, itsas zaldia desagertzeko bidean dagoen animalia dela esaten …

Pinatubo eta koralak

Elhuyar Zientzia -

Israel-go ikerlari-talde batek baieztatu duenez, eztandaren ondoriozko berotasuna labarekin batera hedatu zen itsas azalean zehar eta eztanda gertatu zen lekutik …

Ongi etorria Pirinioetara!

Elhuyar Zientzia -

Pirinioetatik albiste pozgarria heldu zaigu berriki. Aspe eta Ossau bailaretan hartz arrearen kume bat jaio zen pasa den udaberrian.

Gure osasunaren izenean

Elhuyar Zientzia -

Etorkizuneko droga edo sendabideen ikerketak uste baino eragin kaltegarriagoak ekar ditzake epe ertainera.

Izurritea kontrolaezina da jadanik

Elhuyar Zientzia -

Australian aspaldikoa da untxien aurkako borroka, baino iazko azaroaz geroztik, kontrolik gabe hedatzen ari den izurritearen beldur dira.

Romeo eta Julieta

Elhuyar Zientzia -

Argazkian ikus dezakezun tximinoa indridoen familiako sifaka bat da. Durham-go Unibertsitateko biologoek Romeo izenaz ezagutzen dute.

Filmeak eta eskanerra

Elhuyar Zientzia -

Hollywoodek, laser bidezko eskaneatze-sistemaz baliatuz, filmeko bost aktore nagusien ordezko elektronikoak erreproduzitu ditu.

Ikusi eta entzun, dena batera

Elhuyar Zientzia -

Laster izango dugu soinu, testu eta irudiak aldi berean telefono-hari bakarretik igorri edo jasotzeko aukera.

Urazpitik elkartuta

Elhuyar Zientzia -

Orain arte kontinenteen arteko komunikaziorako sistemarik hoberena satelitea izan badugu ere, fibra optikozko kable berriei esker, lehen baino hamar aldiz …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila