3132014(e)ko azaroa

Erreportajeak

Amniozentesiak, ezinbestekoak direnean baino ez

Gaur-gaurkoz, ezinbestekoa da haurdunei proba inbaditzaileren bat egitea, amniozentesia kasu, ziurtasun osoz jakiteko umekiak anomalia kromosomikoren bat duen edo ez. …

Elkarrizketak

“Rosetta oso berezia da: espazioan leiho bat izatea bezala da”

Rosetta misioaren une garrantzitsuenetako baten bezperetan egin du hitzordua Elhuyar aldizkariak misioan parte hartzen duen ingeniari batekin, Ander Martinez de …

Analisiak

Botika bioantzeko berrien erronka

Botika bioantzekoak generikoen baliokide konplexuak dira. Merkatuan sartzen hasi dira, eta badirudi eragin handia izango dutela osasun-sisteman datozen urteetan. Botika …

Mundu digitala

Teknologia haptikoa, ukimen-interfazeen feedbacka

Makinekiko interfazeetan, oraintsu hizketa bidezko aginduak apur bat erabiltzen hasi garen arte, eskuak izan dira sarrera-bide nagusia (edo bakarra?): teklatua, …

Lekukoak

“Lehen minbizia heriotza zen; orain, berriz, minbizi-mota batzuk kroniko bihurtzea lortu dugu”

Arrate Plazaolak, beste batzuek bezala, esan du galderak zailak iruditzen zaizkiola, bai lekuko izateko gonbidapena jasotzean (telefonoz), bai galderak erantzuten …

Istorioak

John Michell, izar ilunak

Mundua pisatzeko makina bat. Hura izan zen John Michellek, Thornhilleko erretoreak, sortu zuen azkena. Eta, seguru asko, baita inoiz sortu …

Atarikoa

Egun handiaren atarian, gertu

Azaroaren 12an gertatuko da. Rosettaren Philae modulua zundatik askatuko da, eta 67P/Churyumov-Gerasimenko kometan lur hartuko du. Lurretik 450 milioi kilometro …

Umore grafikoa

Gai librean

Eta eguna gau bilakatu zen... Talesek iragarria?

Duela 26 mende, gerra bizi eta parekatu bat ari zen gertatzen Asia Txikian, lurraldearen agintea lortu nahian. Bost urteko guda …

DSM-5 gidako nortasun-nahasmenduen tresnak balioztatzen

Medikuntzaren historian zehar, beti egon da gaixotasun mentalen sailkapen bat egiteko beharra. DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental …

Albisteak

Haustura hidraulikoaren hondakin-urak jo dituzte Estatu Batuetan izandako lurrikaren eragiletzat

Coloradon eta Mexiko Berriaren arteko Raton Arroan izandako lurrikaren azterketa bat egin dute Estatu Batuetako gobernuaren Gelogia Zerbitzuko ikertzaileek, eta …

Bizia, ezker ala eskuin, zerbaitengatik?

Biziaren eboluzioari buruzko galderetako bat da ea zergatik diren molekula biologikoak ezkerrak ala eskuinak. Molekula asko dira kiralak, hau da, …

Lehen molekula adarkatua izarrarteko espazioan

Astrofisikariek, lehen aldiz, molekula organiko adarkatu bat detektatu dute izarrarteko espazioan, isobutironitriloa. Aurkikuntza hiru talderen arteko lankidetzaren ondorioa da: Max …

Merkataritza eta prostituzioa: hiesa hedatzeko gakoak XX. mendearen hasieran

XX. mendearen hasieran, hiesa sortzen duen birusaren hainbat aldaera igaro ziren txinpantzeetatik gizakietara. Aldaera haietako bat besteak baino azkarrago hedatu …

Lurreko uraren parte bat Eguzkia baino zaharragoa da

Lurrreko uraren parte bat Eguzkia bera baino zaharragoa dela ondorioztatu du nazioarteko ikertzaile-talde batek, simulazio baten bidez. Simulazioaren emaitzen arabera, …

Garunaren GPSa aurkitu dutenek jasoko dute Medikuntzako Nobel Saria

Karolinska Institutuak jakinarazi duenez, aurten hiru ikertzaileren artean banatuko dute Fisiologia edo Medikuntzako Nobel saria; erdia John O'Keefe neurozientzialariak jasoko …

LED argi urdinean oinarritutako argi-iturria asmatzeagatik, 2014ko Fisikako Nobel saria

Isamu Akasaki eta Hiroshi Amano japoniarrek eta Shuji Nakamura japoniar jatorriko estatubatuarrak jasoko dute 2014ko Fisikako Nobel saria, Suediako Zientzien …

Mikroskopia nanoskopia bihurtu zutenentzat 2014ko Kimikako Nobel saria

Eric Betzig eta  William E. Moerner estatubatuarrak, eta Stefan W. Hell errumaniar jatorriko alemaniarra saritu ditu Suediako Errege Akademiak, eta …

Labar-artearen jatorriari buruzko teoria ezbaian

Indonesiako Sulawesi uharteko kobetan aurkitutako labar-artea munduko zaharrenetakoa izan daiteke, Nature aldizkarian argitaratu berri duenez Indonesiako eta Australiako ikertzaile-talde batek. …

Itsas hondoaren mapa berria

Orain arte ezagutzen ez ziren milaka urpeko mendi eta itzalitako sumendi agertu dira Science aldizkariak argitaratu duen itsas hondoaren mapa …

Tomatea, gizakiak moldatua

Nature Genetics aldizkarian argitaratu duten ikerketa batean 360 tomate-landareren genomak sekuentziatu dituzte. Landare horien artean badira basatiak eta komertzialak, eta …