3092014(e)ko ekaina

Erreportajeak

Txernobylgo txoriak erradioaktibitatera egokitu dira

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

2010eko udaberrian, Txernobylgo zentral nuklearreko hondamendia gertatu eta 24 urte geroago, ikertzaile-talde batek sareak zabaldu zituen segurtasun-eremuaren inguruko hainbat lekutan. …

Matematika, garuna ezagutzeko tresna

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

"Nire garunaren funtzionamenduaren emaitza naiz"; hala dio Pedro Larrañaga matematikariak. Garuna ezagutzeko xedea duten bi egitasmotan dabil lanean, eta, haren …

Txillida Bilbon: atmosferaren seinaleak azalean

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Txillidaren zenbait eskulturak apaintzen dituzte Bilboko kaleak. Guggenheim Bilbao Museoan dago haietako bat: Besarkada XI . Orain dela gutxi, eskultura …

Analisiak

Guztiz beharrezkoa al da GIBaren kontrako txertoa?

Araujo Pasarin, Aitziber - Biofisika Unitateko ikertzailea

1981eko ekainean deskribatu ziren gerora Hartutako Immuno Eskasiaren Sindromea (HIES) deituko zenaren lehenengo kasuak, eta handik aurrera gaixotasuna hedatuz joan …

Mundu digitala

Partekatzea: ekonomiaren aro berri bat?

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Duela urte batzuk P2P teknologiek Internet bidez fitxategiak partekatzea ahalbidetu zutenean, ikus-entzunezko edukien industria horren aurka altxatu zen, beren eredu …

Lekukoak

Itziar Laka Mugarza Hizkuntzalaria

"Gure zain ditugu orain imajinatu ezin ditugun gauzak"

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Itziar Lakaren hitzetan, ikerketak berezkoa du ez jakitea zer aurkituko den. Horrenbestez, aitortu du ibilbidea hasi zuenetik hamaika gauzak harritu …

Istorioak

John Herschelen Ilargi miragarria

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Urte pare bat zeramatzan John Herschelek Esperantza Onaren lurmuturrean (Hego Afrika), Hego hemisferioko zerua ikertzen, egun batean amerikar bat agertu …

Atarikoa

Uharte txikiak, klima-aldaketaren lehen lerroan

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

63 milioi pertsona bizi dira munduko uharte-estatu txikietan. Baina haien txikitasunak aditzera eman lezakeen baino garrantzi handiagoa dute. Itsas baliabideak …

Umore grafikoa

Gai librean

Aerosorgailuak eta lurreko telebista digitala

Angulo Pita, Itziar - Komunikazioen Ingeniaritza Saila Euskal Herriko Unibertsitatea

Ba al dute zerikusirik parke eolikoek eta telebistak?

Orain dela hamar urte, Oiz mendian hogeita hamar haize-sorgailu instalatu eta gero, …

Bidaia kafearen barnealdera

Omar, Jone - Kimika Analitikoa Saila, Zientzia eta Teknologia Fakultatea, Euskal Herriko Unibertsitatea

Kafea historian zehar

Kafearen historia oso zaharra da. Duela mende asko hasi zen, artzain bati zenbait ahuntzen jarrera berezia deigarri …

Karga-banaketa zerbitzari-multzoetan

Doncel Vicente, Josu - LAAS-CNRS laborategiko doktoregaia Okzitaniako Tolosa, Frantzia

Gaur egungo sistema informatikoetan karga nola banatu garrantzi handiko gai bilakatu da. Sistema horiek oso konplexuak eta erraldoiak direnez, ez …

Albisteak

Kaloria gutxiko dietak primateen hilkortasuna txikitzen du

Elhuyar Zientzia -

Kaloria gutxiko dietak adinarekin zerikusia duten gaitzak pairatzeko arriskua jaitsi ez ezik, hilkortasuna ere txikitzen du, Wisconsin Unibertsitateak 25 …

Zebren marrak, eltxoen aurkako babes

Kortabarria Olabarria, Beñardo - Elhuyar Zientzia

Zebrak marra zuri-beltzak izatearen arrazoia odola xurgatzen duten intsektuak dira. Horixe Kaliforniako Unibertsitateko ikerketa-talde batek egin duen lanaren ondorio nagusia. …

Ar-usainak laborategiko sagu eta arratoiei estresa eragiten diela frogatu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Ar-usaina aditzeak, eta, beraz, baita ikertzailea gizonezkoa izateak ere, estresa eragiten die laborategiko sagu eta arratoiei. Hori ondorioztatu du Jeffrey …

Downen sindromea: kromosoma gehigarriaren eragina, genoma osoan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Oso arraroa da biki monozigotikoetako batek Downen sindromea izatea eta besteak ez; 385.000 kasuetatik bakarrean gertatzen da. Horietako kasu baten …

Simulagailu bidez, ikusezina ikusgai

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

EHUko Kimika Fisikoaren Sailean egindako lan bati esker, sistema fisiko konplexuen (molekula kimikoak edo partikula erlatibistak) portaera zehaztasun osoz simulatzen …

Neandertalaren eta gure espeziearen arteko muga argiago Iberiar penintsularen iparraldean

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Erdi eta Goi Paleolitoaren arteko mugaren irudi garbiago bat lortu dute EHUko arkeologo batzuek, karbono-14 bidezko datazio-teknika finago bati esker. …

Esne Bidearen aztarna magnetikoa

Elhuyar Zientzia -

Itxura hau du Esne Bidearen eremu magnetikoak, ESAren Planck satelitearen begietara. Gaur argitaratu du irudia ESAk, “Gure galaxiaren hatz-marka …

Kode genetikoa hedatuta, bizidun erdisintetiko bat sortu dute

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

DNAk bi nukleotido-parez (lau nukleotido edo basez) osatutako alfabetoa erabiltzen du informazioa kodetzeko; bada, The Scripps Ikerketa Institutuko ikertzaileek hirugarren …

Ikerketetan, bi sexuen parte-hartzea orekatu nahi du Estatu Batuetako Osasun Institutuak

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Animaliekin egindako ikerketetan, bi sexuak egoki ordezkatuta egon daitezela eskatuko du Estatu Batuetako Osasun Institutuak (NIH). Izan ere, gero eta …

Ununseptioa berretsi dute, taula periodikoaren 117. elementua

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Taula periodikoko bigarren elementurik astunena berretsi du nazioarteko ikertzaile-talde batek Alemaniako GSI zentroko azeleragailuan egindako esperimentu batek: ununseptioa. Kaltzio-48 elementuaren …

Ezustean, Paleolitoko margoak aurkitu dituzte Lumentxa kobazuloan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Madeleine aldian margotutako bi bisonte eta zaldi baten burua aurkitu dituzte Lumentxa kobazuloan (Lekeitio). Aurkikuntza “berezitzat” jo dute egileek, Diego …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila