3032013(e)ko abendua

Erreportajeak

Lehen hiztunaren bila

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Noiz egin zen gizakia mintzatzeko gaitasunaren jabe? Gure espeziearen aurrekoak ere mintzatzen ziren? Zientzialariak galdera horien erantzunen bila dabiltza, eta …

Elkarrizketak

Ken Buesseler Fukushimako itsas isurien ikertzailea

“Zientzilariok badugu ardura, eta nik neuk eraginen bat izatea espero dut”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Wood Hoods Ozeanografia Institutuko Ken Buesseler ikertzailea hasieratik aritu da Fukushimako zentral nuklearretik ihes egindako erradioaktibitatea aztertzen; hasieran, TEPCO konpainiak …

Analisiak

Generoa zientziaren eta teknologiaren arloan

Landaida Laringoitia, Izaskun - Emakunde-Emakumearen Euskal Erakundeko zuzendaria

Emakumeak zientzia eta teknologiaren sistematik bazter utzita daude, jakina da. Fenomeno hori aztertzean, hiru kontzeptu gogoan hartu behar ditugu, beti: …

Mundu digitala

Hardware librea

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Seguruenik, denok entzun dugu inoiz "software librea" terminoa. Batzuentzat, friki batzuek erabiltzen dituzten sistema eragile eta bestelako programak …

Istorioak

Ettore Majorana, desagertzea erabaki zuen jenioa

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

1960. Buenos Airesko hotel batean, afaltzen ari den gizon bati begira dago zerbitzaria. Ez du lehenago inoiz ikusi, baina atentzioa …

Atarikoa

Fukushima, kezka eta premia

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Bi urte eta erdi luze joan dira lurrikara batek lehenengo, eta tsunami batek ondoren, Fukushimako Daicchi zentral nuklearra suntsitu, eta …

Umore grafikoa

Gai librean

Giza genoma proiektuaren itzulkinak

Santisteban Aldama, Aitor - Zientzia Biologikoetan doktorea

Krisiaren ondorioz murrizketak zabaltzen dira zerbitzu publikoetan, eta zientzia-ikerkuntzan aritzen diren erakundeak ez dira salbuespenak. Finantziazio-arazoek sortutako geldialdi honek etorkizunean …

Matematikari euskaldunak nonahi

Barrio Beraza, Irantzu - Matematika Aplikatua Saila, UPV/EHU
Urkaregi Etxepare, Arantza - Matematika Aplikatua Saila, UPV/EHU
Alberdi Celaya, Elisabete - Matematikan lizentziatua eta doktoregaia
Arrizabalaga Uriarte, Naiara -

Aurten, Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) 41. udako ikastaroak antolatu ditu. Uztailaren 1etik 24ra bitartean, aukera izan dugu Eibarren, Baionan eta …

Natur Zientzien I. Topaketa: naturazaleen elkargunea

Odriozola, Iñaki - Topaketen antolaketa-taldeko kidea

Asko dira Euskal Herrian naturaren inguruan lan egiten dutenak, bai lanbide moduan eta bai afizioz ere. Alabaina, komunitate horretako gutxik …

Albisteak

Fukushiman plutonioa isuri zela eta gehiago ikertu behar dela esan dute ikertzaileek

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Fukushimako hondamendia gertatu zenean, Daiichi zentral nuklearretik atmosferara isuritako plutonioaren arrastoak topatu dituzte landareetan, nazioarteko zenbait ikertzailek egin berri duten …

Areagotzaile genetikoen eragina aurpegiaren forman

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Aurpegiaren forma geneetan idatzita dago, baina, non eta nola ez dago argi. Orain, Edinburgoko Unibertsitateko ikertzaile batzuek areagotzaileen eragina azpimarratu …

SARSaren birusaren eta saguzarren arteko lotura aurkitu dute

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Gizakiarengan ez-ohiko pneumonia eragiten duen birusaren oso antzeko bi aldaera identifikatu dituzte Txinako ferra-saguzarretan Wuhango Birologia Institutuko ikertzaile batzuek gidatutako …

Larrialdi-komunikazioak hobetzeko ikerketa-egitasmoa abian

Zubia Gallastegi, Bego - Elhuyar Zientzia

Larrialdi-komunikazioak hobetzeko helburua duen ikerketa-egitasmoa abian jarri du Geryon ikerketa-partzuergoak. Euskal Herriko Unibertsitateak koordinatzen du, eta zazpi ikerketa-talderen parte hartzea …

Neandertalaren eta gizaki modernoaren azken arbaso komuna aurkitu ezinik

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Neandertalaren eta gizaki modernoaren azken arbaso komuna zein izan zen jakiteko, erregistro fosileko hortzetara jo du nazioarteko ikertzaile-talde batek, eta …

Argi-iturri bihurtu dituzte nanohodi akastunak

Elhuyar Zientzia -

Boro nitrurozko nanohodietan oinarrituta, eraginkortasun handiko gailu optoelektronikoak garatzeko egokia den argi-iturri berri bat sortu dute EHUko ikertzaile batzuek. EHUko …

Irudi medikoetan tumoreak mugatzeko tresna berri bat garatu dute Nafarroan

Jauregi Larretxea, Oihana - Elhuyar Zientzia

Irudi medikoetan garuneko eremuak automatikoki mugatzen dituen software bat garatu du Nafarroako Unibertsitate Publikoko Adimen Artifizialeko eta Arrazonamendu Hurbileko taldeak …

Ordulari bat DNAn

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Era askotako lorratzak uzten ditu adinak gorputzean, baina, Kaliforniako Unibertsitateko ikertzaile batzuek erakutsi dutenez, DNAn uzten duena ordulari bikaina izan …

Bularreko minbizian, erresistentziaren giltza SOX2 proteina dela argitu dute

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

CIC bioGUNEko ikertzaileek aurrerapauso garrantzitsua eman dute bularreko minbiziaren tratamenduarekiko erresistentzia ulertzeko. Hain zuzen ere, pazienteen herenak edo gehiagok ez …

Zakur zaharrek lezio berria

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Science aldizkarian gaur argitaratutako ikerketa baten arabera, litekeena da zakurrak Europan sortu izana, duela 18.000 urte baino gehiago. Orain arteko …

Boletus onddoak, landatze-bidean

Leturia Yurrita, Iñaki - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Supermerkatuetan aurkitzen ditugun txanpinoiak bezala, boletus onddoak erein eta biltzea uste baino gertuago egon daiteke. Komertzialki estimazio handia duten perretxiko …

GIBarekin infektatutako organoen transplanteak baimentzeko asmoa dute Estatu Batuetan

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Orain arte, Estatu Batuetan, beste herrialde gehienetan bezala, hiesaren birusarekin infektatutako organoak ez dira onartu transplanetak egiteko; hau da, infektatutako …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila