2742011(e)ko apirila

Erreportajeak

Txernobil: lurrikara 25. urteurrenean

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Apirilaren 26an 25 urte beteko dira Txernobilgo hondamendia gertatu zela. Horrelako datak aproposak izaten dira gertatutakoa oroitzeko. Aurten, baina, lehenago …

Megahiriak; mundua gero eta hiritarragoa

Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

Hirietan bizitzeko aukera egin dugu gizakiok azken ehun urteotan. Azkeneko berrogei urteetan, munduko populazioa bikoiztu egin da; hirietan bizi direnen …

Elkarrizketak

Rolf Heuer CERNeko zuzendari nagusia

"2012ko abendurako, Higgs bosoia aurkitzea edo existitzen ez dela baieztatzea espero dut"

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Fisikari asko daude CERNera begira. Mundu osokoak, gainera. Eta, 2009tik, begirada horien guztien erdian Rolf Heuer dago, CERNeko zuzendari nagusia. …

Analisiak

Gizakia Ilargian eta Marten

Rojas dok., Jose F. - Astronomoa. Planeten Zientzien Taldea

2010eko otsailean, Obama presidenteak NASAren Constellation programa bertan behera utzi zuen, eta, horren eraginez, jendearen ahotan dago berriz ere programa …

Mundu digitala

Makinak telebistako lehiaketak irabazten

Leturia Azkarate, Igor - Informatikaria eta ikertzailea

Otsailean, Watson izeneko ordenagailu batek AEBko Jeopardy! telebista-lehiaketa ezaguna irabazi zuen, saio horren historia luzean izan diren bi lehiakide onenen …

Gogoetan

Perspektiba, perfekzioaren etsaia

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Marmolezko piezak banan-banan zizelkatuta eta jarrita eraiki zuten Partenoia. 13.400 bloke inguru ziren. Adituen arabera, maketa batzuk egin behar izan …

Istorioak

Gagarinen bidaia

Etxebeste Aduriz, Egoitz - Elhuyar Zientzia

Mikrobusa jaurtiketa-plataformarantz zihoan. Barruan dozena-erdi pertsona. Haietako bi buzo laranja eta kasko zuria jantzita. Koheteari begira zeuden. Goizeko lehen argi-izpiak …

Atarikoa

Txernobil: urteurrena krisiaren erdian

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Martxoaren 17a da gaur. Eta atariko hau idazten ari naizen honetan ez dakigu nola amaituko den Fukushimako zentral nuklearraren istripua. …

Umore grafikoa

Gai librean

Plastikotasun neuronala: garunaren zaindari

Echeazarra Escudero, Leyre - Farmazian lizentziatua eta Fisiologia arloko ikertzailea

Denbora luzez pentsatu da garuneko lesio baten ondorioz neuronak betiko galtzen zirela eta, heldutasunera behin helduta, burmuinaren garapena eten egiten …

Liburutegia

Medikuntza alternatiboa aztergai

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Herri anglosaxoietan, Halloween gauean umeak etxez etxe joaten dira gozoki eske. Beren buruak aurkezteko "Trick or treat" esaldia erabiltzen dute, …

Albisteak

Gene-terapiak emaitza onak eman ditu hiesa duten pazientetan

Elhuyar Zientzia -

Lehen aldiz, gene-terapian oinarritutako tratamendu batek emaitza onak lortu ditu hiesaren aurka. Kaliforniako Sangamo BioSciences klinikak aurkeztu du tratamendua Bostongo …

Urrutiko objektuak ez dira hain urrutikoak

Elhuyar Zientzia -

Izarrak zer distantziatara dauden kalkulatzeko erreferentzia zuzendu behar da Kilogramoaren definizioa nola eman behingoz zehaztu nahian dabiltzan honetan, distantzia kosmikoak …

Nanozientziaren garapenari bai esan diote parte-hartzaileek Bilbon, "Eztabaidatu dezagun zientziaz. Jokatu eta erabaki" eztabaida-jokoan

Elhuyar Zientzia -

AlhóndigaBilbaok "Eztabaidatu dezagun zientziaz. Jokatu eta erabaki" ekimena antolatu zuen martxoan, Elhuyar Fundazioren laguntzarekin. Herritarrak izan ziren ekimenaren hartzaileak, eta …

"Kaktus ibiltaria", artropodoen kate-maila galdua

Elhuyar Zientzia -

Txinako hego-mendebaldean aurkitutako fosil batek aukera eman du aurrerapauso bat emateko artropodoen eboluzioa ulertzeko bidean. Diania cactiformis izena, eta "kaktus …

Bizia, olio-tanta batetik

Elhuyar Zientzia -

Biziaren jatorriari buruzko eztabaida hauspotu du hipotesi berri batek, Britainia Handiko Zientziaren Errege Elkartearen azken kongresuan. Hain zuzen, jatorria olio-tanta …

Uste baino energia gutxiago iristen zaigu Eguzkitik

Elhuyar Zientzia -

Orain arte uste zen baino txikiagoa da Eguzkitik Lurrera iristen den energia-kantitatea, Estatu Batuetako bi zientzialarik adierazi dutenez (Atmosferaren eta …

Zailtasunak induzitutako zelula amen ikerketan

Elhuyar Zientzia -

Nature aldizkariak zelula amei buruz argitaratu duen artikulu batek dezenteko oihartzuna izan du ikerketa-arlo horretan. Hain zuzen ere, induzitutako zelula …

Isabel Arriortua, 2010eko Ikerkuntzako Euskadi Saria

Elhuyar Zientzia -

EHUko katedradun Maria Isabel Arriortuak (Barakaldo, 1950) jaso du 2010eko Ikerkuntzako Euskadi Saria, Zientzia eta Teknologiaren modalitatean. 1992. urtetik kristalografian …

Sagu jaioberriak gai dira bihotza birsortzeko

Elhuyar Zientzia -

Jaio eta lehenengo astean, saguak gai dira kaltetutako bihotza leheneratzeko. Ondorio horretara iritsi da Texas Unibertsitateko kardiologo-talde bat. Egun bateko …

Antilaser bat garatu dute

Elhuyar Zientzia -

Argi koherentea emititu ordez (laserrak bezala), argi koherentea xurgatzen duen gailu bat garatu dute Yale Unibertsitateko fisikariek; antilaserra. Taldeak iazko …

Hidrogenoa eta deuterioa ezberdin usaintzen dituzte euliek

Elhuyar Zientzia -

Greziako Alexander Fleming ikerketa-zentroko ikertzaile batzuek frogatu dute Drosophila melanogaster euliek hidrogenoa eta deuterioa bereizten dituztela usaimenaren bitartez. Haien ustez, …

Aspartamo edulkoratzailea segurua dela baieztatu du Europako Agintaritzak

Elhuyar Zientzia -

Aspartamoak minbizia eta erditze goiztiarra eragiten dituela ezeztatu du EFSA Europako Elikagai Segurtasunerako Agintaritzak, ondorio horietara iritsi ziren ikerketak aztertu …

Superfluidotasuna aurkitu dute neutroi-izar baten nukleoan

Elhuyar Zientzia -

Cassiopeia A neutroi-izarraren nukleoan superfluidotasuna aurkitu dute bi astronomo taldek --batetik, Dany Page-ren taldea (Mexiko), eta, bestetik, Wynn Ho (Ingalaterra) …

Angel Rubio EHUko irakaslea AAAS zientzia-elkarteko kide egin dute

Elhuyar Zientzia -

Zientziaren sustapenean eta dibulgazioan lan egingo du Rubiok Angel Rubio, Materialen Fisikan katedraduna eta EHUko Nano-Bio Spectroscopy taldeko zuzendaria, American …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila