1752002(e)ko apirila

Erreportajeak

Klonazioa dela eta ez dela

Arturo Elosegi Irurtia - Ekologiako katedraduna

Duela hiru urte, aldizkari honexetan giza klonazioaren aldeko iritzi artikulu bat idatzi nuen ( Elhuyar Zientzia eta Teknika , 139), …

Lifou 2000, altxorraren bila

Mendiburu, Joana - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Kaledonia Berriko koral-arrezifeak itsasoko biodibertsitatearen erakusleiho garrantzitsua dira, eta hori nabarmendu dute Lifou 2000 ikerketaren emaitzek.

Galileo-ren bidaia luzea amaitzear dago

Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia

Galileo espazio-ontzia 1989ko urriaren 18an abiatu zen Cañaveral lurmuturretik Jupiter aldera. Sei urteko bidaia eta bi urteko ikerketa-lana zituen orduan …

Kontuz kirurgia estetikoarekin

Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea

Orain egun batzuk, Debora Catalán izeneko emakumea, 36 urtekoa, kirurgia estetikoko zentro klandestino batera joan zen, Madrilgo ICEMA klinikara hain …

Tropikoko bihurriak: El Niño eta La Niña

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Aldian behin, era guztietako hondamendiek bat egiten dute denboran: munduko bazter batean suteak pizten diren bitartean, bestean ikaragarrizko uholdeak jasaten …

Anfibioen gainbehera dela eta

Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Aurreko zenbakian Xabier Rubio biologoari elkarrizketa egin genion anfibioak direla eta. Izan ere, Aranzadi Zientzi Elkarteak Anfibioen Kontserbaziorako Nazioarteko Jardunaldiak …

Makroordenagailuak eta ordenagailu-taldeak

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Kaliforniako Santa Barbaran 30.000 huts-hodiz egindako ordenagailua zegoen. Hodiak hozteko sistemak (aire girotua) eraikin bateko solairu osoa betetzen zuen. 64 …

Emakumeak zaurgarriagoak ote dira alkoholarekiko?

Callado Hernando, Luis Felipe -

Gure gizartean alkohola da sustrairik sakonenak dituen droga. Esaterako, Euskal Autonomia Erkidegoan, 15 eta 79 urte bitarteko biztanleen artean, laurdenak …

Elektroia, atomoa baino txikiagoa

Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

1897an atomoaren oinarrizko osagaietako baten aurkikuntzaren berri eman zen, elektroiarena, alegia. Horrek eta horrelako beste aurkikuntza batzuek XX. mendeko fisikaren …

ENUM, telekomunikazioak bateratzeko zenbakia

Lasa Iglesias, Aitziber - STEAM Hezkuntza arloko arduraduna

“—Zurekin kontaktuan jartzeko, zer egingo dut? Etxeko telefonora deituko dizut edo hobe mugikorrera?
—Ez, hobe mezu elektroniko bat idazten badidazu, …

Haur jaioberriaren elikadura (1)

Lorenzo, Arantza -
Uranga, Ane Miren -

Osasun ezin hobea, hazkuntza egokia eta errendimendu fisiko eta intelektual onena lortzeko, ezinbestekoa da ondo elikatzea, eta elikagai kantitate egokia …

Elkarrizketak

Eduardo Alegria: “Pazientearen hankatik erauzitako zelula amak erabiltzen ditugu bihotza osatzeko”

Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Otsailean, Nafarroako Unibertsitate Klinikan kardiomioplastia zelularra erabili zuten infartuak jotako bihotza osatzeko. Teknika berritzaile horren ezaugarriez eta ekar ditzakeen onurez …

Albisteak

Transgenikoez beste bat

Elhuyar Zientzia -

Bioteknologian adituek, landare transgenikoek produzitzen dituzten elikagaiei gene arrotza kentzea lortu omen dute.

Altzairu herdoilgaitzaren korrosioa

Elhuyar Zientzia -

Altzairu herdoilgaitza burdinaren eta kromoaren aleazioa da, eta azalean duen kromo oxidoari esker da hain iraunkorra.

Eguzkiaren indarberritzea

Elhuyar Zientzia -

Ziklo horietako hainbat gailur bikoitzekoak direla pentsatzeko froga nahikoa daude, hau da, zikloaren maximoan bertan goreneko bi une daudela uste …

Fusio hotza?

Elhuyar Zientzia -

Fusio hotza eragiteko esperimentu baten berri eman du Science aldizkariak. Rusi Taleyarkhan fisikari estatubatuarrak hidrogeno-atomo guztien partez deuterio-atomoak dituen azetona …

Kanadak iparra galduko du

Elhuyar Zientzia -

Kanadako Geologia Batzordearen esanean, hiru urte barru Ipar Polo magnetikoak Kanadako lurraldea utzi eta Errusian hartuko du lekua.

Huntington gaixotasunaren sendabidea ote?

Elhuyar Zientzia -

Stanford Unibertsitateko ikertzaileek Huntington gaixotasunari aurre egiteko tratamendu posiblea aurkitu dute.

DNA-katea konpontzeko genea aurkitu da

Elhuyar Zientzia -

Rotterdameko Erasmus Unibertsitateko zientzialariek frogatu dute gene batek DNA katea konpontzen laguntzen duela.

Teoparazeltsita, mineral berria

Elhuyar Zientzia -

Genevako Unibertsitateko ikertzaileek guztiz berria den minerala topatu dute Frantziako Roua meategietan (Nizaren ondoan).

Kimioterapia, minbizi-sortzaile

Elhuyar Zientzia -

Jerusalemgo Unibertsitate Hebrearrean, fibrosi kistikoaren zelulen kromosomak ikertu dituzte.

Elurra aztergai

Elhuyar Zientzia -

Hilabete honetan, ikertzaile-talde batek elur-multzoak ikertzeko urte anitzeko ikerketa jarri du abian. Lurretik, airetik eta satelite bidezko ikerketak erabiliz, Coloradoko …

Hostoak eta zurtoina sustraiekiko proportzionalak izaten dituzte landareek

Elhuyar Zientzia -

Bitxia dirudien arren, landareen hostoen eta zurtoinen masa sustraien masarekiko proportzionala da.

Eboluzioaren kronologia hobetzeko saioak

Elhuyar Zientzia -

Nola jakin daiteke bi espezie noiz bereizi ziren? Gizakia eta txinpantzea, adibidez, arbaso beretik datoz, baina une batetik aurrera bata …

Esteken araberako bilaketa

Elhuyar Zientzia -

Princeton-go NEC Ikerketa Institututik estekei etekin handiagoa ateratzea proposatu dute, norberaren interesei egokitutako bilaketa eraginkorrak egin ahal izateko.

Gaixoaren neurrira egindako lotailu berriak

Elhuyar Zientzia -

Orain, Tufts Unibertsitateko ikertzaileek belauna osatzeko metodo berria aurkeztu dute.

Hautsa, exoplanetak topatzeko gakoa

Elhuyar Zientzia -

Eguzkiaren inguruan hautsezko eraztun bitxia dago. 1970. urtean behatu zen lehenengoz Pioneer 10 eta Pioneer 11 espazio-ontzien bidez.

Bikoiztutako geneak eztabaidaren erdian

Elhuyar Zientzia -

Desagertzeko arriskuan dagoen langur hankabeltzak eboluzioari buruzko informazio berria eskaini die zientzialariei.

Zerk kontrolatzen ditu ordulari biologikoa eta niniaren mugimenduak?

Elhuyar Zientzia -

Argitaratu berri den ikerketa bati esker, hobeto ulertzen da nola egokitzen zaizkion argiari bai erritmo zirkadianoa bai niniaren ixte-irekitze mugimenduak.

Gizakiak uste baino lehen populatu zuen Australia?

Elhuyar Zientzia -

Gizaki modernoa Afrikan sortu eta handik mundu osora zabaldu zela onartzen bada ere, datekin gora eta behera ibili ohi dira …

Mac OS X sisteman dabilen Photoshop 7.0 iritsi da

Elhuyar Zientzia -

Udaberritik aurrera, Photoshop 7.0 diseinurako programa eskuragarri izango dute Mac OS X sistema eragilea erabiltzen dutenek.

Telekomunikazio merkeagoak

Elhuyar Zientzia -

Telekomunikazioen merkatuak polimero horientzat itxia zirudien, ez baitziren argi infragorriaren eremutik gertu modu eraginkorrean lan egiteko gai.

Lurraren sorrera

Elhuyar Zientzia -

Orain arte Lurra sortzeko prozesuak 50 milioi urte inguru iraun zuela uste bazen ere, 20 milioi urte bakarrik behar izan …

Mars Odyssey-ren lehen irudiak

Elhuyar Zientzia -

NASAko astronomoak hasi dira Mars Odyssey espazio-ontziak bidalitako datuak jasotzen.

Dromesauroa, lumadun dinosauroa

Elhuyar Zientzia -

Txinan aurkitu duten fosil batek gaur egungoak bezalako lumak zituen dinosauro baten berri eman du.

Hiesaren proteina batek zelulak ugaltzea galarazi eta gaixotasuna areagotzen du

Elhuyar Zientzia -

Gladstoneko Immunologia eta Birologia Institutuak azaldu du hiesak nola bilakatzen dituen bere morroi T zelulak.

Gene-terapiarako bektoreen segurtasun-eza

Elhuyar Zientzia -

Gaixoak gene-terapiaren bidez tratatu ahal izateko, gene onuragarriak sartuko dituzten eramaile edo bektore seguruak behar dira.

Pulsar baten jaiotzaren lekuko ote gara?

Elhuyar Zientzia -

Hubble teleskopioak eta irrati-behaketek aparteko sistema bat ikuskatu dute; pulsar bat eta izar erraldoi gorria lagunkide. Sistema horren existentzia misterioa …

Besoa, malnutrizioaren adierazle

Elhuyar Zientzia -

Medikuntza Tropikalen Londresko Eskolako Suraiya Ismail ikertzailearen taldeak besoen luzeraren eta pertsonaren pisuaren arteko erlazioa zein den aztertu du.

Denge birusaren egitura argitu dute

Elhuyar Zientzia -

Denge birusaren hiru dimentsioko egitura argitu berri dute. Dirudienez, E proteina deritzonak birusaren inguruan geruza babeslea eratu eta esfera-itxura hartzen …

Argi ultramorea ekoizteko lanpara berria

Elhuyar Zientzia -

Alemaniako ikertzaile-talde batek argi ultramorea ekoizteko lanpara berri bat patentatu du.

Ingurumena.net jaio da

Elhuyar Zientzia -

Eusko Jaurlaritzak Ingurumena.net web gunea martxan jarri du.

Jakintza hedatuz

Anisotropiaren eragina makurdura-saiakuntzetan

Andonegi Beristain, Garazi - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Anisotropiaren eragina ikertu nahirik, material konpositeen portaera aztertzen dabil Faustino Mujika Gipuzkoako Foru Aldundiak lagundutako proiektu batean. Donostiako Industri Ingeniaritza …

Babesleak
Eusko Jaurlaritzako Industria, Merkataritza eta Turismo Saila