101987(e)ko abuztua
Erreportajeak
Udal artxiboaren erakusketa Tolosan
Tolosako Kultur Etxeko igogailuan 2. solairura igotzen ari nintzelarik, ez nekien artean metalezko egitura haren barnean zerekin topo egingo nuen. …
Gerra nuklearra: ikusleak gosez hilko dira
Noiz bait gerra nuklearrik izaten bada, parte hartzen ez duten nazioek superpotentziak baino gehiago sufrituko dute. Aski bait da hotzaldi …
Hotzikarak
Seguruenik ez da inor munduan gaur aipatuko dugun sentsazioa inoiz jasan ez duenik. Munduko biztanle guztiek sentituko zuten noizbait hotzikararen …
Eguzki-sistemaren azken muga
1983ko ekainaren 13an lurretik bidalitako lehen untzia (Pioneer 10 izeneko espazio-untzi txiki bat) eguzki-sistemaren urrutieneko planetaren orbita pasa eta izarretarantz …
1987a supernoba: izarren eboluzioren teorientzako azterketa berri bat
1987.eko otsailaren 23tik 24erako gauean, supernoba bat detektatu zen; teleskopioa asmatu zenez gero lehena. Magallanes-en Hodei Handian gertatu zen eta …
Untzigintzaren historia: XII: merkataluntziak
Bigarren mungu-gerra hasi zenean, munduko merkatal flotaren neurria hirurogeitamar milioi tonaraino iritsia zegoen. Lehen mundu-gerrakoa baino heren bat gehiago zen …
Gure gautxoriak
Inoiz mendira gauez joango bazina eta oihu ikaragarriak entzungo bazenitu, ez beldurtu; gautxoriren bat izan liteke eta. Euskal Herrian, gure …
Lau dira, lau
Uda partean gaude eta hau izaten da bidaiak eta txangoak egiteko urteko garairik egokiena. Egun luzeek eta eguraldi epelak leku …
Bukatzea zein latza den!
Irazabalbeitia, Inaki - kimikaria eta zientzia-dibulgatzailea
Gasez hoztutako Windscale-ko erreaktorea, Britainia Haundiko eraikuntza nuklearren artean argazkitan gehienetan atera dena da seguru asko. Hamar urteren buruan, erreaktorea …
Untzi-jokua
Lizaso, Pili - Informatika Saila
Jokuak izan ohi dira ordenadoretan lehenengo edo gustoen erabiltzen ditu- gunak. Hemen planteiatzen dugun programa, "untzi-jokua" izenez ezagutzen dena da.
Irudi-analisi automatikoa
Ikusmena giza zentzurik konplexuena da; garunarekin erlaziorik zuzenena duena, eta beraz, eritzien ez-adostasunekin lotuena dagoena. Honen ondorioz, azken urteotan begi …
Zientziaren historia: medikuntza eta astronomia erroman
Erroman jarri zen medikuntza grekoko lehenengo eskola, K.o. 14. urte inguruan agertu zen. Garai hartako sendagilerik onena Celsus izan zen. …
Teknika kirurgikoen eboluzioa begi-lausoen operazioan. Kristalino artifizialaren ezarrera
Begi-lauso izena ematen zaio begi-globoko kristalinoaren opakotzeari, hau erabatekoa nahiz partziala izan. Gertakizun hau nolabait argitu nahiz, ondorengo teoria formulatu …
Newton eta optika
Matematikaren eta Mekanikaren arloetako lanez gain, Newton-en ekarpenetako sail handi bat argiaren izaera eta konportamoldeari buruzko esperimentu eta teoriek osotzen …
Mekanika kuantikoa zertan den
Bi teoria fisiko burutu izan dira mende honen hasieran: erlatibitate berezia eta orokorra batetik, eta mekanika kuantikoa bestetik. Biek den …
Disko konpaktoa: sakeleko jogailua
Urte gutxitan ikaragarri mi-niaturizatu da disko konpaktoen jo-gailua, eta eramangarri bihurtu da.
Albisteak
IBM personal system/2 (PS/2)
Azken bolada honetan IBM etxea ixil xamar baldin bazegoen ere, oraingo honetan berriro indartsu datorrela dirudi. IBM-k PS/2 ordenadore-familia berria …
Paperetik ordenadorera
Hewlett-Packard etxeak kaleratu berria duen scanner honek HP ScanJet izena du eta fotokopiagailuen antzera funtzionatzen du.
Martitzeko bidean
Martitz, gerraren ikur den planeta, EEBB eta SESBaren arteko elkarlanerako erreminta bihur daiteke.
Usaimenean dago gakoa
Usainak animalien jokabidean duen eragin nabaria ezaguna da aspalditik.
Dinosaurioak berriro ere
Kretazikotik Tertziariora iragateak zientzilarien artean teoria ugari sortu dute estintzio horien jatorriari buruz.
Metro berria Parisen
Sugeen moduan kurbak hartzen dituen, Boa esaten dioten metro berri baten saioak hasi dira egiten Parisen.
Fosil biziak
Kaledonia Berria inguratzen duten uretan; itsas lirio arkaiko batzuk aurkitu dituzte.
Uste baino epe luzeagoko ondorioak
Itsasoan gertatzen diren petrolio-isuriek uste baino denbora luzeagotan izan ditzakete ondorio kaltegarriak.
Robotikak naturari so egiten dio
Bi injineru eta entomologo bat, intsektu, armiarma, karramarro eta otarrainen ibilkerak aztertzen ari dira ibiltari berriak diseinatzeko.
Helizea berriro arrakastatsu
1986.eko abuztua eta 1987.eko otsaila bitartean abioi-motore berriaren frogak egin dira.
Artizar beltza
Ikerlari-talde batek egindako argazkien azterketa berri batek aditzera eman duenez, Artizarren kolorea beltza omen da.
Berea ezin berreskuratu
Garai batean katagorri arruntak, gizakiaren presioaren eraginez desagertu egin ziren. Misterioa zera da: katagorri arruntak hil baino lehen zergatik ez …
Baleen patua
Berria maiz etortzen da gugana: balen talderen bat hondartza urrun batean harrapaturik gelditu da. Zergatik hartzen dute bide hori horren …
Bikuina hedatze bidetan
Bikuina, lamaren urrutiko lehengusu txiki bat da. World Wildlife Fund delakoak animalia kontserbatzeko operazio bat martxan jarria zuen eta arrakastatsua …
Baita tokirik zailenetaraino ere!
EEBBtan torlojo bat bihurkin bereziaren bidez izatea lortu dute.
Zu idazle
Zientzia aldizkaria
